Về những dự báo ngày tận thế của nhân loại

Phương trình dự báo ngày tận thế

Một phương trình từ thế kỷ 18 được dùng trong các thuật toán máy tính ngày nay được cho là có thể dự báo ngày diệt vong của loài người. Trong những thập kỷ gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một điều mới liên quan đến sự tồn vong của loài người: lý thuyết xác suất. "Luận cứ ngày tận thế" này cho rằng có 50% khả năng con người sẽ diệt vong trong vòng 760 năm nữa.

Nhiều người có thể thắc mắc về cách tính toán con số trên. Câu trả lời liên quan đến sự kết hợp bất ngờ giữa một tu sĩ người Anh thế kỷ 18 và một thuật toán ở Thung lũng Silicon.

Thomas Bayes (1702-1761) là một tu sĩ ít người biết tới và rất quan tâm tới toán học. Ông là tác giả của định lý Bayes, một công thức toán học hướng dẫn cách sử dụng bằng chứng mới để điều chỉnh xác suất. Một số người cho rằng Bayes cố tìm cách chứng minh xác suất của những điều thần bí trong kinh thánh. Dù là gì thì định lý của ông cũng không mấy được chú ý trong suốt hai thế kỷ, cho tới khi con người phát minh ra máy tính.

Ngày nay, không hề cường điệu khi nói rằng định lý của Bayes là nền tảng của kinh tế kỹ thuật số. Định lý này giúp các ứng dụng như Google, Facebook và Instagram sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng để dự đoán họ sẽ nhấp chuột vào cái gì, mua cái gì, họ sẽ vùi dập ai và bỏ phiếu cho ai. Các dự báo sử dụng định luật Bayes là xác suất, không phải là điều gì chắc chắn, nhưng nó trị giá hàng tỷ đôla đối với các nhà quảng cáo vì các xác suất này thường chính xác.

Định luật Bayes, trong đó A và B là các sự kiện, còn P là xác suất.

Có người có thể cho rằng dự báo về ngày tận thế nằm ngoài khả năng phân tích thống kê đơn thuần. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã thử. Và luận cứ ngày tận thế cho rằng con người sẽ tuyệt chủng trong 760 năm nữa cũng sử dụng cách tiếp cận tương tự để dự báo tương lai nhân loại.

Trong một bài viết đăng năm 1993 trên tạp chí Nature, nhà vật lý thiên thể J. Richard Gott III đã dùng dữ liệu toán học và dân số để dự báo rằng ngày tận thế có thể sẽ xảy ra trong 1.000 năm nữa. Bài báo của Tiến sĩ Gott đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận đến giờ vẫn còn gay gắt.

Lập luận chủ yếu của Tiến sĩ Gott (được hai nhà vật lý khác là Brandon Carter và Holger Bech Nielsen nghiên cứu thêm) được gọi là "vấn đề xe tăng Đức". Khi quân Đồng minh lên kế hoạch đổ bộ vào Normandy, họ muốn biết Đức sẽ có khoảng bao nhiêu xe tăng để dùng vào ngày D-Day. Có một cách để biết là đánh số liên tục xe tăng và trang thiết bị của Đức.

Các nhà thống kê trong quân đội lập luận rằng số xe tăng và phụ tùng bị thu giữ có thể được coi là tất cả những gì mà Đức sản xuất. Số seri cung cấp bằng chứng chắc chắn về số lượng tối thiểu (số lượng này không thể nhỏ hơn số seri lớn nhất trên xe tăng bị thu giữ).

Khi tổng hợp mọi con số, họ có được một xác suất thống kê (dù không chắc chắn) về số lượng xe tăng mà Đức còn có. Dựa vào đó, họ có thể tính ra Đức có thể sản xuất thêm bao nhiêu xe tăng tính tới ngày D-Day. Sau chiến tranh, tài liệu thu được của Đức cho thấy ước tính của các nhà thống kê gần như chính xác.

Để áp dụng cách tính này trong dự báo tương lai nhân loại, luận cứ ngày tận thế bắt đầu bằng việc hình dung ra một danh sách gồm mọi con người trong quá khứ, hiện tại và tương lai, phân loại họ theo thứ tự ngày sinh. Không ai biết danh sách này dài thế nào hoặc tên của họ nằm ở vị trí nào. Vì thế, chúng ta có thể rút thăm ngẫu nhiên. Điều đó có nghĩa là về mặt thống kê, có 50% khả năng chúng ta ở nửa đầu hoặc nửa sau danh sách.

Tất nhiên, con người không xuất hiện trên đời cùng số seri. Tuy nhiên, Tiến sĩ Gott nhận ra rằng tới nay, các nhà nhân khẩu học đã ước tính sơ bộ số lượng con người trên trái đất. Họ tính tổng số con người từng sống từ thời Homo sapien (người Hiện đại, người Tinh khôn) tới ngày nay là 100 tỷ. Điều đó có nghĩa là "số seri" thứ tự sinh của một người sẽ nằm ở đâu đó trong khoảng 100 tỷ.

Do có 50% khả năng rằng con người chúng ta còn sống ngày nay ở nửa đầu hoặc nửa cuối danh sách toàn bộ loài người trong quá khứ và tương lai, nên hãy giả sử rằng chúng ta nằm ở nửa sau danh sách. Điều đó có nghĩa là trong quá khứ đã có 100 tỷ người sinh ra và trong tương lai cũng sẽ chỉ có 100 tỷ ca sinh nữa.

Có 50% khả năng rằng điều đó là đúng. Với tỷ lệ sinh toàn cầu hiện nay (khoảng 131 triệu người/năm), sẽ chỉ mất 760 năm nữa để có thêm 100 tỷ người nữa sinh ra. Đó là cơ sở để tuyên bố rằng có 50% khả năng con người sẽ tuyệt chủng trong 760 năm nữa.

Ngoài ra, còn có 50% khả năng là chúng ta sẽ tồn tại qua 760 năm, có thể là lâu hơn thế. Ví dụ như trường hợp tỷ lệ sinh toàn cầu giảm đi, con người sẽ cần nhiều hơn 760 năm để sinh ra 100 tỷ con người.

Bản chất suy đoán đơn thuần trong dự báo của Tiến sĩ Gott khiến nhiều người bối rối. Người ta có thể cho rằng dự đoán ngày tận thế chỉ nên dựa vào phân tích thống kê đơn thuần và các yếu tố có khả năng xảy ra như chiến tranh hạt nhân hay các rủi ro cụ thể khác. Các nhà khoa học đã thử làm như vậy.

Dựa trên ý tưởng từ nhà vật lý Brandon Carter, triết gia John Leslie tại Đại học Guelph ở Canada đã nghĩ ra một phiên bản toán học ngày tận thế cho phép các nhà dự báo tính toán xác suất của bất kỳ kịch bản tận thế nào. Không may là phiên bản tính toán này cũng không tươi sáng hơn cho tương lai con người. Khi sử dụng các biến số chính xác hơn, dự báo của Carter và Leslie cũng chỉ ảm đạm như tính toán của Tiến sĩ Gott.

Nếu ai đó nghĩ rằng luận cứ ngày tận thế là điên rồ thì họ không phải là người duy nhất. Từ năm 1993, rất nhiều học giả nổi tiếng đã thử bác bỏ luận cứ trên trong một loạt nghiên cứu, trong đó có nhiều nghiên cứu mang tính toán học cao. Tuy nhiên, họ không thể bác bỏ luận cứ đáng sợ kia.

Phần lớn chúng ta đều quá bận rộn với cuộc sống riêng đến nỗi không nghĩ nhiều về những thế kỷ sắp tới của loài người. Khi nghĩ tới, trí tưởng tượng của chúng ta thường mặc định nghĩ về tương lai mà chúng ta đã xem trong phim ảnh: Con người sẽ xây thành phố trên Sao Hỏa, chế tạo máy du hành trong không gian và sống mãi giữa các vì sao.

Tiến sĩ Gott cho rằng cơ hội loài người sẽ một ngày nào đó định cư khắp hệ thống vì sao trong dải ngân hà của chúng ta là 1/1 tỷ. Tuyên bố này khiến con người giật mình.

Cần lưu ý rằng Tiến sĩ Gott không phải là một người bi quan bình thường. Ông đã chứng minh phương pháp dự báo bằng cách áp dụng ở dạng đơn giản khi dự báo số phận các cuộc hôn nhân và vở kịch trên sân khấu Broadway dựa trên thời gian các cuộc hôn nhân và vở kịch này đã tồn tại.

Khi ông dự đoán một loạt ngày đóng cửa 44 chương trình biểu diễn trên và ngoài Broadway và kiểm tra lại 4 năm sau đó, có 36 vở kịch đã kết thúc trong khung thời gian dự báo của ông. Như nhiều người tham gia cuộc tranh luận về ngày tận thế, Tiến sĩ Gott coi cuộc tranh luận là một tiếng kêu cảnh tỉnh.

Những học thuyết huyền bí về ngày tận thế

Ngoài dự báo về ngày tận thế dựa trên con số đơn thuần nói trên, có những dự báo khác mang màu sắc tôn giáo, nhuốm màu huyền bí.

David Meade, một nhà thần số Thiên chúa giáo, lần đầu tiên dự đoán hành tinh X hay còn gọi là Nibiru đang lao về trái đất và sẽ xóa sổ loài người vào ngày 23-9-2017. Nhưng sau khi dự báo kỳ lạ dựa trên những mã số ẩn giấu trong Kinh thánh này không thành sự thật, Meade đã thay đổi tuyên bố. Ông nói rằng mọi người đã hiểu nhầm lời tiên tri của ông và ngày tận thế sẽ diễn ra trong một giai đoạn 7 năm bắt đầu từ tháng 10.

Newton dự báo thế giới sẽ chấm dứt vào năm 2060.

Tuyên bố mới nhất của Meade liên quan tới ngày 23-4-2018, ngày xảy ra hiện tượng Mặt trời, Mặt trăng và Sao Mộc tạo thành một đường thẳng trong chòm sao Xử nữ. Ông cho rằng vào đêm đó, hành tinh chết Nibiru bí ẩn sẽ xuất hiện trên bầu trời, kích hoạt Chiến tranh Thế giới thứ ba, làm những kẻ chống Chúa Jesu nổi dậy, tạo ra 7 năm khổ ải.

Nhà ngôn ngữ học Zecharia Sitchin đã viết một cuốn sách gây tranh cãi năm 1976 về Hành tinh thứ 12, trong đó tuyên bố Nibiru là nơi người ngoài hành tinh Anunnaki sinh sống. Loài này được gọi là Nephilim trong Kinh thánh. Những người theo thuyết âm mưu cho rằng tên lửa SpaceX của tỷ phú Elon Musk sẽ giúp phá hủy Nibiru.

Mặc dù là cha đẻ của vật lý hiện đại nhưng nhà bác học Isaac Newton cũng là một người sùng đạo và quan tâm tới những điều huyền bí. Do đó, dự báo của ông rằng loài người sẽ bị xóa sổ vào năm 2060 chỉ đơn thuần dựa trên niềm tin sâu sắc vào đạo Cơ đốc.

Ông lập luận giả thiết này dựa vào Sách Daniel trong Kinh thánh và tính toán ngày tận thế chính xác là 1.260 năm sau khi hình thành đế chế La Mã thần thánh. Một bức thư của Newton mới xuất bản gần đây đã được trưng bày trong thư viện quốc gia Israel. Dự báo của Newton trong bức thư cũng nói rằng thế giới sẽ chấm dứt sau khi người Do Thái trở lại Đất thánh - điều đã xảy ra vào năm 1948 sau khi Nhà nước Israel thành lập.

Cũng có người cho rằng máy gia tốc hạt lớn (LHC) tại Tổ chức nghiên cứu hạt nhân châu Âu có thể phá hủy trái đất. Do LHC có thể tái tạo vụ nổ Big Bang tại cơ sở dưới mặt đất ở Thụy Sĩ nên một số nhà lý luận cho rằng cỗ máy khổng lồ này có thể tạo ra các hố đen nuốt chửng trái đất.

Điều khiến niềm tin của những nhà lý luận này thêm bí ẩn là cơ sở ở Thụy Sĩ có bức thượng Thần Shiva cao 2m mà Chính phủ Ấn Độ tặng. Shiva chính là người phá hủy các thế giới.

Mặc dù thừa nhận LHC có thể tạo ra hố đen nhưng các nhà khoa học cho rằng khoảng trống hút trọng lực sẽ quá nhỏ nên không thể gây bất kỳ ảnh hưởng nào. Bất chấp những mối nguy này, LHC vẫn được khởi động năm 2008 và thế giới vẫn bình an vô sự.

Hiện tượng Mặt trăng máu năm 2018 cũng từng bị coi là thời điểm thế giới kết thúc. Mục sư Thiên chúa giáo Paul Begley đã làm một video giải thích tại sao ông coi Mặt trăng máu là dấu hiệu của sự kết thúc.

Ông nói: "Chúng ta đang trong kỷ nguyên khải huyền và hiện tượng Mặt trăng máu sẽ diễn ra dài nhất trong thế kỷ này vào ngày 70 năm thành lập Israel. Nó xảy ra vào cùng năm mà Jerusalem được tuyên bố là thành phố vĩnh hằng của Chúa. Nó sẽ diễn ra khi núi lửa phun trào ở Hawaii với khói, tro bụi…".

Người ta còn cho rằng trong vòng 5 tỷ năm, mặt trời sẽ biến thành một ngôi sao đỏ khổng lồ sau khi trải qua quá trình đốt cháy heli. Mặt trời sẽ giãn nở và nuốt chửng Sao Thủy, Sao Kim và có thể là cả trái đất.

Dù hành tinh của chúng ta có bị nuốt chửng hay không nhưng sự vận động của mặt trời sẽ có ý nghĩa sống còn với sự sống trên trái đất. Loài người có thể sẽ phải tìm cách rời trái đất sang một nơi có thể sống được.

Nhắc tới ngày tận thế không thể bỏ qua lời sấm truyền của Nostradamus. Nhà vật lý người Pháp này dự báo thế giới sẽ tận thế năm 3797. Sách Les Propheties năm 1555 của ông đã dự báo nhiều sự kiện đúng: sự trỗi dậy của Hitler, sự kiện khủng bố 11-9 ở Mỹ và chiến thắng của ông Donald Trump. Tuy vậy, các học giả cho rằng những gì Nostradamus viết đã bị hiểu sai.

Nhật Minh