Vai trò hội thẩm nhân dân trong công tác xét xử
Năm 2021, TAND 2 cấp trong tỉnh đã xét xử trên 3,1 nghìn vụ, việc các loại. Các hội thẩm nhân dân được phân công tham gia các phiên tòa đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, trí tuệ, hiểu biết pháp luật, thực hiện có chất lượng việc thẩm vấn cũng như tranh tụng tại phiên tòa, góp phần nâng cao chất lượng công tác xét xử, bảo đảm tính công bằng, dân chủ, khách quan cũng như bảo đảm quyền, nghĩa vụ của những người liên quan theo quy định của pháp luật.
TAND tỉnh khen thưởng các HTND có thành tích xuất sắc trong công tác nhiệm kỳ 2016 - 2021
Ông Lê Văn Nguyên, Trưởng đoàn HTND tỉnh cho biết: Năm 2021, các thành viên Đoàn HTND tỉnh được phân công tham gia xét xử 189 vụ án các loại do TAND tỉnh tổ chức. Với mỗi vụ án, HTND được tiếp cận, nghiên cứu kỹ hồ sơ, từ đó chủ động nghiên cứu, tìm hiểu những quy định của pháp luật liên quan đến vụ việc cụ thể nhằm bảo đảm tính công bằng, khách quan trong quá trình đưa ra xét xử. Bà Phạm Thị Lan (Đoàn HTND tỉnh) chia sẻ: Để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, hội thẩm nhân dân có trách nhiệm nghiên cứu hồ sơ vụ án trước khi mở phiên tòa; tham gia xét xử vụ án theo trình tự, thủ tục; tiến hành các hoạt động tố tụng và biểu quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền của hội đồng xét xử, đồng thời chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi và quyết định của mình. Thời gian qua, quy chế phối hợp giữa TAND và Đoàn HTND ngày càng chặt chẽ. Đa phần những HTND đang công tác đều được cơ quan chủ quản tạo điều kiện thuận lợi để tham gia các phiên tòa. Từng hội thẩm nhân dân đã tích cực tham gia xét xử theo lịch của tòa án, góp phần nâng cao chất lượng phiên tòa, bảo đảm các vụ án đưa ra xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật…
Bên cạnh những kết quả đạt được, bà Lan cũng thẳng thắn nhìn nhận: Trên thực tế, công tác HTND vẫn còn những hạn chế nhất định, bởi HTND chủ yếu hoạt động kiêm nhiệm, bị chi phối bởi công việc chuyên môn nên không có nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, tham gia xét xử, từ đó dẫn đến tình trạng các HTND tham gia xét xử không đều (người nhiều, người ít), thậm chí một số HTND khi tham gia xét xử khá “mờ nhạt”, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình….
Để tiếp tục khẳng định địa vị pháp lý và vai trò quan trọng là đại diện của Nhân dân trong công tác xét xử của HTND, góp phần thực thi công lý, bảo đảm tính khách quan, công bằng, đưa ra các bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật… thời gian tới, các Đoàn HTND tiếp tục thực hiện tốt quy chế phối hợp với TAND cùng cấp trong quá trình tổ chức phiên tòa, phân công HTND tham gia xét xử; TAND tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, cập nhật kiến thức, cung cấp đầy đủ tài liệu cho HTND, tạo điều kiện thuận lợi cho HTND tiếp cận hồ sơ mỗi vụ án để có thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, mỗi vị hội thẩm nhân dân tiếp tục phát huy những hiểu biết pháp luật, không ngừng nghiên cứu, tích lũy kiến thức và rèn luyện kỹ năng khi tham gia các phiên tòa. Đồng thời, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể có cán bộ, công chức, viên chức tham gia HTND cần tạo điều kiện tốt nhất để hội thẩm tham gia phiên tòa mỗi khi được phân công… từ đó góp phần nâng cao chất lượng các phiên tòa, tham gia tích cực vào chiến lược cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 2.6.2005 của Bộ Chính trị.
