Tôm Việt thắng trên đất Mỹ

Vụ kiện đầu tiên

Đây là vụ kiện đầu tiên của VN ra WTO để giải quyết tranh chấp. Không nên có quan điểm thắng hay thua. Mục đích chung của các vụ việc như trên nhằm hoàn thiện môi trường thương mại quốc tế.

Sau khi Ban Hội thẩm ra phán quyết, hai bên đều có quyền kháng cáo lên cơ quan phúc thẩm của WTO trong thời hạn 60 ngày. Nếu có kháng cáo, Ban Hội thẩm sẽ xem xét và giải quyết tiếp vụ việc. Phán quyết sau đó mới là phán quyết có hiệu lực.

Ông BẠCH VĂN MỪNG, Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương)

Bộ Tư pháp Mỹ phản đối

Ban đầu VASEP mướn luật sư tính làm việc nội bộ với Bộ Thương mại Mỹ nhưng không thành nên buộc lòng phải khiếu kiện. Lúc đó, với vai trò chủ tịch Ủy ban Tôm VN, tôi khẳng định việc khiếu nại chỉ có lợi chứ không có hại, bởi khi đã gia nhập WTO cần phải hành xử theo thông lệ quốc tế.

Theo thông tin mà luật sư nước ngoài gửi về, đang có trở ngại là Bộ Tư pháp Mỹ chống lại phán quyết WTO và cho rằng phương pháp zeroing phù hợp với luật pháp Mỹ. Ngoài ra phán quyết của WTO quá mới mẻ với DN. Trong vài ngày tới, chúng tôi sẽ làm việc với luật sư để đưa ra biện pháp thích hợp.

Ông NGUYỄN VĂN KỊCH, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản Cafatex (Hậu Giang)

Phương pháp zeroing là gì?

Zeroing là một phương pháp tính toán trong quá trình tính biên độ phá giá trong đó cho phép quy về 0 tất cả các giao dịch có biên độ phá giá âm.

Ví dụ, nếu một DN bị điều tra thực hiện năm giao dịch xuất khẩu, trong đó có hai giao dịch có biên độ phá giá là 20%, một giao dịch có biên độ phá giá bằng 0 và hai giao dịch có biên độ phá giá -25%, nếu không sử dụng phương pháp zeroing, bình quân biên độ phá giá của nhà xuất khẩu này là: (20% + 20% + 0% - 20% - 25%): 5 = -2% (với biên độ phá giá âm, tức là không phá giá, nhà xuất khẩu này sẽ không bị áp thuế).

Tuy nhiên, nếu sử dụng zeroing, biên độ phá giá trung bình là: (20% + 20% + 0% + 0% + 0%): 5 = 8% (và kết quả là nhà xuất khẩu sẽ bị áp thuế 8%).

Mỹ là nước sử dụng phương pháp này và gây ra làn sóng phản đối từ nhiều nước có hàng hóa bị kiện tại Mỹ. Nhiều nước cho rằng phương pháp zeroing là công cụ bảo hộ sản xuất trong nước trái quy định WTO.

Diễn tiến vụ việc

Ngày 20-1-2004, Mỹ bắt đầu điều tra chống bán phá giá đối với tôm đông lạnh VN. Cuối năm 2004, Bộ Thương mại Mỹ ra quyết định cho rằng VN bán phá giá tôm đông lạnh, áp thuế 4,13%-25,76%. Năm 2009, VASEP có đơn đề nghị khiếu nại ra WTO để giải quyết tranh chấp với phía Mỹ và được Chính phủ đồng ý.

Ngày 1-2-2010, VN có đơn gửi WTO yêu cầu tham vấn với Mỹ về cách tính biên độ phá giá theo phương pháp zeroing trong vụ việc chống bán phá giá tôm. Hai bên tiến hành tham vấn nhưng không đạt được giải pháp chung.

Ngày 7-4-2010, VN đề nghị WTO thành lập Ban Hội thẩm để xem xét. Sau đó, WTO chỉ định thành viên Ban Hội thẩm. Trải qua nhiều phiên điều trần, làm việc căng thẳng, đến ngày 11-7-2011, WTO ra phán quyết theo hướng có lợi cho tôm VN.