Việt - Lào đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực giao thông vận tải

Các dự án hạ tầng và chương trình hợp tác hỗ trợ kỹ thuật giữa Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Việt Nam và Bộ Công chính và Vận tải Lào đã được triển khai thành công trong suốt hơn 50 năm qua.

Bộ GTVT Việt Nam chụp ảnh lưu niệm cùng Bộ Công chính và Vận tải Lào.

Hợp tác sâu rộng về giao thông vận tải

Kể từ khi 2 nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 5/9/1962 và ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ngày 18/7/1977 đến nay, sự gắn bó vận mệnh của 2 dân tộc Việt - Lào trong cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cũng như trong chặng đường bảo vệ và phát triển đất nước càng thêm khăng khít.

Trong sự hợp tác toàn diện ấy, mối quan hệ truyền thống giữa ngành GTVT 2 nước đã được xây dựng và vun đắp từ những năm kháng chiến, hàng chục nghìn chuyên gia GTVT, thanh niên xung phong Việt Nam đã cùng với cán bộ và nhân dân bạn Lào cùng nhau mở nhiều tuyến đường quan trọng trên đất Lào, cùng nhau xây dựng nền móng đầu tiên cho ngành GTVT của bạn.

Minh chứng rõ nét nhất về sự hợp tác giao thông giữa 2 nước là việc hàng trăm km đường bên Lào đã được phía Việt Nam trực tiếp thi công đầu tư xây dựng, hàng loạt các con đường nối thông qua biên giới hai nước như đường số 6A, 6B, 7B, 8B, 9, 9B, 12, 18B, 2E... đã được nâng cấp hoặc mở rộng bằng các nguồn vốn vay ưu đãi của Việt Nam. Đây là những dự án tiêu biểu nhằm tạo thuận lợi vận tải, thúc đẩy thông thương giữa 2 nước, mở đường cho hàng hóa của bạn thông qua các cảng biển Việt Nam xuất khẩu đi các nước.

Trong thời gian qua, 2 bên đã ký và triển khai hiệu quả nhiều điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế về lĩnh vực giao thông vận tải, trong đó có việc ký Bản ghi nhớ giữa 2 Chính phủ về Chiến lược hợp tác trong lĩnh vực GTVT giai đoạn 2016 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 đã tạo cơ sở pháp lý cho Việt Nam và Lào chủ động trong việc quy hoạch kết nối GTVT với các nước và trong khu vực.

Điều này đảm bảo việc phát triển đồng bộ hệ thống GTVT theo hướng bền vững, hiện đại; kết nối các phương thức vận tải tạo thành hệ thống liên hoàn, thông suốt, đáp ứng tốt nhu cầu vận tải của hai nước đồng thời phát huy tối đa lợi thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của 2 nước, đặc biệt là tiềm năng về vị trí trung tâm của Lào trong việc kết nối GTVT đường bộ với các nước trong khu vực và tiềm năng biển của Việt Nam trong việc kết nối với hệ thống GTVT quốc tế, tạo điều kiện để thúc đẩy thương mại.

Về kết nối cơ sở hạ tầng giao thông, Việt Nam và Lào đã xác định các dự án ưu tiên kết nối giao thông giữa 2 nước và hiện nay đang phối hợp và hoàn thành nghiên cứu tiền khả thi, nghiên cứu khả thi các dự án như: Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Vũng Áng - Viêng Chăn, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Phu-thí-Phờng đi Na-xon, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường 18B, tỉnh Attapư.

Vận tải đường bộ là phương thức kết nối chính giữa 2 nước đã được 2 bên chú trọng bằng việc ký Hiệp định và Nghị định thư tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện vận tải đường bộ qua lại giữa 2 nước.

Hiện nay phía Việt Nam đã tổ chức 55 tuyến vận tải hành khách cố định liên vận do 50 đơn vị vận tải thực hiện với 280 xe ô tô đang khai thác trên tuyến, các đơn vị vận tải đã thường xuyên nâng cao chất lượng dịch vụ, thay thế ô tô cũ bằng ô tô mới chất lượng cao đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân 2 nước và khách du lịch quốc tế.

Trong thời gian vừa qua, mặc dù dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nhưng không làm gián đoạn hoạt động vận tải hàng hóa giữa 2 nước thông qua cơ chế đổi tài xế, hạ tải tại cửa khẩu quốc tế giữa hai nước. Sau khi 2 nước mở cửa trở lại thích ứng với dịch Covid-19 trong tình hình mới, hoạt động vận tải hàng hóa, hành khách qua biên giới giữa 2 nước đã được nối trở lại như trước khi có dịch bệnh.

Trong lĩnh vực hàng không, sự hợp tác giữa 2 hãng hàng không quốc gia Việt Nam và Lào đã giúp vận tải hàng không giữa 2 nước trở nên thuận tiện với các chuyến bay thường lệ Hà Nội - Viêng Chăn - Hồ Chí Minh, Hà Nội - Luông-pra-băng, Hà Nội - Pắc xế và ngược lại, với tần suất 2 chuyến mỗi ngày. Hiện nay, trong tình hình mới thích ứng với dịch Covid-19, các hãng hàng không 2 nước đã bắt đầu khai thác lại các đường bay này với tần suất như trước khi dịch Covid-19 diễn ra với 14 chuyến/tuần.

Các cảng biển Việt Nam nằm trên những trục chính kết nối Việt Nam - Lào như Vũng Áng, Tiên Sa, Cửa Lò cũng được đầu tư và dành cho bạn Lào ưu tiên trong sử dụng, giúp hàng hóa của Lào xuất nhập khẩu thuận lợi. Để hàng hóa, dịch vụ của Lào có cơ hội tiếp cận các thị trường lớn như Nhật, Mỹ, Canada, Úc, … và đa dạng hóa đối tác, Chính phủ Việt Nam đã có chủ trương tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa của Lào có thể đi qua bất cứ cảng biển nào của Việt Nam.

Nhằm tăng cường khả năng kết nối giao thông, nâng cao năng lực vận tải, đáp ứng nhu cầu khai thác cảng biển Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa của nước bạn Lào, Bộ GTVT đang nghiên cứu và lập đề xuất chủ trương đầu tư 5 tuyến Quốc lộ nối liền các cửa khẩu Quốc tế từ Lào đến cảng biển Việt Nam.

Hợp tác thực chất và đi vào chiều sâu

Đối với lĩnh vực đường bộ, Bộ Giao thông vận tải đang lập đề xuất chủ trương đầu tư 5 tuyến Quốc lộ kết nối với Lào, bao gồm: Tuyến Quốc lộ 279 từ thành phố Điện Biên đến của khẩu quốc tế Tây Trang; tuyến Quốc lộ 217 từ Quốc lộ 1 đến đường Hồ Chí Minh (để hoàn thiện đồng bộ toàn tuyến QL217 từ QL1 đến cửa khẩu quốc tế Na Mèo); tuyến Quốc lộ 12C và 12A (đoạn Khe Ve - Cha Lo) để kết nối từ cụm cảng Vũng Áng - Sơn Dương đến cửa khẩu quốc tế Cha Lo; tuyến Quốc lộ 15D kết nối đến cửa khẩu quốc tế La Lay. Các tuyến quốc lộ này sau khi được nâng cấp mở rộng sẽ nâng cao được khả năng vận chuyển, rút ngắn thời gian hành trình, giảm được chi phí vận chuyển, góp phần hạn chế khí thải, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội cho các vùng có tuyến đường đi qua cũng như phát triển kinh tế của nước bạn Lào. Dự án đang được sự quan tâm rất lớn của các tổ chức, doanh nghiệp Lào cũng như Việt Nam và sự ủng hộ của Ngân hàng Thế giới thể hiện nhu cầu đầu tư là rất cấp bách.

Đối với tuyến đường sắt Vũng Áng - Viêng Chăn, Bộ GTVT Việt Nam đã đưa dự án này vào quy hoạch ngành đường sắt và thực hiện trong giai đoạn 2021-2030. Để thực hiện thỏa thuận nêu trên, Bộ GTVT đã chỉ đạo Cục Đường sắt Việt Nam thống nhất với đối tác phía Lào các nội dung như: Thống nhất tiêu chuẩn kỹ thuật chung của dự án, điểm nối ray và các nội dung liên quan khác; tiếp tục thúc đẩy để hai nước phê duyệt dự án trong thời gian sớm nhất.

Bên cạnh các dự án về phát triển kết cấu hạ tầng, trong thời gian vừa qua Bộ GTVT thường xuyên hỗ trợ nước bạn về đào tạo cán bộ về chuyên ngành kỹ thuật và quản lý trong lĩnh vực GTVT.

Lãnh đạo Bộ GTVT Việt Nam và Bộ Công chính và Vận tải cũng đã gặp gỡ giao ban thường niên. Việc trao đổi đoàn diễn ra thường xuyên giữa đơn vị chuyên ngành trực thuộc 2 bộ với phương châm giải quyết công việc nhanh chóng, phù hợp với lợi ích của 2 nước.

2 bên luôn tham vấn lẫn nhau trên cả diễn đàn song phương cũng như đa phương như trên các diễn đàn Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Tiểu vùng Mê Kông mở rộng (GMS), hợp tác 4 nước Campuchia - Lào - Myanmar - Việt Nam (CLMV), hợp tác 3 nước Campuchia - Lào - Việt Nam (CLV), Tổ chức hợp tác chiến lược 3 dòng sông (ACMECS)…

Lê Ðình Thọ

(Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải)