Tổng Bí thư, Chủ tịch nước: Sớm tháo gỡ 'điểm nghẽn' thể chế

Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tại phiên khai mạc kỳ họp 8 Quốc hội khóa XV. Ảnh: Trang tin Quốc hội

Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV là kỳ họp có khối lượng công việc lớn nhất kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh tại phiên khai mạc sáng nay.

Đây cũng là kỳ họp đầu tiên mang trọng trách thể chế hóa nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ 10, khóa XIII, nhằm kịp thời đưa các chủ trương của Đảng vào thực tiễn cuộc sống, đồng thời giải quyết nhiều vấn đề quan trọng của đất nước.

Ông nhấn mạnh rằng kỳ họp lần này có vai trò quan trọng trong việc tạo nền tảng để chuẩn bị bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Tổng bí thư đánh giá cao hoạt động của Quốc hội trong thời gian qua, với nhiều đổi mới thực chất và hiệu quả hơn. Quốc hội đã phát huy tốt vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân và cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, với ba chức năng quan trọng: lập pháp, giám sát.

Quốc hội đã đồng hành cùng Chính phủ trong việc ban hành nhiều chủ trương, chính sách có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Đối ngoại Quốc hội được mở rộng với nhiều hoạt động nổi bật, được bầu vào nhiều vị trí quan trọng tại các diễn đàn lớn và uy tín trên thế giới.

Tuy nhiên, Tổng bí thư cũng chỉ ra rằng, trong quá trình hoạt động của Quốc hội vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần sớm được khắc phục.

Ông nhấn mạnh trong ba 'điểm nghẽn' lớn nhất hiện nay gồm thể chế, hạ tầng và nhân lực, thì thể chế là 'điểm nghẽn' của 'điểm nghẽn'.

Chất lượng xây dựng pháp luật vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, nhiều luật mới ban hành nhưng đã phải sửa đổi ngay sau đó, các quy định pháp luật còn chồng chéo và thiếu đồng bộ, gây cản trở cho việc thực thi và làm lãng phí nguồn lực.

Điều này cũng khiến môi trường kinh doanh chưa thực sự thuận lợi cho việc thu hút các nguồn đầu tư trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, việc thực thi pháp luật và chính sách vẫn là khâu yếu. Phân cấp và phân quyền chưa triệt để, trách nhiệm chưa rõ ràng, và việc tinh gọn bộ máy hành chính nhà nước, giảm bớt đầu mối và trung gian vẫn còn nhiều bất cập.

Một số lĩnh vực còn tồn tại tình trạng chồng lấn giữa lập pháp và hành pháp, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.

Chính vì vậy, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh rằng việc khắc phục những tồn tại này không chỉ là trách nhiệm của Quốc hội mà còn là trách nhiệm chung của toàn hệ thống chính trị. Tuy nhiên, trọng trách lớn nhất vẫn nằm trên vai Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu và Chính phủ.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm kêu gọi Quốc hội tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của mình theo tinh thần Nghị quyết 27, Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII. Trong đó, ông nhấn mạnh vào ba nhiệm vụ chính.

Thứ nhất, đổi mới công tác lập pháp, chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo và giải phóng toàn bộ sức sản xuất.

Các quy định pháp luật cần mang tính ổn định, có giá trị lâu dài và chỉ quy định những vấn đề khung, còn những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên sẽ giao cho Chính phủ và địa phương để đảm bảo tính linh hoạt trong điều hành.

Quốc hội cần tránh xu hướng hành chính hóa, không luật hóa các quy định từ nghị định và thông tư.

Thứ hai, nâng cao chất lượng giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Quốc hội cần nghiên cứu và xác định rõ phương pháp, hình thức giám sát phù hợp với thực tiễn, tránh trùng lặp với các cơ quan nhà nước khác, gây lãng phí. Cần nâng cao hiệu quả hoạt động chất vấn, giải trình và giám sát các văn bản pháp luật, đồng thời đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát.

Quy trình quyết định ngân sách nhà nước cũng cần được đổi mới, đảm bảo thực chất và đi đôi với giám sát việc thực hiện ngân sách.

Thứ ba, đổi mới mạnh mẽ tổ chức hoạt động của Quốc hội nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ.

Quốc hội và các đại biểu cần đảm bảo rõ ràng về vai trò và nhiệm vụ, phân định rõ ràng chức năng giữa các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ để đảm bảo sự hài hòa trong quản trị quốc gia.

Cuối cùng, Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh rằng thế giới đang trải qua những thay đổi mang tính thời đại, và Việt Nam cũng đang đứng trước cánh cửa lịch sử để bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

"Thực tiễn nóng bỏng của đất nước đang đặt ra những vấn đề cấp cách cần giải quyết. Nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước và Quốc hội", ông đề nghị Quốc hội, đại biểu phát huy trách nhiệm, đổi mới, bứt phá hoàn thành xuất sắc trọng trách.

Nhật Hạ