Tỷ lệ thất nghiệp giới trẻ Trung Quốc cao kỷ lục

Người tìm việc tham gia một hội chợ việc làm ở thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc hồi tháng 4-2023. Ảnh: Getty

Hàng loạt dữ liệu yếu kém

Số liệu của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố hôm 16-5 cho thấy, trong tháng 4, sản lượng công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng 5,6% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức tăng 10,6% theo dự báo. Trong khi đó, doanh số bán lẻ mở rộng 18,4% so với một năm trước, cũng kém hơn so với các dự báo. Mức tăng trưởng doanh số bán lẻ cao nhưng không gây ấn tượng vì một phần là nhờ hiệu ứng nền tảng thấp khi Thượng Hải, thành phố lớn nhất nước, bị phong tỏa để kiểm soát Covid-19 hồi tháng 4-2022.

Một chỉ số chính thức về đầu tư bất động sản của Trung Quốc ghi nhận mức giảm 6,2% từ đầu năm đến nay, cao hơn mức giảm 5,7% theo ước tính của giới phân tích.

Cũng theo dữ liệu của NBS, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (16-24 tuổi) tăng lên mức 20,4% trong tháng 4, vượt qua mức cao kỷ lục trước đó 19,9% vào mùa hè năm ngoái. Ngược lại, tỷ lệ thất nghiệp chung ở khu vực thành thị giảm xuống còn 5,2% khi thị trường lao động rộng lớn hơn thắt chặt.

Con số thanh niên thất nghiệp đang là mối lo lớn của Bắc Kinh vì dự kiến có thêm khoảng 11,58 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng trong năm nay. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp gia tăng ngay cả sau khi số lượng người đi làm giảm hơn 41 triệu người trong ba năm qua do hậu quả kinh tế của đại dịch và tình trạng già hóa dân số của Trung Quốc.

Khoảng 733,5 triệu người Trung Quốc đang làm việc trong năm 2022, theo dữ liệu của NBS. Con số đó giảm từ 774,7 triệu người vào năm 2019. Theo Ngân hàng Thế giới, con số việc làm suy giảm trong giai đoạn 2019-2022 của Trung Quốc gần tương đương với toàn bộ lực lượng lao động của Đức, khoảng 44 triệu người vào năm 2021.

“Cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để ổn định và mở rộng việc làm cho thanh niên”, người phát ngôn của NBS Fu Linghui cho biết trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh.

Tương tự, Zhang Zhiwei, nhà kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management cũng cho rằng, tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động trẻ tăng trên 20% là dấu hiệu đáng lo ngại.

Các dữ liệu khác trong tuần qua cho thấy vào tháng trước, nhập khẩu của Trung Quốc giảm, tăng trưởng cho vay của các ngân hàng yếu hơn hơn dự kiến, chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) giảm mạnh nhất kể từ tháng 5-2020. Những dữ liệu đó báo hiệu nhu cầu trong nước yếu.

Thêm vào đó, nhiều dữ liệu mới cũng cho thấy nền kinh tế Trung Quốc không phục hồi mạnh mẽ như kỳ vọng sau khi Bắc Kinh từ bỏ các quy định kiểm soát đại dịch nghiêm ngặt vào cuối năm ngoái. Cơn khủng hoảng kéo dài của lĩnh vực bất động sản cộng với lo ngại về hoạt động thương mại cũng phủ bóng đen lên triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc

Tốc độ phục hồi có thể suy yếu dần

Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cao cấp của Capital Economics, nhận định tiến trình phục hồi sau tái mở cửa trở của Trung Quốc vẫn còn một số động lực. Trong đó, doanh số bán lẻ và dịch ăn uống của Trung Quốc tăng 19% trong kỳ nghỉ lễ Lao động quốc tế đầu tháng 5.

Tuy nhiên, ông lưu ý đà phục hồi “có khả năng sẽ lụi tàn trong nửa cuối năm nay” do các biện pháp hỗ trợ tài chính thu hẹp, tăng trưởng tín dụng đình trệ, thị trường nhà ở yếu hơn và tác động của nhu cầu suy yếu trên toàn cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc.

Theo Bruce Pang, nhà kinh tế trưởng của Jones Lang Lasalle, dữ liệu kinh tế mới nhất của Trung Quốc yếu hơn dự kiến cho thấy mức độ khó khăn để duy trì cỗ máy tăng trưởng hoạt động. Trong quí 2, dữ liệu tăng trưởng có thể mạnh so với cùng kỳ năm ngoái nhưng tốc độ sẽ chậm hơn so với quí trước.

Trong trong một báo cáo gửi khách hàng, Xiangrong Yu, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc ở ngân hàng Citi cũng viết. “Các chỉ số hoạt động của Trung Quốc đã không đáp ứng kỳ vọng với biên độ lớn ngay cả khi có nền tảng thấp thuận lợi. Với việc Trung Quốc hiện đã qua thời điểm tốt nhất trong tiến trình tái mở cửa, hy vọng cải thiện tâm lý kinh doanh và tiêu dùng có có thể giảm dần nếu chính phủ không có các hành động quyết đoán”.

Các tín hiệu phục hồi tăng trưởng yếu khác của Trung Quốc, bao gồm tăng trưởng đầu tư tài sản cố định tăng trưởng 4,7% trong 4 tháng đầu năm, thấp hơn mức dự kiến 5,5%. Điều này gây tác động tiêu cực lên thị trường kim loại. Hợp đồng tương lai nickel tại Thượng Hải giảm hơn 2% trong phiên giao dịch 16-5, nâng mức giảm từ đầu năm lên mức hơn 28%.

Kỳ vọng tăng trưởng kinh tế trong quí 2 suy giảm cũng tác động đến giá quặng sắt tương lai ở Sàn giao dịch hàng hóa Đại Liên với mức giảm 16% trong năm nay. Trong khi đó, tuần trước, giá đồng tương lai ở sàn này chạm mức thấp nhất trong nhiều tháng.

“Tiến trình phục hồi của Trung Quốc sau khi tái mở cửa đã không diễn ra nhanh như chúng tôi dự đoán. Và sau đó, một số yếu tố địa chính trị và kinh tế vĩ mô tiêu cực cũng đè nặng lên thị trường kim loại”, Matthew Chamberlain, CEO của Sàn giao dịch kim loại London (Anh),nói.

Một số nhà nghiên cứu thị trường đã kêu gọi Bắc Kinh thực hiện nhiều biện pháp hỗ trợ chính sách hơn chẳng hạn như phát phiếu mua hàng giảm giá cho người tiêu dùng để thúc đẩy nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, mục tiêu tăng trưởng năm nay chỉ được đặt ở mức thấp nên chính phủ Trung Quốc vẫn tiếp quan sát trước khi đưa ra bất kỳ hành động nào

Các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc đã thận trọng đặt mục tiêu tăng trưởng khoảng 5% cho năm 2023, mức thấp nhất trong nhiều thập niên, sau khi bỏ lỡ mục tiêu tăng trưởng 5,5% vào năm ngoái.

Trong báo cáo chính sách tiền tệ quí đầu tiên, công bố tuần trước, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) vẫn thể hiện sự lạc quan. “Nền kinh tế Trung Quốc dự kiến tiếp tục cải thiện về tổng thể và tốc độ tăng trưởng trong quí 2 có thể phục hồi đáng kể nhờ hiệu ứng nền tảng thấp, tạo cơ sở vững chắc để đạt được mục tiêu tăng trưởng hàng năm một cách thuận lợi,” báo cáo cho hay.

Theo Reuters, Bloomberg, Financial Times

Chánh Tài