Vì sao Trung Quốc bất ngờ 'bị loại' khỏi lịch trình công du châu Á của quan chức Mỹ?

Theo nguồn tin Bộ Ngoại giao Mỹ, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman sẽ tới thăm Nhật Bản, Hàn Quốc và Mông Cổ vào tuần tới, song không nhắc tới điểm dừng chân Trung Quốc. (Nguồn: Reuters)

Ngày 15/7, hãng thông tấn Hàn Quốc Yonhap đưa tin bà Wendy Sherman sẽ thăm Hàn Quốc vào tuần sau để thảo luận về hàng loạt vấn đề, trong đó có biến đổi khí hậu và đại dịch Covid-19.

Cùng ngày, hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản cũng dẫn nguồn tin chính phủ Mỹ cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ sẽ đến Tokyo để thực hiện một cuộc họp ba bên với những người đồng cấp Nhật Bản và Hàn Quốc về các vấn đề an ninh khu vực.

Đây cũng là chuyến công du thứ hai của bà Sherman đến châu Á chỉ trong chưa đầy 2 tháng. Hồi cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua, bà Sherman đã có chuyến thăm ba nước Đông Nam Á, bao gồm Indonesia, Campuchia và Thái Lan.

Những ưu tiên chung

Hãng Kyodo dẫn nguồn một thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó nhấn mạnh rằng trong chuyến công du lần này, bà Sheerman sẽ “tái khẳng định cam kết của Mỹ trong việc hợp tác với các đồng minh và đối tác để thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và củng cố trật tự quốc tế dựa trên các quy tắc.

Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo rằng tại Tokyo, bà Sherman, Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Mori Takeo và Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Choi Jong Kun sẽ tổ chức một cuộc họp chung nhằm thảo luận về “sự hợp tác ba bên trong việc đối phó với các thách thức chung” bao gồm Triều Tiên, biến đổi khí hậu và các vấn đề toàn cầu trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang hoành hành. Ngoài ra, bà còn gặp riêng các quan chức Nhật Bản để thảo luận về một loạt vấn đề như khí hậu và an ninh y tế toàn cầu.

Trong khi đó tại Seoul, bà Sherman sẽ gặp các quan chức Hàn Quốc để thảo luận về sự hợp tác song phương và đa phương hay còn gọi là “những ưu tiên chung”, bao gồm cuộc khủng hoảng khí hậu, cứu trợ thời đại dịch và phục hồi kinh tế hậu đại dịch.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc được Yonhap dẫn nguồn trước đó cho biết bà Sherman sẽ tới Seoul vào ngày 21/7 để bắt đầu chuyến thăm 3 ngày tại đây. Bộ này nói: “Chuyến thăm của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Sheerman sẽ mang lại một cơ hội giúp củng cố hơn nữa sự hợp tác giữa Hàn Quốc và Mỹ trong các vấn đề khu vực, toàn cầu và Bán đảo Triều Tiên”.

Tại Seoul, bà Sherman và ông Choi Jong Kun dự kiến sẽ thảo luận về những nỗ lực tái đàm phán với Bình Nhưỡng để thúc đẩy sự tiến triển của các cuộc đàm phán hạt nhân vốn đang đình trệ.

Một vấn đề khác có khả năng được đưa ra thảo luận là những biện pháp tiếp theo sau kết quả của cuộc gặp thượng đỉnh hôm 21/5 giữa các Tổng thống Moon Jae-in và Joe Biden, đặc biệt là sự mở rộng hợp tác về các chuỗi cung ứng cho các sản phẩm thiết yếu.

Theo Yonhap, chuyến công du này cũng đánh dấu lần đầu tiên 3 nước nối lại các cuộc đàm phán cấp thứ trưởng trong gần 4 năm qua. Đối thoại ba bên được khởi động từ năm 2015 và diễn ra ít nhất mỗi năm một lần cho đến năm 2017, song dưới thời chính quyền Donald Trump đã bị đình trệ.

Sau chặng dừng chân ở Seoul, Kyodo cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Sheerman sẽ tới Ulaanbaatar để gặp gỡ các quan chức Mông Cổ nhằm củng cố các mối quan hệ song phương và thảo luận về các giá trị dân chủ và nhân quyền chung, bao gồm quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng.

Thiếu vắng điểm dừng Trung Quốc

Cũng theo Kyodo, tờ SCMP của Hong Kong (Trung Quốc) hôm 14/7 vừa qua đã trích dẫn một nguồn tin giấu tên cho biết bà Sheerman sẽ tới Trung Quốc vào tuần tới để gặp người đồng cấp Trung Quốc Tạ Phong tại thành phố Thiên Tân.

Tờ báo còn nhận định động thái này được coi là bước đi đầu tiên hướng tới một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng giữa các lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc, một sự kiện mà nếu trở thành hiện thực thì sẽ là thượng đỉnh Mỹ-Trung đầu tiên kể từ khi ông Biden lên cầm quyền.

Tuy nhiên theo Reuters, thông tin của Bộ Ngoại giao Mỹ không hề nhắc gì đến một điểm dừng chân nào tại Trung Quốc. Thậm chí, các nguồn tin còn tiết lộ với Reuters rằng Washington đang chuẩn bị áp đặt các lệnh trừng phạt lên các quan chức Trung Quốc liên quan đến vấn đề dân chủ nhân quyền tại Hong Kong (Trung Quốc).

Trước đó, trong một cuộc họp báo với khách mời là Thủ tướng Đức Angela Merkel tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh tình hình tại Hong Kong đang “ngày càng xấu đi”.

Cuộc gặp cấp cao ở Alaska giữa Mỹ và Trung Quốc ngày 18/3. (Nguồn: AP)

Quan hệ Mỹ-Trung đang ở một giai đoạn phức tạp khi có rất ít tiếp xúc trực tiếp cấp cao kể từ sau một cuộc họp ngoại giao cấp cao đầu tiên dưới thời chính quyền Biden hồi tháng Ba tại Alaska, nơi phía Trung Quốc thể hiện sự giận dữ với việc Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt ngay trước thềm cuộc họp.

Trước cuộc gặp ở Alaska, phía Washington đã có hàng loạt hành động, bao gồm động thái bắt đầu thu hồi các giấy phép hoạt động của các tập đoàn viễn thông Trung Quốc, gửi trát hầu tòa đến một loạt công ty công nghệ thông tin Trung Quốc liên quan đến một số quan ngại về an ninh quốc gia, và cập nhật các lệnh trừng phạt liên quan đến Hong Kong.

Trước chuyến công du của bà Sheerman, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Biden sẽ tham gia một cuộc họp trực tuyến của các nhà lãnh đạo Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), trong đó thảo luận về việc ngăn chặn đại dịch Covid-19 và hỗ trợ việc khôi phục nền kinh tế toàn cầu.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuần qua cũng đã tổ chức một cuộc họp trực tuyến với những người đồng cấp của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), trong đó ông nhấn mạnh Washington phản đối các tuyên bố chủ quyền lãnh hải “phi pháp” của Trung Quốc tại Biển Đông và ủng hộ các nước Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền trong việc đối phó với "sự cưỡng ép" của Trung Quốc.

Cuộc họp này diễn ra trong bối cảnh giới ngoại giao và dư luận lo ngại rằng Washington không quan tâm đầy đủ đến khu vực châu Á vốn có tầm quan trọng chủ chốt trong chiến lược đối phó với Trung Quốc của mình.

(theo Reuters, Kyodo, Yonhap)