Vấn đề năng lượng và thách thức chiến lược Trung-Nga

Tổng thống Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Bắc Kinh ngày 16/5. Ảnh SPUTNIK - ALEXEI DRUZHININ

Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Trung Quốc trong tuần này, nhằm giành được sự ủng hộ lớn hơn từ Bắc Kinh trong xung đột ở Ukraine. Chuyến thăm diễn ra vào ngày 16 và 17/5, là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Putin kể từ khi ông tái đắc cử vào tháng 3 và diễn ra trong bối cảnh quan hệ Trung-Nga đang chịu áp lực ngày càng tăng từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tăng cường hợp tác năng lượng

Kể từ khi Nga mở Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, Moscow và Bắc Kinh đã tăng cường quan hệ ngoại giao và thương mại hai nước. Để đáp trả những lời chỉ trích của phương Tây, Trung Quốc đã tăng cường nhập khẩu dầu khí giá rẻ của Nga, trở thành đối tác kinh tế quan trọng của nước này. Theo Hải quan Trung Quốc, vào năm 2023, thương mại Trung-Nga đạt 240 tỷ USD. Sự phụ thuộc ngày càng tăng của Nga vào Trung Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của hợp tác năng lượng giữa hai nước.

Tác động của các lệnh trừng phạt và phản ứng của Trung Quốc

Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga đã giảm trong tháng 3 và tháng 4/2024 do mối đe dọa trừng phạt của Mỹ đối với các tổ chức tài chính hỗ trợ nỗ lực quân sự của Nga. Những biện pháp trừng phạt đối với nền kinh tế Trung Quốc vốn đã mong manh đã khiến các ngân hàng Trung Quốc phải thận trọng hơn trong các giao dịch với Nga, đình chỉ hoặc giảm một số hoạt động với nước này.

Những thách thức chiến lược và ngoại giao

Trong khi tìm cách duy trì mối quan hệ ổn định với phương Tây, Trung Quốc phải thận trọng điều hướng sự ủng hộ đối với Nga. Elizabeth Wishnick của Tổ chức nghiên cứu CNA giải thích: “Các ngân hàng Trung Quốc lo lắng tác động đến danh tiếng của họ và đang tìm cách tránh các biện pháp trừng phạt”. Ngoài ra, Ali Wyne thuộc The International Crisis Group chỉ ra Bắc Kinh có thể xem xét hỗ trợ Moscow thông qua các phương tiện kín đáo hơn, chẳng hạn như thông qua các ngân hàng nhỏ của Trung Quốc hoặc các kênh tài chính không chính thức.

Triển vọng

Cuộc gặp giữa ông Putin và ông Tập Cận Bình có thể dẫn đến việc ký kết các thỏa thuận mới và tăng cường thương mại, đồng thời tái khẳng định sự phản đối chung của họ đối với quyền bá chủ của Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn nhận thức được tầm quan trọng của mối quan hệ với phương Tây và tìm cách tránh các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt. Tình hình hiện nay nêu bật những thách thức chiến lược phức tạp mà Bắc Kinh và Moscow phải đối mặt trong bối cảnh địa chính trị hiện nay.

Nh.Thạch

AFP