Vì sao Mobile Money vẫn là 'mảnh đất cằn cỗi'?

Tại Hội thảo “Đẩy mạnh phát triển Mobile Money tại Việt Nam” ngày 11/5, các nhà mạng cũng cho rằng, quá trình triển khai đã phát sinh nhiều bất cập khiến dịch vụ này chưa đạt được mức tăng trưởng như kỳ vọng.

Quản lý muốn chặt, sử dụng cần đơn giản

Bà Phạm Minh Tú, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ số MobiFone cho rằng, khó khăn hiện nay là "thời điểm vàng" triển khai Mobile Money đã qua, bởi các ngân hàng hiện chuyển đổi số rất mạnh. “Cách đây khoảng 10 năm, số lượng người sử dụng ngân hàng còn ít. Khi đó, cung cấp dịch vụ Mobile Money mới là lợi thế. Tại thời điểm này, liệu Mobile Money còn có cơ hội?”, bà Tú đặt vấn đề.

Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ số MobiFone cho rằng: “Dư địa của Mobile Money không phải không còn, nhưng đây là những "mảnh đất cằn cỗi, sỏi đá". Trong khi mảnh đất màu mỡ, ngân hàng đã cày xới hết”.

Tính đến cuối tháng 3/2022, mới có hơn 1,1 triệu khách hàng sử dụng dịch vụ Mobile Money.

Đồng tình, ông Nguyễn Văn Tấn, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Dịch vụ Viễn thông VNPT VinaPhone cho rằng, Mobile Money tập trung vào micro payment (thanh toán nhỏ), tức là khách hàng ở vùng xa ít có điều kiện tiếp cận đến dịch vụ ngân hàng.

Câu hỏi đặt ra là làm sao để người dân dễ dàng sự dụng nhất. Do đó, vấn đề lớn đầu tiên, ông Tấn cho rằng, cần phải rất đơn giản.

Người dân nói về chuyển đổi số thì rất cao sang nhưng sử dụng dịch vụ thì chỉ cần một hai nút bấm đơn giản. “Mâu thuẫn nằm ở chỗ cơ quan quản lý thì muốn chặt chẽ, còn người sử dụng lại muốn đơn giản. Do đó, chúng ta cần tìm ra điểm rơi phù hợp giữa hai góc độ tiếp cận này”, ông Tấn nói.

Từ thực tế quá trình triển khai, ông Tấn cho rằng: “Vấn đề về xác thực khách hàng, làm sao để khách hàng đăng ký đơn giản. Theo tôi, cần sử dụng cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, bởi trên đó có thông tin đầy đủ và chính xác gần như tuyệt đối về họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ…”

Nếu như nhà mạng tiếp cận được nguồn này thì khách hàng không cần nhiều bước phức tạp mà có thể sử dụng Mobile Money ngay, miễn là số điện thoại trùng với thông tin đăng ký.

Đến cuối tháng 3/2022, hơn 1,1 triệu khách hàng sử dụng dịch vụ Mobile Money, trong đó gần 660.000 khách hàng (chiếm 60%) ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.

Đến cuối tháng 3/2022 đã có hơn 8,5 triệu giao dịch bằng dịch vụ Mobile Money, với tổng giá trị hơn 370 tỷ đồng.

“Nếu đạt được điều đó thì hơn 120 triệu thuê bao của tất cả các nhà mạng tại Việt Nam ngày mai có thể đồng loạt mở được và sử dụng Mobile money”, ông Tấn khẳng định.

Cần tăng hạn mức

Bên cạnh đó, đại diện các nhà mạng cho rằng, hiện nay, hạn mức của Mobile Money chỉ dưới 10 triệu đồng, thấp hơn ví điện tử rất nhiều. Đây là một hạn chế sẽ khiến Mobile Money khó cạnh tranh so với các ví điện tử.

Theo ông Tấn, trong giai đoạn thử nghiệm, Vinaphone hoàn toàn đồng ý với hạn mức 10 triệu đồng liên quan đến các hoạt động về rút và chuyển tiền. Tuy nhiên, hiện đã hết giai đoạn thử nghiệm 2 năm, nên doanh nghiệp này đề xuất mở rộng giới hạn trên.

“Gọi là micro payment (mức giao dịch nhỏ) nhưng trong trường hợp mức độ giao dịch cao hơn thì có thể cho phép và xác thực ở mức độ nhất định”, ông Tấn cho hay.

Bổ sung thêm, bà Tú kiến nghị, cần cho phép cung cấp thêm một số dịch vụ mới trên Mobile Money. Không nên giới hạn Mobile Money chỉ là dịch vụ thanh toán với hạn mức nhỏ.

Với quy định thuê bao phải có “tuổi đời” ít nhất 3 tháng mới được sử dụng Mobile Money, đại diện VinaPhone cho là không hợp lý. “Bởi khi đã chính xác, đúng thông tin, số điện thoại thì tại sao cần phải chờ một khoảng thời gian như vậy. Phải chăng là an toàn quá gây khó khăn!”, ông Tấn đặt vấn đề.

Bên cạnh đó, hiện nay, quy định điểm nạp rút tiền phải là điểm của nhà mạng hoặc điểm của mạng viễn thông ủy quyền cũng chưa phù hợp, bởi số điểm thực hiện dịch vụ của nhà mạng sẽ rất hạn chế. Vì vậy, các nhà mạng kiến nghị, cho phép liên thông giữa các nhà mạng. “Nếu chúng ta liên kết với nhau mới trở thành hệ sinh thái của Việt Nam”, đại diện một nhà mạng nói.

Một vấn đề cũng được các nhà mạng lưu ý là việc thay đổi hành vi chi tiêu và sử dụng tiền của người dân. Ông Trương Quang Việt, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Dịch vụ số Viettel nói: “Làm sao để người dân có đủ nhận thức và sự tin tưởng để sử dụng Mobile Money, chuyển đổi dần từ sử dụng tiền giấy sang cuộc sống không tiền mặt, thay đổi toàn diện thói quen và hưởng lợi trực tiếp từ nền kinh tế số…

Mobile Money sẽ có sự tăng tốc về lượng khách hàng sử dụng dịch vụ đi kèm với tăng trưởng về doanh số giao dịch, mở rộng mạng lưới điểm kinh doanh, đơn vị chấp nhận thanh toán, cộng hưởng, bổ trợ cùng các dịch vụ ngân hàng hiện hữu, tạo nên hệ sinh thái thanh toán năng động, bao trùm để phục vụ người dân".

Ghi nhận những vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình triển khai thí điểm, tuy nhiên, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cũng khẳng định, NHNN có một số nguyên tắc không thỏa hiệp. Đó là: phải bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nhất là vấn đề bảo mật. Phải bảo vệ an toàn tài chính (eKYC, phòng chống rửa tiền…), Mobile Money hoạt động như dịch vụ tài chính thì phải tuân thủ các nguyên tắc trên.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước đề nghị các doanh nghiệp thực hiện thí điểm cũng cần tiếp tục triển khai các hình thức, biện pháp tuyên truyền, thuyết phục các điểm kinh doanh kết hợp với khích lệ kinh tế giai đoạn đầu triển khai dịch vụ cho thấy những lợi ích phi tài chính như tăng lượng khách hàng đến điểm kinh doanh, có thêm nguồn thu từ phí hoa hồng khi có tệp khách hàng quen thuộc.

Huyền Anh