Vai trò của lực lượng công an tỉnh Cà Mau trong 200 ngày tập kết ra Bắc

Tranh: Minh Tấn

Ngày 31/1/1955 (Mùng 8 tháng Giêng năm Ất Mùi), tại thị trấn Cà Mau, ta tổ chức lễ bàn giao khu tập kết 200 ngày cho quân đội Pháp. Trong cuộc mít tinh lớn chưa từng có tại Sân vận động Cà Mau, trên 100 ngàn người dự đứng chật ních và phải gắn nhiều loa phóng thanh ra ngoài trên 1 km để đồng bào có thể nghe được tiếng nói. Ghe xuồng, tàu bè đông nghẹt. Ai đi trễ chỉ còn cách đứng ở xa nghe qua loa phóng thanh. Với nhiệm vụ được phân công bảo vệ an toàn các điểm chuyển quân tập kết và hành lang đóng quân của ta được bố trí lực lượng công an đã phối hợp bộ đội bảo vệ chặt chẽ, không cho địch kiếm cớ gây hấn. Lực lượng công an được giao nhiệm vụ điều tra, giám sát, nắm chắc tình hình âm mưu, hoạt động của các đối tượng là gián điệp, phản cách mạng, đảm bảo an ninh trật tự toàn bộ khu vực chuyển quân đi tập kết.

Cũng trong ngày 31/1/1955, chiếc tàu Stavropol chở cán bộ và chiến sĩ ta rời cửa biển sông Ông Ðốc đi tập kết, tất cả cùng hẹn 2 năm sau gặp lại vào ngày tổng tuyển cử thống nhất đất nước theo tinh thần Hiệp định Giơ-ne-vơ. Chuyến tàu rời bến vàm sông Ông Ðốc, hàng ngàn cánh tay vẫy chào tạm biệt đầy lưu luyến, kẻ ở người đi đều mang trong lòng ý chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ và niềm tin sắt đá: Ngày mai Nam - Bắc sum họp! Sau này, Nhà văn Thép Mới đã ghi trong hồi ký về Tổng Bí thư Lê Duẩn: Trước khi chia tay, anh Ba (Lê Duẩn) nắm tay đồng chí Lê Ðức Thọ nhắn gửi: “Anh ra thưa với Bác, tất cả đồng bào, đồng chí trong này đều ngày đêm mong Bác sống lâu, khỏe mạnh. Anh cho tôi gửi lời chào Bác, anh Trường Chinh và tất cả các anh ngoài đó”. Trong đêm liên hoan trước khi “giải tán”, các cán bộ, chiến sĩ công an đã nắm chặt tay nhận nhiệm vụ mới. Những chiếc xuồng nhỏ lặng lẽ trong đêm đã lần lượt đưa các anh về cơ sở phân tán lực lượng cài cắm vào nội bộ địch, bám dân tiếp tục hoạt động bí mật trong những năm khó khăn nhất của cách mạng miền Nam.

Ngày 8/2/1955, chuyến tàu cuối cùng rời bến sông Ông Ðốc. Ðó cũng là thời điểm Ðảng bộ và Nhân dân Cà Mau bước vào một cuộc chiến đấu mới. Công khai ra đi trên tàu tập kết nhưng sau đó đồng chí Lê Duẩn, Bí thư Xứ ủy; đồng chí Võ Văn Kiệt, Ủy viên Xứ ủy Nam Bộ và Phó bí thư Liên Tỉnh ủy Hậu Giang đã bí mật trở về tiếp tục chỉ đạo cách mạng miền Nam. Tỉnh ủy cử đồng chí Trần Văn Yến (Năm Kim) và đồng chí Phan Văn Nhờ (Tư Mao) đặc trách làm công tác bảo vệ. Cơ quan Xứ ủy, Liên Tỉnh ủy miền Tây đóng ở Tân Hưng Tây (Cái Nước cũ); Khai Long, Rạch Gốc (Ngọc Hiển); Nguyễn Phích, Cái Tàu (huyện U Minh); Trí Phải (Thới Bình). Những năm tháng sống ở Cà Mau, các đồng chí lãnh đạo Ðảng đều được lực lượng công an bảo vệ tuyệt đối an toàn. Trong thời gian này, Ngô Ðình Diệm sử dụng những tên tay sai cực kỳ khát máu, thực hiện càn quét, tàn sát không thương tiếc đồng bào và chiến sĩ ta. Chúng tập trung lực lượng về Cà Mau - chiến khu kháng chiến của cộng sản ở miền Tây, để tiêu diệt lực lượng cách mạng. Các cán bộ, chiến sĩ công an đã được Nhân dân ủng hộ, đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an toàn tuyệt đối các đồng chí lãnh đạo Ðảng, đồng thời góp phần bảo vệ các cơ sở cách mạng - các căn cứ chìm của cách mạng trong lòng địch.

Với khát vọng độc lập, tự do, Ðảng bộ và quân dân Cà Mau nói chung, lực lượng công an nói riêng đã tích cực làm tốt nhiệm vụ bảo vệ an toàn khu tập kết 200 ngày chuyển quân ra miền Bắc, tập kết tại cửa biển sông Ông Ðốc, huyện Trần Văn Thời với tinh thần chờ ngày Hiệp thương Tổng tuyển cử. Lực lượng công an trong tỉnh đã được thử thách, tôi luyện qua 9 năm chống Pháp, nay được Ðảng tin tưởng giao nhiệm vụ bảo vệ an toàn các điểm chuyển quân tập kết ra Bắc và xác định rõ âm mưu xảo quyệt của kẻ thù. Từ đó bí mật phân tán lực lượng bám dân xây dựng cơ sở bí mật bảo vệ an toàn các đồng chí lãnh đạo Ðảng ở lại miền Nam tiếp tục cuộc kháng chiến lâu dài, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ Nhân dân, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam đã giành được thắng lợi hoàn toàn bằng cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975. Thắng lợi đó, có sự đóng góp to lớn của lực lượng công an cả nước nói chung và Công an tỉnh Cà Mau nói riêng.

Cà Mau là mảnh đất kiên cường và anh dũng trong những năm tháng cách mạng. Không chỉ là nơi được chọn tổ chức 200 ngày tập kết ra Bắc mà Cà Mau còn là căn cứ địa cách mạng của miền Nam, của Trung ương Cục, của Khu Tây Nam Bộ. Nhiều nhà lịch sử đã nhận xét mảnh đất này là “Thủ đô kháng chiến” của miền Nam. Chính vì vậy, khi phá hoại việc thực hiện Hiệp định Giơ-ne-vơ, đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai thực hiện việc tàn sát bắt bớ, giết chóc đối với lực lượng kháng chiến và đồng bào trên địa bàn tỉnh Cà Mau thuộc vào loại ác liệt nhất, dã man nhất Nam Bộ, mà đỉnh điểm là việc Mỹ - Diệm đưa tên tình báo đội lốt cha cố Nguyễn Lạc Hóa về Cà Mau để xây dựng biệt khu Hải Yến - Bình Hưng tại ấp Thanh Ðạm, xã Tân Hải, huyện Phú Tân.

Theo thống kê chưa đầy đủ, trong thời gian tồn tại, bọn Bình Hưng đã thảm sát tàn bạo hơn 1.650 cán bộ, chiến sĩ và người dân vô tội, kể cả người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai... Tàn bạo hơn, chúng còn chặt đầu, mổ bụng, moi gan, uống máu, uống mật, chế biến cả thịt người để ăn. Tội ác không kể siết, gây đau thương mất mát đối với cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân tỉnh Cà Mau. Trước âm mưu thâm độc và điên cuồng phá hoại Hiệp định Giơ-ne-vơ, thực hiện chiến lược chiến tranh đơn phương của địch, Ðảng ta đã chủ trương đẩy mạnh đấu tranh chính trị, buộc địch phải nghiêm chỉnh thực hiện các điều khoản của Hiệp định Giơ-ne-vơ. Các chiến sĩ công an nằm vùng, hoạt động bí mật đã không quản ngại hy sinh, gian khổ, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, vận động Nhân dân đấu tranh bảo vệ lực lượng giữ vững niềm tin với Ðảng, với cách mạng.

Lực lượng Công an tỉnh Cà Mau đã bảo vệ an toàn 200 ngày khu tập kết ra Bắc nói riêng và trong những năm tháng chống Mỹ, dù trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh khó khăn nào, dù chiến tranh đòi hỏi sự hy sinh gian khổ đến đâu, lực lượng Công an Cà Mau vẫn một lòng trung thành với Ðảng, bảo vệ cấp ủy, bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo của Ðảng và cán bộ lãnh đạo của Mặt trận Dân tộc giải phóng. Cán bộ, chiến sĩ Công an Cà Mau trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ không có trường hợp chiêu hồi, đầu hàng. Không có gì có thể mua chuộc được người chiến sĩ công an khi họ đã vững tin và có bản lĩnh chính trị vững vàng. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc và những cống hiến không nhỏ của mình trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng Công an Cà Mau đã có 349 đồng chí được công nhận liệt sĩ, 396 đồng chí là thương binh; 5 đơn vị và 2 cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân; hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sĩ được trao tặng các phần thưởng cao quý khác của Ðảng và Nhà nước. Ngày nay, phát huy tinh thần ấy trên trận tuyến đấu tranh, phòng chống tội phạm và xây dựng đất nước, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Công an Cà Mau vẫn tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp này, vững vàng trên mặt trận bảo vệ an ninh Tổ quốc, vì sự bình yên, hạnh phúc của Nhân dân.

Sự kiện tập kết năm 1954 được xem là cuộc chuyển dịch lực lượng có ý nghĩa vô cùng to lớn, nhằm đào tạo cán bộ cho cách mạng miền Nam, đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội, làm hậu phương vững chắc tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Ðã 70 năm trôi qua, nhưng hào khí cách mạng của Sự kiện 200 ngày tập kết ra Bắc vẫn vẹn nguyên ở đôi bờ sông Ông Ðốc, vang vọng mãi trong hồn đất, tình người và trong những trang sử hào hùng, vẻ vang của Ðảng bộ, quân và dân tỉnh Cà Mau.

(Tổng hợp từ sách "Tổng kết Lịch sử Công an Nhân dân tỉnh Cà Mau (1954-1975)")

Lâm Ngọc Tường Nguyên