Vẫn phổ biến tình trạng mua thuốc không cần kê đơn

Dạo qua một số quầy thuốc tân dược trên địa bàn tỉnh, chúng tôi được chứng kiến nhiều người đến mua thuốc hầu như không cần sử dụng đến đơn thuốc của bác sỹ. Không chỉ ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, mà ngay ở địa bàn thành phố, nơi tập trung nhiều cơ sở khám, chữa bệnh cũng diễn ra phổ biến tình trạng người dân tự ý mua thuốc. Bà Nguyễn Thị Tâm, phường Tân Hà (TP Tuyên Quang) nói, mỗi khi đau họng hay sốt, ho, bà thường đến kể sơ bộ với người bán thuốc về triệu chứng, rồi họ tự chẩn đoán bệnh, bán thuốc. Bởi vì bà ngại đến bệnh viện hay các cơ sở y tế khám bệnh, mất nhiều thời gian, chi phí. Qua các phương tiện truyền thông bà cũng được biết đến tác hại của việc không dùng thuốc theo đơn hay tình trạng kháng thuốc, nhưng do thói quen nên chỉ lúc nào bệnh nặng gia đình bà mới đến khám tại bệnh viện, còn các bệnh thông thường vẫn tự mua thuốc về điều trị.

Nhân viên nhà thuốc Nguyễn Thị Hằng, phường Phan Thiết (TP Tuyên Quang) bán thuốc tân dược theo đơn cho khách hàng.

Một nhân viên của quầy thuốc trên đường Lê Duẩn, phường Tân Hà (TP Tuyên Quang) cho biết, việc các quầy thuốc không thực hiện quy định là bởi khách hàng chưa hiểu rõ ý nghĩa của việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý. Nhiều khách hàng bày tỏ thái độ khó chịu khi được hỏi đã đi khám ở đâu chưa, có đơn thuốc hay không. Bên cạnh đó, nếu quầy thuốc của chị không bán thì ngay bên cạnh sẽ có các quầy thuốc khác sẵn sàng bán thuốc mà không cần đơn.

Theo bác sỹ Lương Thị Hương, Trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, việc mua bán, sử dụng thuốc không kê đơn, đặc biệt là các loại kháng sinh rất nguy hiểm. Bởi ngoài việc không theo dõi được tình trạng bệnh, người bệnh không có đơn thuốc sẽ không có căn cứ uống đúng liều lượng thuốc, thời gian, những thức ăn kiêng kỵ, chống chỉ định với thuốc. Từ đó, dễ gặp rủi ro do phản ứng phụ từ thuốc gây ra. Thậm chí việc mua và dùng thuốc kháng sinh mà không có đơn của bác sỹ và dùng không đủ liều có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, phát sinh những chủng vi khuẩn kháng thuốc và siêu kháng thuốc. Khi bị kháng thuốc kháng sinh thì bắt buộc người bệnh phải sử dụng các thế hệ kháng sinh cao hơn sẽ phát sinh nhiều vấn đề, đặc biệt là phát sinh về chi phí y tế. Bên cạnh đó còn có hại cho cơ thể trong quá trình chuyển hóa và thải trừ kháng sinh.

Trước tình trạng mua bán thuốc không theo đơn của bác sỹ, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 65/KH-UBND triển khai thực hiện Đề án “Tăng cường kiểm soát kê đơn thuốc và bán thuốc theo đơn giai đoạn 2019 - 2020” trên địa bàn tỉnh. Theo ông Nguyễn Thế Yên, Phó Giám đốc Sở Y tế, Sở đã tổ chức các lớp tập huấn triển khai thực hiện Đề án và phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật dược hiện hành cho chủ các quầy bán lẻ thuốc và nhà thuốc trên địa bàn toàn tỉnh. Qua đó, nhằm đảm bảo 100% bán thuốc kháng sinh phải có đơn thuốc tại quầy thuốc, nhà thuốc. Hiện Bộ Y tế đã triển khai ngân hàng dữ liệu dược quốc gia với trên 3.000 loại thuốc để giúp người dân tra cứu nguồn gốc, giá bán. Bên cạnh đó, ngành Y tế sẽ tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá về hoạt động kê đơn thuốc và bán thuốc kê đơn; ứng dụng công nghệ thông tin kết nối mạng các cơ sở cung ứng thuốc; vận động, tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý...

Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức cho người dân tuân thủ quy định phải đi khám bệnh trước khi mua thuốc điều trị, các đơn vị liên quan cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm. Đồng thời, mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin, quản lý dữ liệu các nhà thuốc; cải cách thủ tục hành chính tại hệ thống y tế các tuyến để cải thiện chất lượng phục vụ của các dịch vụ y tế, giúp người dân giảm bớt tâm lý ngại đến các cơ sở khám, chữa bệnh.

Bài, ảnh: Dương Châu