Vụ án 'chuyến bay giải cứu' giai đoạn 2: Truy tố 3 cựu phó giám đốc sở và 14 bị can

Truy tố 17 bị can về 4 tội danh

Bị can Trần Tùng (nguyên Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên) bị truy tố về hai tội danh gồm "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Năm bị can bị truy tố về hành vi "Nhận hối lộ", gồm: Trần Thị Quyên (Giám đốc Công ty Sen vàng Đất Việt), Lê Thị Phượng (nguyên chuyên viên Phòng khoa giáo Văn xã, Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương), Nguyễn Văn Văn (nguyên Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam), Lê Ngọc Tường (nguyên Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam), Nguyễn Mạnh Trường (nguyên chuyên viên Phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải).

Các bị cáo trong giai đoạn 1 của vụ án

Mười bị can bị truy tố về hành vi "Đưa hối lộ" gồm: Vũ Hồng Quang (nguyên Phó trưởng phòng Phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải); Trần Thanh Nhã (trú tại TPHCM); Vũ Hoàng Dũng (trú tại Hà Nội); Nguyễn Mạnh Cương (Trưởng phòng thương mại điện tử Công ty Cổ phần thương mại hàng không Vietjet); Đặng Nhật Đức (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Top Agent Japan); Bùi Đăng Khoa (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Du ngoạn thế giới); Trương Thị Mỹ Dung (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Thương mại Dịch vụ Du lịch Ánh Sao Thiên); Phạm Quốc Thắng (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn PNR); Trần Thị Ngân (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Dịch vụ Anna Travel) và Trần Minh Phụng (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Dịch vụ du lịch và Xây dựng Gia Huy).

Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, bị can Nguyễn Xuân Thông (trú tại Hà Nội) bị truy tố về tội "Che giấu tội phạm". Vào thời điểm khi dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước để phòng chống dịch. Chính phủ giao cho Văn phòng Chính phủ, tổ công tác của một số bộ, ngành và địa phương thực hiện quy trình cấp phép chuyến bay và cho chủ trương cách ly.

Trần Tùng

Lợi dụng chủ trương của Đảng, Nhà nước và chức vụ quyền hạn được giao, một số cá nhân tại UBND các tỉnh, thành phố đã thỏa thuận đưa, nhận hối lộ, làm trái công vụ để tham mưu, đề xuất chấp thuận chủ trương cho các doanh nghiệp đưa công dân về nước cách ly y tế tại các địa phương. Các bị can còn trực tiếp hoặc qua trung gian móc nối, thỏa thuận với cán bộ thuộc Bộ Y tế đưa hối lộ nhận hối lộ với số tiền lớn để có văn bản chấp thuận, xét duyệt cho công dân (khách lẻ) về trên các chuyến bay đơn lẻ. Đáng chú ý, có bị can lợi dụng vị trí công tác hướng dẫn, xúi giục người liên quan khai báo gian dối, che giấu tội phạm, gây cản trở việc điều tra, làm rõ tội phạm của cơ quan chức năng.

Theo cáo trạng, Trần Tùng (nguyên Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên) đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao trong việc tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Thái Nguyên chấp thuận chủ trương cách ly tại tỉnh Thái Nguyên, được sự giúp sức của Trần Thị Quyên (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại và Dịch vụ Sen vàng Đất Việt), Trần Tùng đã có hành vi nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ để trục lợi cá nhân.

Đối với các bị can tại Quảng Nam, với vai trò là Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, Nguyễn Văn Văn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao, nhận hối lộ 450 triệu đồng để thực hiện theo đề nghị của Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó giám đốc Công ty Bluesky) trong việc tham mưu, đề xuất Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam ban hành chủ trương chấp thuận tiếp nhận công dân về cách ly y tế tại Quảng Nam cho Công ty Blue Sky của Nguyễn Thị Thanh Hằng.

Theo cáo trạng, bị can Lê Ngọc Tường (nguyên Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam) đã 4 lần nhận hối lộ, tổng cộng 400 triệu đồng để tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam chấp thuận chủ trương cách ly y tế cho các chuyến bay của Nguyễn Thị Thanh Hằng. Cũng theo cáo trạng, Vũ Hồng Quang (nguyên Phó trưởng phòng Phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải) có nhiệm vụ tiếp nhận, xem xét ra Quyết định cấp phép bay cho các hãng hàng không thực hiện các chuyến bay "Combo" do doanh nghiệp tổ chức sau khi có sự phê duyệt của Văn phòng Chính phủ và Tổ công tác 4 bộ/5 bộ.

Trong giai đoạn 1 của vụ án, Phạm Trung Kiên bị tuyên án chung thân

Hưởng lợi hàng chục tỷ từ móc nối đưa hối lộ

Trong quá trình các doanh nghiệp triển khai thực hiện chuyến bay "Combo" đưa công dân về nước, có một số chuyến bay doanh nghiệp không thuê được tàu bay cỡ lớn để chở hết số lượng khách được duyệt nên phải thuê hai tàu nhỏ dẫn đến phát sinh chi phí, trong khi vẫn còn ghế trống khách.

Để có thêm lợi nhuận, Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó Giám đốc Công ty Bluesky) và Nguyễn Tiến Mạnh (Phó Giám đốc Công ty Lữ hành Việt) đã trao đổi, thỏa thuận và được Vũ Hồng Quang đồng ý cấp phép bay theo số lượng khách vượt so với văn bản đã được duyệt với chi phí 2 triệu đồng/1 khách. Vũ Hồng Quang đã có hành vi đưa hối lộ hơn 7,4 tỷ đồng để tác động, nhờ Phạm Trung Kiên giúp có được văn bản của Ban Chỉ đạo chấp thuận cho 624 công dân được về nước trên các chuyến bay đơn lẻ, hưởng lợi số tiền hơn 19,9 tỷ đồng.

Viện KSND Tối cao cho hay, tháng 01/2020, dịch Covid-19 bùng phát ở Trung Quốc và diễn biến phức tạp. Trước tình hình trên, tháng 3/2020, Chính phủ đã tổ chức 1 chuyến bay giải cứu đưa 30 công dân Việt Nam từ Vũ Hán (Trung Quốc) về nước. Đến tháng 4/2020, Chính phủ tổ chức một số chuyến bay giải cứu chỉ thu phí vé máy bay và cách ly tại cơ sở quân đội (chuyến bay giải cứu).

Tháng 11/2020, do nhu cầu của công dân về nước rất lớn, trong khi việc cách ly và chi phí gặp khó khăn, Chính phủ đã cho phép tổ chức thí điểm 10 chuyến bay công dân tự nguyện trả phí toàn bộ (chuyến bay combo) và giao Tổ công tác của 4 bộ, ngành (Bộ Y tế, Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao), sau đó, bổ sung Bộ Công an cùng phối hợp tổ chức các chuyến bay.

Việc tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước được thực hiện dưới 3 hình thức: chuyến bay do cơ quan nhà nước phối hợp tổ chức đưa công dân về nước cách ly tại cơ sở quân đội (gọi tắt là chuyến bay giải cứu); các chuyến bay thí điểm, hình thức trọn gói đón công dân Việt Nam về nước bằng kinh phí tự nguyện của công dân (gọi tắt là chuyến bay combo); chuyến bay đơn lẻ, phát sinh đột xuất ngoài kế hoạch.

Theo các chỉ đạo của Chính phủ thì nhiệm vụ của các bộ, ngành trong việc tổ chức thực hiện các chuyến bay combo như sau: Văn phòng Chính phủ có nhiệm vụ tập hợp tham mưu, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch tổ chức các chuyến bay theo đề xuất của Bộ Ngoại giao.

Bộ Ngoại giao (thông qua Cục Lãnh sự) có nhiệm vụ xây dựng, đề xuất kế hoạch tổ chức các chuyến bay combo; chủ trì và xin ý kiến, trao đổi thống nhất với các bộ trong tổ công tác và báo cáo, trình lãnh đạo Chính phủ phê duyệt, quyết định và thông báo việc thực hiện chuyến bay. Bộ Y tế, Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an theo chức năng, nhiệm vụ về công tác phòng chống dịch cho ý kiến việc phê duyệt gửi Bộ Ngoại giao; UBND một số tỉnh, thành phố được giao nhiệm vụ cho chủ trương cách ly tại địa phương.

Quá trình thực hiện, một số cá nhân thuộc các bộ, ngành được giao nhiệm vụ cấp phép chuyến bay, cách ly ở địa phương và một số cá nhân đại diện doanh nghiệp, cùng một số đối tượng khác đã thực hiện hành vi phạm tội. Trong giai đoạn 1 vụ án, Bộ Công an đã khởi tố 54 bị can về các tội đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Tháng 7/2023 TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm, tuyên án mức án đối với 54 bị cáo. Đến tháng 12/2023, TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ án nêu trên. Trong quá trình giải quyết, các cơ quan tố tụng đã tách các nội dung liên quan có dấu hiệu sai phạm nhưng chưa được điều tra làm rõ ở giai đoạn 1 để tiếp tục điều tra, xác minh, làm rõ và kết luận ở giai đoạn 2 của vụ án.

VĂN TOÀN - TRÚC GIANG