Tòa Công lý Quốc tế ra tuyên bố về việc Israel chiếm đóng các vùng lãnh thổ của người Palestine

Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cho rằng Israel nên ngừng hoạt động định cư ở Bờ Tây và Đông Jerusalem bị chiếm đóng, đồng thời chấm dứt việc chiếm đóng "bất hợp pháp" tại các khu vực đó và Dải Gaza càng sớm càng tốt.

Đáp lại, Thủ tướng Israel - Benjamin Netanyahu cho biết tòa án đã đưa ra "quyết định dối trá".

Ý kiến tư vấn của tòa án không có tính ràng buộc về mặt pháp lý nhưng vẫn mang sức nặng chính trị đáng kể. Đây là lần đầu tiên ICJ đưa ra quan điểm về tính hợp pháp của sự chiếm đóng kéo dài 57 năm.

ICJ, có trụ sở tại The Hague ở Hà Lan đã xem xét vấn đề này kể từ đầu năm ngoái, theo yêu cầu của Đại hội đồng Liên hợp quốc.

Tòa án được yêu cầu đặc biệt đưa ra quan điểm của mình về các chính sách và hoạt động của Israel đối với người Palestine cũng như về tình trạng pháp lý của sự chiếm đóng.

Đưa ra kết luận của tòa án, Chủ tịch ICJ - Nawaf Salam cho biết họ đã phát hiện ra rằng "Việc Israel... tiếp tục hiện diện tại lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng là bất hợp pháp".

Ông nói: “Nhà nước Israel có nghĩa vụ chấm dứt sự hiện diện của mình tại lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng càng nhanh càng tốt”, đồng thời nhấn mạnh việc Israel rút khỏi Dải Gaza năm 2005 không chấm dứt việc chiếm đóng khu vực đó của Israel vì vẫn thực hiện quyền kiểm soát hiệu quả đối với khu vực này.

Lính Israel hiện diện ở Bờ Tây

Tòa án cũng cho biết Israel nên sơ tán tất cả những người định cư khỏi Bờ Tây và Đông Jerusalem và bồi thường cho người Palestine về những thiệt hại do sự chiếm đóng gây ra.

Israel đã xây dựng khoảng 160 khu định cư cho khoảng 700.000 người Do Thái ở Bờ Tây và Đông Jerusalem kể từ năm 1967. Tòa án cho biết các khu định cư này là bất hợp pháp. Israel luôn phản đối điều này.

ICJ cho biết "các chính sách và hoạt động của Israel tương đương với việc sáp nhập phần lớn lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng", điều mà họ cho là vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời nói thêm rằng Israel "không có chủ quyền" đối với bất kỳ phần lãnh thổ nào bị chiếm đóng.

Israel tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ Jerusalem, nửa phía đông mà nước này chiếm được trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967. Họ coi thành phố này là thủ đô không thể chia cắt của mình.

Trong số các kết luận sâu rộng khác, tòa án cho biết những hạn chế của Israel đối với người Palestine ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng đã cấu thành "sự phân biệt đối xử có hệ thống". ICJ cũng cho biết Israel đã khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên của người Palestine và vi phạm quyền tự quyết của họ.

Tòa án cũng khuyên các quốc gia tránh bất kỳ hành động nào, bao gồm cung cấp viện trợ hoặc hỗ trợ, nhằm duy trì tình trạng hiện tại.

Thủ tướng Israel nhanh chóng đưa ra tuyên bố thẳng thừng bác bỏ những gì tòa án đã xác định.

Ông Netanyahu nói trong một tuyên bố: “Người Do Thái không phải là những người chiếm đóng trên chính mảnh đất của mình - không phải ở thủ đô Jerusalem vĩnh cửu của chúng ta, cũng như di sản tổ tiên của chúng ta là Judea và Samaria (Bờ Tây)”.

"Không có quyết định nào ở The Hague sẽ bóp méo sự thật lịch sử này, và tương tự, tính hợp pháp của các khu định cư của Israel ở tất cả các vùng trên quê hương chúng ta là không thể tranh cãi" – ông nói.

Nhưng những phán quyết của ICJ đã được người Palestine hoan nghênh.

Hussein Al Sheikh, tổng thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), nhóm bảo trợ chính của người Palestine gọi đây là "một chiến thắng lịch sử cho quyền của người dân Palestine và quyền tự quyết của họ.

Ông nhấn mạnh: “Cộng đồng quốc tế phải tôn trọng ý kiến của công lý quốc tế và buộc Israel chấm dứt việc chiếm đóng các vùng lãnh thổ của người Palestine”.

Phán quyết của tòa án giờ đây sẽ được chuyển đến Đại hội đồng Liên Hợp quốc, nơi sẽ quyết định cách phản hồi, bao gồm cả lựa chọn thông qua một nghị quyết. Điều đó sẽ rất quan trọng và có thể tạo thành chất xúc tác cho các cuộc đàm phán và đặt ra các giới hạn pháp lý cho một thỏa thuận thương lượng trong tương lai.

Anh Duy