Ukraine đòi NATO chuyển gấp máy bay; Mỹ và Ba Lan rơi vào thế khó

Xung đột Nga – Ukraine đã bước sang ngày thứ 15; Ukraine rất lo lắng khi các khu vực quan trọng liên tiếp rơi vào tay Nga. Trong chiến tranh hiện đại, điều quan trọng nhất là chiếm ưu thế trên không, nhưng khi bắt đầu cuộc chiến, Nga đã cơ bản tiêu diệt lực lượng không quân Ukraine.

Hiện Quân đội Ukraine đang ở thế bị động đánh trả, vì vậy khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tìm kiếm sự trợ giúp từ phương Tây, một trong những yêu cầu lớn nhất của Kiev là yêu cầu NATO phải thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine.

Thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine, cả Mỹ và NATO đều lắc đầu. Thiết lập vùng cấm bay trên khu vực Nga đang xung đột, đồng nghĩa với việc can dự trực tiếp với Nga, điều này là hoàn toàn không thể.

Trước tình hình trên, Tổng thống Ukraine Zelensky đưa ra một yêu cầu mới, NATO giao luôn cho Ukraine toàn bộ số chiến đấu cơ MiG-29 hiện còn trong biên chế không quân một số quốc gia NATO? Trong video ngày 9/3, ông Zelensky kêu gọi: “Hãy nhanh chóng đưa ra quyết định và cung cấp cho chúng tôi máy bay chiến đấu”.

Chiến đấu cơ MiG-29, Mỹ và các nước NATO cũ không có. Nhưng Ba Lan, Slovakia và Bulgaria thì có. Đối với các phi công Ukraine, họ quen thuộc nhất với vũ khí của Liên Xô; giờ không còn nhiều thời gian, MiG-29 không cần huấn luyện và có thể tham chiến ngay khi được viện trợ.

Kết quả là Mỹ gây áp lực lên Ba Lan và một số nước khác; hãy giao máy bay chiến đấu MiG-29 hiện có cho Ukraine, và chúng tôi sẽ bồi thường cho bạn những chiếc F-16. Đây là một thỏa thuận tốt.

Khi Ngoại trưởng Mỹ Blinken thăm Moldova vào ngày 6/3, ông cũng tuyên bố rằng, nếu Ba Lan quyết định cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine, Mỹ sẽ xem xét cung cấp máy bay chiến đấu cho Ba Lan.

Người Ba Lan hay do dự; Mỹ yêu cầu Ba Lan cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine, điều đó không có vấn đề gì; có nghĩa là Ba Lan sẽ thu dọn hàng tồn kho và có thể đó là “món hời”. Nhưng liệu Nga có đồng ý không?

Nếu làm Nga phật ý, Nga sẽ tấn công Ba Lan. Do đó, Tổng thống Ba Lan Duda đã nói rõ rằng, Ba Lan sẽ không gửi máy bay chiến đấu đến Ukraine, cũng như không cho phép bất kỳ quốc gia nào sử dụng các sân bay của Ba Lan, để chuyển máy bay chiến đấu cho Ukraine.

Mỹ tiếp tục gây sức ép, vì vậy Ba Lan nghĩ ra một kế sách, hoàn toàn “không mất lòng ai”, vừa “được việc, được món hời, được lòng tất cả”, đó là viện trợ tất cả 28 máy bay chiến đấu MiG-29 “ngay lập tức và miễn phí”, nhưng không trực tiếp cho Ukraine qua hướng đông, mà chuyển giao cho Mỹ ở Căn cứ Không quân Ramstein ở Đức.

Và Quân đội Mỹ có thể trực tiếp giao nó cho Quân đội Ukraine. Hơn nữa, chính phủ Ba Lan cũng kêu gọi Slovakia, Bulgaria và các nước khác cũng làm như vậy. Đồng thời Ba Lan đòi Mỹ nhanh chóng bồi thường F-16, vì cuộc chiến đã lan đến cửa ngõ nước này.

Đến lượt nước Mỹ chết lặng. Phản ứng đầu tiên của Mỹ là “ngạc nhiên”. Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Newland đã “rất sửng sốt” khi biết tin, ông nói: “Theo tôi được biết, họ định gửi những chiếc máy bay này cho chúng tôi mà không hỏi ý kiến chúng tôi trước”.

Còn thái độ của Lầu Năm Góc thì “tức giận”. Chúng tôi (Mỹ) đã yêu cầu Ba Lan gửi máy bay đến Ukraine, chứ chúng tôi không yêu cầu Ba Lan giao máy bay cho chúng tôi trước. Ukraine ở phía đông của Ba Lan và Đức vẫn ở phía tây của Ba Lan, sao họ (Ba Lan) có thể làm như vậy.

Lầu Năm góc cho rằng, Ba Lan tại sao không gửi trực tiếp MiG-29 đến Ukraine, mà lại gửi máy bay đến Đức cho Mỹ bằng đường vòng. Làm thế nào Mỹ có thể gửi nó đến Ukraine? Do đó, quân đội Mỹ hôm 9/3 chính thức tuyên bố, đề xuất của Ba Lan là “rủi ro quá cao”, và kiên quyết từ chối.

Thái độ của Mỹ khiến Ba Lan rơi vào tình huống khó xử. Warszawa đã đồng ý cung cấp cho Ukraine tất cả các máy bay MiG-29 theo yêu cầu của Mỹ, tại sao Mỹ vẫn chưa hài lòng?

Về lý do tại sao số MiG-29 của Ba Lan được gửi đến căn cứ quân sự của Mỹ, Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Jablonski giải thích rằng, Ba Lan phải ưu tiên an ninh của mình khi cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine. “Ba Lan không thể là thành viên NATO duy nhất, một mình chấp nhận rủi ro”.

Và kết quả là mọi thứ đóng băng ở đó. Vậy là Ukraine đã hiểu rõ sự tình, Ba Lan cũng đã hứa hỗ trợ, Mỹ đã hứa bồi thường F-16 cho Ba Lan, nhưng MiG-29 không thể đến được Ukraine.

Trong khi đó, Ba Lan và Mỹ vẫn đang “phàn nàn” về nhau, Mỹ đổ lỗi cho Ba Lan đã đào hố bẫy Washington; còn Warszawa phàn nàn rằng, Mỹ hoàn toàn sử dụng Ba Lan như những “tay súng xung kích”.

Phương Tây đã bí mật gửi một số vũ khí chống tăng và tên lửa phòng không vác vai Stinger, Nga biết nhưng có thể bỏ qua. Nhưng gửi máy bay chiến đấu và số máy bay này bay trực tiếp từ Ba Lan hoặc Đức, Nga chắc chắn sẽ không để yên. Hậu quả nghiêm trọng của chiến tranh với Nga, Ba Lan không muốn và Mỹ thì càng không.

Trong khi đó, Anh kêu gọi Ba Lan cấp MiG-29 cho Ukraine và Anh sẽ bảo vệ Ba Lan. Nhưng nhớ lại trong thế chiến 2, khi Đức quốc xã phát động chiến tranh xâm lược Ba Lan (năm 1939), mặc dù Anh và Pháp là đồng minh hàng đầu của Ba Lan khi đó, nhưng chỉ “lên án” Hitle xâm lược, mà không có động thái gì. Bài học lịch sử đau đớn đó, chắc Ba Lan không thể quên.

Nhìn thái độ của Tổng thống Ukraine Zelensky thực sự rất thất vọng, trong video mới đây, ông lại than thở: Tôi nghe lời hứa của phương Tây hơn 10 ngày rồi, còn máy bay mà họ hứa giúp đâu; nên nhớ Ukraine không phải là cái bàn bóng bàn để họ chuyền bóng. Nguồn ảnh: Foxt.

Tiến Minh