Trời hanh khô cộng thêm ô nhiễm, cách đơn giản cắt cơn ngứa da mùa đông
Ô nhiễm không khí cộng với cái hanh khô, lạnh của mùa đông làm nhiều người khốn khổ vì… ngứa da từng vùng, hoặc khắp người, càng gãi càng ngứa, nhất là người già. Bác sĩ Hoàng Khánh Toàn hướng dẫn cắt cơn ngứa khó chịu này.
Chỉ chữa khỏi từng đợt
Những ngày ô nhiễm không khí, cộng với thời tiết ngày khô hanh, đêm lạnh phải dùng điều hòa, máy sưởi làm ấm đã khiến nhiều người bị ngứa da, nhất là người già.
Ngày lạnh nhiều người bị ngứa da. Ảnh minh họa.
Mùa đông hanh khô, lạnh lẽo khiến chức năng điều tiết của tuyến mồ hôi và axít hữu cơ của da giảm, độ ẩm của da giảm, tiết bã bị hạn chế, lượng máu cung cấp cho da giảm, một số mao mạch trên da đóng lại… nên da mất nước và khô rát, sẩn phù, bong tróc gây ngứa nhiều hơn các mùa khác. Đông y cho rằng, ngứa mùa đông là do phong hàn bên ngoài tác động, khiến cơ thể phản ứng lại sinh dị ứng, mẩn ngứa, mề đay. Triệu chứng điển hình nhất của bệnh là ngứa từ nhẹ đến nặng, càng gãi càng ngứa.
Nhiều người già khốn khổ vì ngứa da. Ảnh minh họa.
Theo Ths. BS Hoàng Khánh Toàn (khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108), chứng ngứa da vào mùa đông chủ yếu là do âm hư huyết táo, huyết hư sinh phong, sinh ngứa. Chứng ngứa mùa đông không chừa ai và hay tái phát, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng làm bệnh nhân khó chịu.
Ngứa da do thời tiết lạnh có biểu hiện rõ ràng nhưng lại khó chữa, có chữa cũng chỉ điều trị khỏi từng đợt, không thể chữa khỏi vĩnh viễn. Nhưng trời ấm lên thì hiện tượng ngứa cũng giảm, hoặc khỏi.
Bị ngứa da mỗi lần tắm cần thoa kem dưỡng ẩm. Ảnh minh họa
Cách chữa ngứa đơn giản
Khi bị ngứa da như trên, có thể chữa trị bằng các phương pháp đơn giản như sau:
- Vỏ chuối tiêu: Sắc vỏ chuối lượng vừa phải, lấy nước thấm vào khăn bông rồi chườm vào chỗ ngứa.
Hoặc dùng mặt trong của vỏ chuối đắp trực tiếp vào chỗ ngứa. Vỏ chuối tiêu có chất khống chế vi khuẩn, vi rút chống viêm và giải mẫn cảm cho người mắc chứng ngứa mùa đông.
- Vỏ quýt giã nát cho vào trong cốc, đổ nước sôi và thêm chút muối. Gãi chỗ ngứa cho đến khi xuất hiện các đốm xuất huyết nhỏ thì dừng. Dùng bông vô trùng chấm nước thuốc bôi vào chỗ ngứa trong khoảng 20 phút, mỗi ngày làm 2 lần. Khi bôi sẽ đau rát, nhưng khỏi ngứa rất nhanh.
Vỏ quýt giã nát cho vào cốc nước nóng, thêm chút muối giúp đỡ ngứa da. Ảnh minh họa.
Phương thuốc phòng ngứa da mùa đông
Trước hết phải dưỡng huyết nhuận táo, khu phong bằng các bài thuốc đơn giản:
1- Đương quy, sinh địa, bạch thược mỗi thứ 15g; Đan sâm 20g, phòng phong, kinh giới, bạch tật lê mỗi thứ 10g sắc uống hàng ngày.
Nếu kèm theo khí hư, mệt mỏi thì cho thêm 25g hoàng kỳ.
Nếu có cảm giác buồn bã chân tay cho thêm 30g thảo quyết minh tươi.
Mỗi ngày sắc 1 thang, mỗi thang sắc 3 lần, chia uống sáng, trưa và chiều. Bã thuốc sắc lại lấy nước rửa chỗ ngứa. Cách này dưỡng huyết, nhuận táo khu phong trị ngứa.
2- Dạ giao đằng 50g, khổ sâm, xà sàng tử mỗi thứ 20g, kinh giới 30g, hoa tiêu 5g.
Nếu da ngứa nhiều gãi bật máu và đau rát có thể gia thêm 15g mẫu đơn bì.
Sắc uống mỗi ngày một thang, bã thuốc sắc lại lấy nước rửa chỗ ngứa mỗi ngày 1-2 lần. Phương này có tác dụng thanh nhiệt, khu phong trị ngứa.
Lưu ý khi dùng những phương thuốc trên cần ăn uống thanh đạm, tránh ăn đồ cay nóng (hạt tiêu, ớt, tỏi, hành, gừng, rượu…), tránh ăn thịt cá rán, nướng và các loại thủy sản như tôm, cua, ốc, hến...
Nếu những ngứa không giảm, mà tăng lên thì cần đến bệnh viện có chuyên khoa da liễu để được bác sĩ chỉ định dùng thuốc phù hợp. Không được tự ý dùng thuốc truyền miệng chống ngứa, dị ứng vì có thể làm da càng dễ khô, nứt, ngứa hơn nữa, thậm chí làm những vết ngứa trầy xước gây nhiễm khuẩn, viêm da nặng hơn.
Nếu là người già hay bị ngứa da lưu ý:
Lớp da của người già gặp giá lạnh làm việc trao đổi chất giảm, da càng khô ngứa. Đã thế người già hay mặc nhiều áo quần, khiến quá trình hô hấp bình thường của da gặp khó khăn. Khi cởi quần áo đi ngủ thì nhiệt độ bên ngoài kích thích đột ngột làm các mạch máu nhỏ ở lỗ chân lông co lại, khiến da bị ngứa, nhiều người đến viện thì làn da đã trầy xước, chảy máu, nhiễm trùng.
- Khi da bị ngứa, dị ứng không được chủ quan, cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, không gãi mạnh, chà xát để tránh bị nhiễm trùng. Hàng ngày tắm rửa sạch, vệ sinh vùng kín, nách, bẹn… để da sạch, thoáng.
- Mùa đông không tắm quá nhiều, người già tắm 1-2 lần/tuần. Người da quá khô chỉ nên tắm 3 lần/tuần, và chỉ nên dùng nước sạch đủ tan giá để tắm.
- Không dùng nước nóng già vì da dễ bị khô nứt, ngứa. Tắm xong khoác khăn bông rồi thoa kem an toàn (loại dành cho trẻ em, hoặc kem thảo dược) khắp người rồi hãy mặc áo ấm. Tránh dùng mỹ phẩm có độ kiềm cao như xà phòng, hóa chất tẩy rửa vì gia tăng ngứa. Tránh dùng dầu khoáng vì bị bít kín lỗ chân lông.
- Giữ ấm cơ thể. Đi đường chú ý che chắn, khẩu trang, khăn quàng che cổ, mũ, găng tay, tất ấm để bảo vệ da khỏi bốc hơi nước.
- Nếu nổi mụn, khô nứt nẻ trên tay, chân nên dùng kem dưỡng ẩm thường xuyên.
- Ăn uống nhiều hoa quả, bổ sung các axít béo, vitamin A, C, D3, selenium… chăm uống nước (khoảng 2 lít nước/ngày). Hạn chế dùng các món có chất kích thích, dễ gây dị ứng như hải sản, các chất được lên men như dưa, cà muối chua…
- Mùa đông da cần nhiều nước hơn mùa hè dù không có cảm giác khát. Uống khoảng 2 lít nước/ngày đáp ứng nước cho da.
- Ngày lạnh chỉ nên dùng điều hòa ấm nóng ở mức 22-30 độ C, không nên để quá nóng. Nên đặt thêm chậu nước, hoặc máy tạo ẩm để da không bị mất nước, khô ngứa.
- Ngủ đủ giấc để giúp các tế bào da được tái tạo. Giữ ấm khi ngủ, không nên mở rộng cửa sổ để tránh gió lùa.
- Tránh mặc đồ len, lông, vải bố, quần áo quá bó, chật, cọ xát… vì gây kích thích da và ngứa. Tốt nhất mặc quần áo cotton nhẹ nhàng.
- Phụ nữ ngày lạnh hạn chế lột da mặt.
- Mùa lạnh tránh rửa chân tay bằng nước quá nóng, xà phòng, hóa chất.
Ths. BS Hoàng Khánh Toàn
(Khoa Đông y, Bệnh viện Quân y 108)
