Tuần làm bốn ngày, năng suất vẫn cao

Một doanh nghiệp hiệu quả cao vẫn áp dụng nguyên tắc linh hoạt miễn sao có cách cải tiến năng suất làm việc. Trên đây là biểu đồ về năng suất lao động của Việt Nam tính từ GDP từ 2011 đến 2018. Nguồn: Tổng cục Thống kê. Đơn vị: triệu đồng/lao động

Dĩ nhiên chính bà Blackham cũng không khẳng định kết quả kinh doanh này là do cách tổ chức tuần chỉ làm việc bốn ngày nhưng rõ ràng một khi ít có nhân viên nghỉ việc, đội ngũ lo chuyện tiếp thị cho từng khách hàng không bị biến động, không thay người thì khách sẽ hài lòng hơn, hợp đồng được ký nhiều hơn.

Hiện nay nhân viên Versa làm hai ngày thứ Hai và thứ Ba trọn vẹn xong rồi quay lại công ty làm nốt hai ngày thứ Năm và thứ Sáu - thứ Tư được nghỉ, cũng không họp hành gì cả. Nếu khách hàng có việc cần gấp, nhân viên sẽ đáp ứng nhưng được giải quyết từ nhà.

Thoạt tiên khi mới áp dụng, người lo nhất lại là giới quản lý cấp trung, chịu trách nhiệm từng nhóm nhân viên hay đứng đầu các dự án. Bởi họ là đầu mối liên lạc giữa khách hàng và nhân viên nên sẽ phải chịu trách nhiệm nếu nhân viên không đáp ứng thời hạn hay làm khách hàng không thể liên lạc với nhân viên.

Vì thế ai nấy đều phải sắp xếp lại quy trình công việc để đạt hiệu quả cao hơn, làm sao để kết thúc càng nhiều phần việc sau hai ngày làm việc càng tốt. Việc họp hành cũng gọn hơn, hầu như ít ai để thời gian ra tán gẫu như trước. Như một nhân viên nói, muốn nghỉ ngày thứ Tư cho yên lành trọn vẹn thì phải chuẩn bị công việc cả tuần thật gọn gàng, khoa học.

Trước đó bà Blackham phải thuyết phục dàn quản lý cấp trung, hứa sẽ quay về tuần làm việc năm ngày nếu kế hoạch nghỉ ngày thứ Tư không thành công. Các doanh nghiệp dịch vụ kiểu Versa thường là nơi chuyên giữ chân nhân viên làm đến tận khuya. Blackham muốn chứng minh điều ngược lại: một doanh nghiệp hiệu quả cao vẫn áp dụng nguyên tắc linh hoạt miễn sao có cách cải tiến năng suất làm việc.

Nhân viên dùng ngày nghỉ thứ Tư để tập thể hình, làm việc nhà, trông nom con cái, soạn kế hoạch tự mình khởi nghiệp hay chỉ đơn thuần nằm xem phim trên Netflix. Bà Blackham cho BBC Capital biết số ngày nhân viên nghỉ bệnh giảm đến mức thấp nhất, sự hài lòng của nhân viên tăng cao nên không khí làm việc ở công ty lúc nào cũng như mới khởi đầu tuần chứ không uể oải vào ngày cuối tuần.

Đó cũng là lý do bà Blackham quyết định ngày nghỉ là thứ Tư chứ không phải kéo dài những ngày cuối tuần. Nghỉ vào thứ Tư sẽ chia đôi tuần làm việc thành “hai tuần mini”; còn nghỉ cuối tuần dài ba ngày sẽ tạo điều kiện cho nhân viên trẻ ăn chơi quá đà, nhân viên lớn tuổi càng thêm mệt mỏi. Nếu cho phép nhân viên chọn ngày để nghỉ trong tuần thì lịch làm việc của công ty sẽ không nhất quán, gây khó khăn cho khách hàng không biết hôm nay ai nghỉ, ai đi làm.

Trước đó, Perpetual Guardian, một doanh nghiệp quản lý địa ốc ở New Zealand cũng thử nghiệm tuần làm việc bốn ngày và nhờ hai chuyên gia nghiên cứu tác động lên nhân viên. Chính sách làm việc ít ngày hơn trong khi vẫn nhận đủ lương thật sự giúp tăng năng suất lao động; 240 nhân viên hài lòng vì có thêm ngày nghỉ với gia đình nên khi vào công ty, thường năng động hơn, có nhiều sáng kiến hơn, chú tâm vào công việc hơn, ít chịu nghỉ giải lao hơn hay bỏ về sớm. Andrew Barnes, CEO của Perpetual Guardian đưa ra thử nghiệm này vì đọc được một nghiên cứu cho rằng nhân viên chỉ có năng suất thật sự chừng 2,5 giờ mỗi ngày nên tìm cách tổ chức lại lịch làm việc.

Cũng có một số nơi thử nghiệm tuần làm việc bốn ngày nhưng thất bại, nhất là những nơi luôn cần một số lượng nhân viên nhất định như bệnh viện, nhà dưỡng lão. Một số startup thử cho nhân viên chỉ làm bốn ngày trong tuần thì thấy nhân viên bị căng thẳng hơn, mức độ cạnh tranh của doanh nghiệp giảm sút. Vấn đề nằm ở cách tổ chức và loại công việc nhân viên đang làm.

Theo Giáo sư Rae Cooper tại Đại học Sydney, tuần làm việc bốn ngày còn giải quyết một nghịch lý lớn của xã hội hiện đại: giúp các bà mẹ tiếp tục công việc yêu thích của mình. Nhiều phụ nữ tài năng phải rời công việc một khi có con nhỏ. Sự linh hoạt trong giờ làm việc, kiểu như ở Versa là điều các phụ nữ này cần. Đây cũng là ý muốn của bà Blackham vì lúc sáng lập Versa bà có hai con nhỏ nhưng vẫn gầy dựng được sự nghiệp nhờ sự linh hoạt mà sau này bà áp dụng vào ngày làm việc của Versa.

Thư Kỳ