Tín dụng chính sách - Xây dựng niềm tin, hướng đến phát triển bền vững - Bài cuối: Hướng đến tín dụng 'xanh'

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc huy động và quản lý hiệu quả các nguồn lực trong thực hiện TDCS xã hội, ông Huỳnh Văn Thuận, Phó tổng giám đốc NHCSXH Việt Nam, chia sẻ: “Chúng tôi đang nỗ lực bố trí và huy động mọi nguồn lực để thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp về Chiến lược phát triển NHCSXH đến năm 2030. Một trong những mục tiêu quan trọng là đảm bảo 100% hộ nghèo và các đối tượng chính sách có nhu cầu đều được tiếp cận các dịch vụ của NHCSXH”.

Bệ phóng cho nông nghiệp địa phương

Hiện nay, TDCS đã thực sự trở thành động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế ở nhiều địa phương. Gia đình ông Lưu Hoàng Bi, Ấp 5, xã Khánh Lâm, huyện U Minh, đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ khoản vay 80 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Khoản vay này đã giúp ông cải thiện mô hình sản xuất, thay thế cánh đồng lúa kém hiệu quả bằng ruộng bồn bồn xanh mướt, kết hợp nuôi cá lóc theo phương pháp khép kín.

Ông Bi chia sẻ: “Trước đây gia đình tôi chủ yếu sống dựa vào cây lúa. Nhờ vào khoản vay ưu đãi này, tôi đã đầu tư xây dựng tường rào khép kín. Mô hình này không chỉ mang lại thu nhập cao mà còn giúp tôi tiếp cận các phương pháp canh tác hiện đại, góp phần bảo vệ đất và nguồn nước”. Những thay đổi này không chỉ nâng cao đời sống gia đình ông Bi mà còn tạo ra tác động tích cực cho cộng đồng nông thôn xung quanh.

Mô hình khép kín kết hợp trồng bồn bồn và nuôi cá lóc của ông Lưu Hoàng Bi, xã Khánh Lâm, huyện U Minh.

Tương tự, chị Cao Thị Bạch, chủ hộ kinh doanh Út Bạch, ở Ấp 5, xã Tân Thành, TP Cà Mau, đã thành công trong việc sản xuất sản phẩm tôm khô ép và khô thịt heo. Sản phẩm của chị được công nhận OCOP đạt 3 sao vào năm 2022. Nhờ tận dụng nguồn vốn 70 triệu đồng từ chương trình hỗ trợ sản xuất kinh doanh của NHCSXH, chị không chỉ phát triển sản xuất mà còn góp phần tích cực cho Chương trình mỗi xã một sản phẩm tại tỉnh.

“Sản phẩm tôm khô ép và khô thịt heo của tôi được sản xuất hoàn toàn thủ công, không chứa phẩm màu hay chất bảo quản, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng”, chị Bạch chia sẻ.

Khả năng mở rộng thị trường xuất khẩu cũng được nâng cao nhờ vào sự hỗ trợ từ gia đình ở nước ngoài. Chị Bạch bày tỏ mong muốn các ngành chức năng tiếp tục đồng hành để phát triển sản phẩm này, bởi không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình, sản phẩm của chị còn tạo ra việc làm cho nhiều phụ nữ địa phương, với thu nhập từ 120-150 ngàn đồng/người/ngày.

Nhờ khoản vay ưu đãi, chị Cao Thị Bạch (bên phải), xã Tân thành, TP Cà Mau, đã mở rộng quy mô sản xuất, đưa sản phẩm truyền thống của mình ra thị trường quốc tế, đồng thời tạo thu nhập cho phụ nữ địa phương.

Bên cạnh đó, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ trong HTX cũng đang từng bước vươn lên từ nguồn vốn ưu đãi này. Với sự hỗ trợ từ các chương trình TDCS, các HTX đã đầu tư vào hệ thống tưới tiêu hiện đại, nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Ông Ðoàn Phi Long, Giám đốc HTX Dịch vụ rau an toàn Phi Long, Khóm 7, thị trấn Trần Văn Thời, huyện Trần Văn Thời, chia sẻ: “Nhờ nguồn vốn ưu đãi, chúng tôi đã phát triển quy trình sản xuất nông nghiệp sạch và ký hợp đồng tiêu thụ với các doanh nghiệp lớn. Từ đó, không chỉ cải thiện thu nhập cho thành viên HTX mà còn bảo vệ môi trường”.

Ðáng chú ý, TDCS không chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn mà còn tạo ra tác động dài hạn, hướng đến sự phát triển bền vững cho cộng đồng và xã hội. Một trong những điểm nổi bật là việc thúc đẩy xu hướng tín dụng xanh, đóng góp quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Còn nhiều mô hình tổ hợp tác (THT) và HTX sử dụng vốn hiệu quả ở địa phương, như THT đan hàng thủ công mỹ nghệ bằng năng lượng tại ấp Nhà Máy B, xã Tân Phú, huyện Thới Bình. Trung bình mỗi tháng, THT này tạo ra lợi nhuận từ 20-30 triệu đồng, đồng thời tạo việc làm ổn định cho hơn 250 phụ nữ trong cộng đồng, với thu nhập mỗi người từ 2,5-3 triệu đồng trở lên/tháng.

Tương tự, THT đan rập cua tại ấp Nhà Dài, xã Thanh Tùng, huyện Ðầm Dơi, đã nhận khoản vay 100 triệu đồng và mang lại thu nhập bình quân hằng tháng khoảng 30 triệu đồng. Mô hình này đã tạo điều kiện cho 25 phụ nữ nhàn rỗi tại địa phương có được công việc ổn định, với mức thu nhập từ 3 triệu đồng trở lên mỗi tháng.

Những mô hình THT này không chỉ cho thấy khả năng sử dụng vốn hiệu quả mà còn góp phần tích cực vào việc nâng cao đời sống cho các thành viên trong cộng đồng, tạo ra những giá trị bền vững cho xã hội.

Lan tỏa xu hướng tín dụng xanh

Trong những năm gần đây, xu hướng tín dụng xanh ngày càng được chú trọng trong các chương trình TDCS, đặc biệt là các dự án liên quan đến nông nghiệp sạch, năng lượng tái tạo và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. TDCS không chỉ hỗ trợ các hộ dân phát triển mô hình canh tác bền vững, mà còn khuyến khích sử dụng các biện pháp hạn chế hóa chất độc hại, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ nguồn nước và đất đai. Tuy nhiên, để tín dụng xanh thực sự tạo ra tác động mạnh mẽ và lan tỏa, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, ngân hàng và doanh nghiệp. Việc xây dựng một hệ sinh thái tín dụng xanh toàn diện sẽ không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ðặc biệt, TDCS đang trở thành lực thúc đẩy các chương trình khởi nghiệp lĩnh vực nông nghiệp - lĩnh vực có tiềm năng lớn trong bối cảnh Việt Nam hướng tới phát triển kinh tế xanh, nông nghiệp bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Ông Nguyễn Thanh Ðồng, Phó giám đốc NHCSXH tỉnh Cà Mau, nhận định: “TDCS không chỉ giúp nhiều hộ thoát nghèo mà còn tạo nền tảng cho các mô hình kinh tế bền vững. Chúng tôi luôn chú trọng hỗ trợ các dự án sản xuất gắn liền với bảo vệ môi trường, giúp người dân tiếp cận công nghệ mới và phương thức kinh tế tuần hoàn”.

Ðể TDCS trở thành công cụ đòn bẩy mạnh mẽ, việc nâng cao hiệu quả và mở rộng phạm vi hỗ trợ là điều thiết yếu. Ông Vưu Tuấn Anh, Phó giám đốc Phòng Giao dịch NHCSXH huyện U Minh, khẳng định, quy trình hiện tại đã mang lại nhiều tiện ích. Ông Tuấn Anh cho hay: “Chúng tôi đã thực hiện các thủ tục vay vốn đơn giản và linh hoạt hơn, đồng thời tăng cường sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý địa phương, nhằm đảm bảo người dân hiểu rõ quy trình và có thể khai thác tối đa lợi ích từ các chương trình tín dụng này”.

Theo đó, các chương trình TDCS đã tác động tích cực và lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, đặc biệt tại huyện Ðầm Dơi. Mô hình nuôi tôm dưới tán rừng đã phát triển mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ kịp thời từ các chương trình TDCS, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế bền vững mà còn đóng góp quan trọng vào việc bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển.

Ông Huỳnh Tương Lai, ấp Thuận Tạo, xã Tân Tiến, huyện Ðầm Dơi, chia sẻ: “Nhờ nguồn vốn ưu đãi từ các chương trình TDCS, gia đình tôi đã mở rộng mô hình nuôi tôm dưới tán rừng, tuân thủ nghiêm ngặt quy định giữ 60% diện tích rừng. Chính sách này không chỉ đảm bảo việc khai thác và tái tạo rừng sau mỗi chu kỳ mà còn bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Ðây thực sự là cú hích mạnh mẽ cho kinh tế gia đình và cộng đồng nuôi thủy sản”.

Ông Lai cho biết: “Nguồn vốn tín dụng không chỉ tạo điều kiện cho gia đình ông mà còn làm thay đổi nhận thức và phương pháp canh tác của nhiều hộ dân trong khu vực. Mô hình nuôi tôm dưới tán rừng không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn bảo vệ tài nguyên rừng và thúc đẩy nền kinh tế xanh, phù hợp với định hướng phát triển bền vững của Ðảng và Nhà nước”.

Vì thế, việc nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động tại các địa phương là cần thiết thông qua cải tiến mô hình tổ chức và quản lý TDCS đặc thù. Sự phối hợp giữa NHCSXH với các cấp ủy, chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội sẽ là yếu tố quyết định trong việc giám sát và điều hành quá trình huy động vốn, đảm bảo cho người dân dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, đồng thời tạo điều kiện để họ có thể phát triển bền vững trong tương lai.

Hồng Phượng - Việt Mỹ