Ưu tiên đối ngoại của Singapore: 'tạo dựng các vòng tay bạn bè', không chọn bên, không cố làm hài lòng siêu cường

Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan. (Nguồn: AP)

Ngày 27/2, Ngoại trưởng Singapore Vivian Balakrishnan đã có bài phát biểu và trả lời chất vấn tại Quốc hội về lập trường và các ưu tiên chính sách đối ngoại của Singapore.

Ông Vivian Balakrishnan đánh giá Singapore là một trong số ít các quốc gia có được sự đoàn kết qua giai đoạn đại dịch Covid-19, tạo cho nước này một nền tảng tốt để điều hướng các thách thức chính sách đối ngoại của mình trong bối cảnh “nhiều cuộc khủng hoảng đan xen”.

Sự quan tâm từ các doanh nghiệp, nhà đầu tư và doanh nhân đến Singapore vẫn còn, vì họ nhận ra và đánh giá cao sự ổn định và nhất quán của đất nước này.

Người đứng đầu ngành ngoại giao của Đảo quốc sư tử cũng nhấn mạnh lập trường dựa trên nguyên tắc của nước này trong xử lý các mối quan hệ quốc tế, đồng thời khẳng định, Singapore không để "bị bắt nạt hoặc mua chuộc". Singapore sẽ không trở thành quốc gia ủy nhiệm hay bình phong cho bất kỳ siêu cường nào. Singapore sẽ tuân thủ các nguyên tắc nhưng không chọn bên.

Củng cố "tình bạn" với Malaysia

Ông Vivian Balakrishnan cho biết, quan hệ Singapore-Malaysia được củng cố bởi mối quan hệ nhân dân mạnh mẽ và trao đổi cấp cao thường xuyên.

Thủ tướng mới của Malaysia Anwar Ibrahim, một “người bạn cũ” của Singapore, đã có chuyến thăm đầu tiên tới Singapore vào tháng 1 vừa qua, với 3 thỏa thuận cấp chính phủ được ký kết, báo hiệu cam kết của hai nước trong việc thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực đang nổi, mới và có lợi ích song trùng. Ông Anwar Ibrahim sẽ trở lại Singapore vào cuối năm nay để tham dự Hội nghị Lãnh đạo diện hẹp Singapore-Malaysia lần thứ 10.

Theo Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan, giống như bất kỳ tình bạn nào, mối quan hệ giữa Singapore và Malaysia thi thoảng cũng sẽ nảy sinh vấn đề. Ví dụ, trong khi vấn đề chủ quyền đối với hòn đảo Pedra Branca đã được giải quyết dứt điểm, Malaysia vẫn đưa ra phản đối đối với các công trình tôn tạo của Singapore tại Pedra Branca. Ông khẳng định những công việc tôn tạo này là cần thiết để tăng cường an toàn và an ninh hàng hải, cải thiện năng lực tìm kiếm cứu nạn trong khu vực, đồng thời giúp bảo vệ Pedra Branca trước nguy cơ mực nước biển dâng cao.

Ông Vivian Balakrishnan nhấn mạnh Singaprore sẽ quản lý những khác biệt trên tinh thần xây dựng và thực tế, không cho phép bất kỳ vấn đề đơn lẻ nào phủ bóng lên mối quan hệ song phương với Malaysia.

Tăng cường quan hệ với Indonesia

Trả lời câu hỏi của các nghị sĩ về kế hoạch của Singapore trong quan hệ với Indonesia, Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan cho biết các thỏa thuận mà hai nước ký kết đã và đang được triển khai tích cực và sẽ mang lại lợi ích hữu hình. Đó là 3 thỏa thuận song phương lớn - Thỏa thuận Vùng Thông báo bay (FIR), Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng (DCA) và Hiệp ước Dẫn độ (ET).

Hai nước gần đây đã hoàn tất các tiến trình pháp lý trong nước để chính thức phê chuẩn các thỏa thuận này. Đối với Thỏa thuận Vùng thông báo bay, bước đi kế tiếp cho Singapore và Indonesia sẽ là cùng nhau có được sự chấp thuận của Cơ quan Hàng không Dân dụng quốc tế (ICAO).

Một khi thỏa thuận này được thực thi, hai bên sẽ sắp xếp để tất cả 3 thỏa thuận nói trên đồng thời có hiệu lực vào một ngày mà hai bên sẽ bàn thảo và thống nhất.

Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan nhấn mạnh: “Việc giải quyết được cả 3 vấn đề tồn đọng này sẽ mở đường cho chúng ta mở rộng quan hệ hợp tác song phương một cách đáng kể trong những năm tới”.

Ông cũng nói thêm rằng, Singapore mong sớm được chào đón Tổng thống Indonesia Joko Widodo tới Singapore tham dự Hội nghị Lãnh đạo diện hẹp Singapore-Indonesia kế tiếp trong những năm tới.

Thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN

Về các nỗ lực của Singapore trong việc thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn giữa ASEAN với Mỹ cũng như các láng giềng khu vực, Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan cho biết, Singapore “luôn ủng hộ sự hợp tác với các nước lớn, để tất cả họ đều có lợi ích trong hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và có thể tạo ra sự cân bằng quyền lực ổn định ở châu Á-Thái Bình Dương”.

Do đó, Singapore “tìm cách tạo dựng các vòng tròn bạn bè chồng chéo nhau” như được thể hiện trong “cấu trúc khu vực mở, toàn diện và lấy ASEAN làm trung tâm”.

Ông Vivian Balakrishnan chỉ ra rằng “các cơ chế do ASEAN dẫn dắt” đã mang các cường quốc lại gần nhau, chẳng hạn như Hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), các Hội nghị thượng đỉnh ASEAN+3 và ASEAN+1.

Ông Vivian Balakrishan cho biết, Singapore sẽ hỗ trợ các mục tiêu của Indonesia nhằm đẩy mạnh hội nhập ASEAN trong các lĩnh vực như kinh tế xanh và hội nhập kỹ thuật số, đồng thời cam kết giúp Timor Leste trở thành một phần của hiệp hội.

Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan nói thêm, Singapore và ASEAN lo ngại về vấn đề Myanmar. Ông khẳng định ASEAN sẽ không can thiệp vào chính trị nội bộ của Myanmar, nhưng giải pháp cuối cùng phải liên quan đến hòa giải dân tộc giữa tất cả các bên liên quan trong nước.

Điều hướng trong cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đề cập vụ việc hồi đầu tháng Hai, khi Mỹ bắn hạ khinh khí cầu từ Trung Quốc, Ngoại trưởng Vivian Balakrishnan cho biết, cả hai bên cần thiết lập các hàng rào bảo vệ, vì quan điểm tiêu cực, cứng rắn chống lại “bên kia” ngày càng trở nên phổ biến trong những diễn ngôn địa chính trị ở cả Mỹ và Trung Quốc.

Xung quanh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan đến vấn đề Đài Loan, ông Vivian Balakrishnan nhấn mạnh Singapore không muốn bị buộc phải chọn bên, khẳng định nước này luôn đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, đưa ra lập trường dựa trên nguyên tắc, ngay cả khi lập trường đó không làm hài lòng siêu cường này hay siêu cường kia.

Ngoại trưởng Vivian Balakrishan nhấn mạnh, trong bối cảnh chia rẽ chính trị toàn cầu, Singapore phải tiếp tục ủng hộ và duy trì luật pháp quốc tế. Thế giới đang bước vào thời kỳ cạnh tranh gay gắt giữa các siêu cường, sự gián đoạn kinh tế toàn cầu và biến đổi khí hậu đang rình rập - và tất cả những điều này diễn ra trong một thế giới phân mảnh hơn... Singapore và người dân đảo quốc phải đối diện với những thách thức này bằng sự kết hợp giữa chủ nghĩa hiện thực và thái độ tự tin.

(theo Channel News Asia, the Today)

Phương Vy