Văn Yên - điển hình sáng tạo của chuyển đổi số

Chủ tịch UBND tỉnh Trần Huy Tuấn tham quan gian hàng chuyển đổi số tại Tuần lễ chuyển đổi số thôn Khe Bành, xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên.

Huyện Văn Yên được đánh giá là địa phương điển hình của khu vực trung du và miền núi phía Bắc về chuyển đổi số (CĐS). Với phương châm CĐS toàn diện, từng bước thúc đẩy tăng trưởng và cơ cấu kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược, Văn Yên đang từng bước phấn đấu trở thành một trong những địa phương đi đầu về CĐS ở cả ba lĩnh vực: chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Chuyển đổi số từ cơ sở

Nằm cách trung tâm xã 14 km, Khe Bành là thôn đặc biệt khó khăn của xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên, đường giao thông đi lại còn rất khó khăn. Cả thôn có tổng số 205 hộ, 949 khẩu, với 100% dân số là người Dao, trong đó hộ nghèo chiếm hơn 30%. Sinh kế của người dân chủ yếu là sản xuất nông lâm nghiệp kết hợp với chăn nuôi nhỏ lẻ, nguồn thu nhập chủ yếu của người dân dựa vào cây quế. Thế nhưng với sự quyết tâm chính trị từ huyện đến cơ sở, kể từ tháng 7/2022, Khe Bành đã trở thành thôn đầu tiên của huyện Văn Yên đạt tiêu chuẩn "thôn CĐS”.

Sự kiện này đã khơi nguồn động lực, tiếp sức cho các thôn trong toàn huyện, toàn tỉnh phấn đấu hoàn thành mục tiêu CĐS. Ông Triệu Chằn Ton - Bí thư Chi bộ thôn Khe Bành phấn khởi nói: "CĐS là hoạt động ý nghĩa, thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về CĐS cho cán bộ và người dân. Thôn Khe Bành của chúng tôi hiện nay thường xuyên tổ chức họp trực tuyến, vừa tiết kiệm thời gian, lại triển khai công việc một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc hình thành thói quen sử dụng công nghệ số của người dân chính là giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng nông thôn mới tại địa phương”.

Nhà văn hóa bản Khe Bành của người Dao là một địa chỉ điển hình trong 122 "nhà văn hóa số" toàn huyện. Điều đáng ngạc nhiên là những trang thiết bị cần thiết như hệ thống âm thanh, wifi, màn hình tivi hay thiết bị thông minh phục vụ trực tuyến… tại nhà văn hóa đều được bà con đồng bào Dao ở đây tự đóng góp tiền để sắm sửa.

Câu chuyện này là minh chứng rõ nét về quyết tâm CĐS của đồng bào Dao Khe Bành khi mà tới nay, thôn Khe Bành đã phủ sóng điện thoại di động 4G; có 195 hộ gia đình có điện thoại thông minh, đạt tỷ lệ trên 95%; có 368 người trong độ tuổi lao động được tập huấn kỹ năng số cơ bản; 77% người dân đã cài đặt và được hướng dẫn tạo tài khoản dịch vụ công để giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến mức độ 3, 4 trên Cổng dịch vụ công tỉnh; 78% người dân cài đặt và sử dụng nền tảng "Sổ sức khỏe điện tử” và nền tảng tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh từ xa; 370 công dân đủ 14 tuổi trở lên được cấp mã định danh điện tử, cài đặt ứng dụng VNeID…

Tinh thần CĐS không chỉ diễn ra ở Khe Bành mà đã lan tỏa tới khắp các thôn bản của huyện Văn Yên. Là địa phương đầu tiên của tỉnh Yên Bái triển khai mô hình Tổ CĐS cộng đồng cấp xã, cấp thôn, đến tháng 4/2022, 25/25 xã, thị trấn của huyện đã thành lập Tổ CĐS cộng đồng cấp xã với trên 350 thành viên; 172/172 thôn, tổ dân phố thành lập Tổ CĐS cộng đồng cấp thôn với trên 1.500 thành viên. Các Tổ CĐS cộng đồng đã tham gia hết sức tích cực vào chiến dịch CĐS của địa phương, là cánh tay nối dài của chính quyền tới người dân trong thôn, bản, tổ dân phố.

Ông Đinh Mạnh Cường - Chủ tịch UBND thị trấn Mậu A cho biết: "Các thành viên của Tổ CĐS cộng đồng đã hỗ trợ tích cực cho nhân dân trong việc tiếp cận với các nền tảng số như: đăng ký thẻ ngân hàng, sổ khám bệnh, và cài đặt mã định danh điện tử… Từ đó giúp người dân hình thành thói quen sử dụng công nghệ số vào đời sống và công việc hằng ngày”.

Văn Yên cũng là địa phương đầu tiên của tỉnh nghiên cứu và ban hành Quy định về Bộ tiêu chí tạm thời công dân số vào tháng 5/2022. Năm 2023, trên cơ sở Bộ tiêu chí tạm thời công dân số của UBND tỉnh; UBND huyện đã triển khai chiến dịch "Phát triển công dân số từ khu phố đến bản làng” từ tháng 5 đến hết tháng 9 với mục tiêu sau 150 ngày đêm sẽ có 80% công dân đạt tiêu chí công dân số. Công dân số gồm 6 tiêu chí cứng: có điện thoại thông minh, có tài khoản định danh điện tử, có tài khoản dịch vụ công, có tài khoản thanh toán không dùng tiền mặt, cài đặt ứng dụng YenBai-S, đối với đảng viên phải sử dụng ứng dụng "Sổ tay đảng viên điện tử".

Đặc biệt, Văn Yên đã đưa nền tảng số đến người dân thông qua việc tổ chức tuần cao điểm CĐS, tháng cao điểm CĐS, ngày hội CĐS tại các xã, thị trấn, các trường học… Hiện nay, số người có định danh điện tử mức độ 2 của huyện đạt trên 54.000 người. Tỷ lệ công dân đạt cả 6 tiêu chí công dân số đạt khoảng 60%, dự kiến đến cuối năm Văn Yên sẽ hoàn thành kế hoạch 80% công dân của huyện đạt tiêu chí công dân số.

Nhiều cách làm sáng tạo

Để thực hiện tinh thần nêu gương, huyện đã chỉ đạo Phòng Văn hóa và Thông tin xây dựng mô hình điểm "Cơ quan CĐS”. Từ đó đã nhân rộng tới các cơ quan, đơn vị trong huyện. Theo đó, toàn bộ văn bản giải quyết công việc đều xử lý trên môi trường mạng, cán bộ thực hiện ký số, số hóa giấy tờ, tài liệu, thực hiện các cuộc họp không giấy tờ. Việc thực hiện mô hình cơ quan CĐS đã giúp quá trình tham mưu, giải quyết công việc được nhanh chóng, thuận lợi hơn, tiết kiệm thời gian, giảm chi phí giấy tờ, văn phòng phẩm, đặc biệt còn đo lường được kết quả thực hiện của từng phòng, ban, từng chuyên viên để làm cơ sở đánh giá cán bộ.

Xác định lực lượng học sinh, sinh viên là lực lượng thích ứng nhanh nhất với chuyển đổi số, tháng 5/2023, UBND huyện Văn Yên đã chỉ đạo ngành giáo dục triển khai mô hình "Tiết học chuyển đổi số” trong các đơn vị nhà trường; tổ chức tập huấn, truyền đạt các kỹ năng số cho các em học sinh từ lớp 9, lớp 10, lớp 11, lớp 12. Sau khi tập huấn xong, các em học sinh về nghỉ hè tại địa phương tham gia tổ chuyển đổi số cộng đồng với phong trào do Huyện đoàn phát động là "Mùa hè tình nguyện - thanh niên tiên phong trong CĐS".

Ngoài ra, với quan điểm "không làm thay, làm hộ” trong việc thực hiện thủ tục hành chính, huyện Văn Yên đã lựa chọn ngành giáo dục - đào tạo làm điểm mô hình "5.000 cha mẹ học sinh thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình”.

Ông Lưu Quang Lợi - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Văn Yên cho biết: "Giáo viên sẽ hướng dẫn cha mẹ học sinh lập tài khoản dịch vụ công. Phụ huynh trực tiếp sử dụng tài khoản đó để nộp hồ sơ trực tuyến đề nghị xét tuyển sinh cấp THCS; nộp hồ sơ trực tuyến đề nghị xét duyệt chính sách hỗ trợ đối với học sinh bán trú đang học tại các trường tiểu học, THCS ở các xã, thôn đặc biệt khó khăn. Đến nay, số lượng cha mẹ học sinh có con em thuộc diện hỗ trợ này vào khoảng 5.000 người, đều đã lập xong tài khoản dịch vụ công và đang nộp hồ sơ thủ tục hành chính trực tuyến theo tiến độ giải quyết chế độ”.

Mới đây nhất, mô hình Chợ 4.0 được ra mắt trong đầu tháng 7/2023 tại chợ trung tâm thị trấn Mậu A là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số tại huyện. Với mô hình này, các tiểu thương tại chợ được trang bị mã QR Code, kết nối với các ngân hàng và các ví điện tử, tạo tài khoản Viettel Money để thực hiện các giao dịch chuyển, nạp, rút tiền và mua bán trực tuyến. Người dân có thể mua bán mọi mặt hàng mà không cần dùng tiền mặt.

"Chợ 4.0" thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh, mua bán nói chung và thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng, tạo điều kiện để người tiêu dùng tiếp cận với các phương thức thanh toán hiện đại, kích thích hoạt động mua sắm.

Công an huyện Văn Yên hướng dẫn người dân cài đặt ứng dựng VNeID.

Cùng với đó, trên cơ sở kết quả ban đầu của Đề án 06 khi đã đồng bộ hóa dữ liệu dân cư với dữ liệu bảo hiểm xã hội, UBND huyện đã chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện tuyên truyền, vận động người dân đến khám chữa bệnh sử dụng app VNeID hoặc căn cước công dân thay thế cho thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) giấy. Việc này rất thuận tiện, giúp giảm thời gian nhập dữ liệu đầu của nhân viên y tế, chỉ cần một thao tác quét ứng dụng VNeID hoặc quét thẻ căn cước công dân thì toàn bộ thông tin BHYT của người bệnh được hiển thị, không còn tình trạng phải xếp hàng tại phòng đăng ký khám bệnh như trước. Qua một thời gian thực hiện, đến nay, tỷ lệ người đến khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế huyện sử dụng ứng dụng VNeID và căn cước công dân thay cho thẻ BHYT đạt 86%.

Với quyết tâm chính trị cao, cùng sự cố gắng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân các dân tộc, công tác CĐS trên địa bàn huyện Văn Yên đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, trở thành điểm sáng trong thực hiện CĐS của tỉnh Yên Bái.

Tại Hội nghị sơ kết công tác thi đua, khen thưởng 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Cụm thi đua các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc được tổ chức tại Tuyên Quang sáng 28/7 vừa qua, huyện Văn Yên là địa phương duy nhất của tỉnh Yên Bái được mời tham dự và được tôn vinh là điển hình tiên tiến vì đã tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua theo đợt, chuyên đề, thi đua lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước, của tỉnh, của đơn vị, tạo được sức lan tỏa sâu rộng đặc biệt là trong lĩnh vực CĐS (ảnh trên).

Bà Lã Thị Liền – Phó Chủ tich UBND huyện Văn Yên cho biết: "Mục tiêu của Văn Yên trong năm 2023 là tiếp tục thực hiện CĐS trong tất cả các lĩnh vực, tập trung vào một số lĩnh vực thiết yếu như y tế, giáo dục, công nghiệp, du lịch, giao thông vận tải.

Cùng với đó, huyện tập trung thực hiện mục tiêu 100% xã, thị trấn đạt xã CĐS; 20% xã, thị trấn đạt chuyển đổi số nâng cao là thị trấn Mậu A, Đông Cuông, An Thịnh, Yên Hợp, Xuân Ái; 30% cơ quan, đơn vị cấp huyện triển khai mô hình cơ quan chuyển đổi số, gồm: Phòng Văn hóa và Thông tin; Bộ phận phục vụ hành chính công - Văn phòng HĐND và UBND huyện; Phòng Giáo dục và Đào tạo; Phòng Tài chính - Kế hoạch; Phòng Nội vụ huyện. Văn Yên phấn đấu đạt tiêu chuẩn huyện chuyển đổi số vào tháng 11 năm 2023”.

Thu Trang - Mỹ Vân