Vụ sai phạm BQL Chu Lai: 900.000m3 cát trắng và những nghi vấn kỳ lạ?

Thất thoát ngân sách

Như báo điện tử Người Đưa Tin đã phản ánh, mới đây, Thanh tra tỉnh Quảng Nam công bố kết luận thanh tra chỉ ra hàng loạt sai phạm tại ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai.

Đặc biệt là việc bán số cát gần 900.000 m3 từ dự án đường cứu hộ gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng tỷ đồng. Giúp doanh nghiệp bên ngoài hưởng lợi hàng tỷ đồng. Kết luận thanh tra đã hé lộ quá trình bán đấu giá cát "kỳ lạ" dẫn đến sai phạm này.

Dự án phòng chống lụt bão, đường cứu hộ, cứu nạn Quảng Nam do ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai quản lý đã khiến ngân sách thiệt hàng tỷ đồng, doanh nghiệp hưởng lợi số tiền khủng.

Theo đó, năm 2010, Dự án phòng chống lụt bão, đường cứu hộ, cứu nạn được UBND tỉnh Quảng Nam khởi công. Dự án xây dựng với vốn đầu tư 2.540 tỷ đồng do tập đoàn Xuân Thành làm tổng thầu. Trong quá trình làm dự án, có một khối lượng lớn cát dư cần tận thu.

Ngày 15/10/2015, sở Tài chính tỉnh Quảng Nam có tờ trình gửi UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị phê duyệt giá khởi điểm bán cát tận thu từ dự án trên. Trong đó, chủng loại cát tận thu để tính giá bán là cát san nền. Đơn giá sau khi trừ các khoản chi phí do sở Tài chính đề xuất là hơn 23.000 đồng/m3.

Ngày 21/10/2015, UBND tỉnh Quảng Nam quyết định phê duyệt giá khởi điểm bán cát tận thu từ dự án trên là 23.000 đồng/m3.

Ngày 28/11/2015, khối lượng cát phục vụ đấu giá được phòng Kế hoạch Tài chính, ban Quản lý dự án tầng (thuộc ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai) và tập đoàn Thai Group xác định là 857.315m3.

Ngày 6/4/2016, ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai và trung tâm Dịch vụ Bán đấu giá tài sản Quảng Nam ký Hợp đồng số 28/HĐ-BĐG với tổng khối lượng cát tận thu của dự án trên là 857.315m3 và giá khởi điểm là 19,718 tỷ đồng. Hình thức bán đấu giá là: Bán trọn gói, không kiểm đếm khi bàn giao tài sản.

Ngày 6/6/2016, UBND tỉnh Quảng Nam quyết định phê duyệt kết quả đấu giá tài sản cát tận thu trên. Công ty CP Đầu tư Thủy điện Quảng Nam (tập đoàn Thai Group) trúng đấu giá với tổng khối lượng cát, giá trúng thầu là 19,769 tỷ đồng. Chênh lệch với giá khởi điểm chỉ 51 triệu đồng.

Kết luận thanh tra đã dành rất nhiều phần để nói rõ công tác bán đấu giá cát của ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai bộc lộ nhiều sai phạm.

Nhưng rồi, đến ngày 5/9/2016, ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai gửi tờ trình đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam điều chỉnh kết quả trúng đấu giá vào ngày 6/6/2016 với khối lượng cát tận thu bán đấu giá là 645.602m3, giá trị trúng đấu giá là 14,8 tỷ đồng.

Ngày 12/11/2018, ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai có văn bản gửi công ty CP Đầu tư Thủy điện Quảng Nam về việc nộp tiền bán cát tận thu từ dự án trên. Lúc này khối lượng cát còn 499.609,78m3, với số tiền là hơn 11,5 tỷ đồng.

Theo kết luận thanh tra, so với kết quả đấu giá ban đầu, sau 2 lần xác định lại khối lượng, khối lượng cát mất đi là 357.705,22m3 tương ứng với số tiền bị thất thoát hơn 8,2 tỷ đồng.

Vì sao lại mất đi một khối lượng lớn cát nêu trên? Thanh tra tỉnh Quảng Nam kết luận rằng, thời điểm xác nhận khối lượng cát này là ngày 28/11/2015, khi đó các gói thầu đã hoàn thành các hạng mục công việc, đã nghiệm thu và dừng thi công. Đến ngày 27/3/2016, dự án thông xe. Như vậy, 857.315 khối cát là khối lượng cát còn lại sau cùng.

Do đó, cơ quan thanh tra yêu cầu truy thu số tiền bị thất thoát hơn 8,2 tỷ đồng tương ứng với khối lượng cát mất đi là 357.705,22m3.

"Đây là một vụ việc làm trái quy định rất lớn của các đơn vị có liên quan. Trách nhiệm sai phạm này cần được làm rõ được kiểm điểm một cách nghiêm khắc", kết luận ghi.

Doanh nghiệp hưởng lợi hàng chục tỷ đồng

Cũng liên quan đến việc bán số cát này là một sai phạm khác mà thanh tra chỉ ra. Đó là việc khi đấu giá, sở TNMT tỉnh Quảng Nam yêu cầu phân loại cát (cát trắng, cát san nền, cát xây dựng...). Do mỗi loại cát có giá trị khác nhau, nhưng ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai đã không thực hiện phân loại và xây dựng phương án giá cụ thể đối với từng loại khoáng sản.

Từ đó, việc bán khoáng sản đã gây thất thoát thêm cho ngân sách Nhà nước, doanh nghiệp mua đi bán lại hưởng lợi chênh lệnh hàng chục tỷ đồng.

Cụ thể, với 857.315m3 cát trúng đấu giá của công ty CP Đầu tư Thủy điện Quảng Nam, ngày 9/9/2016, công ty này và công ty Kính nổi Chu Lai – INDEVCO đã tiến hành ký hợp đồng số 78/HĐKT/CFG-QN về việc mua bán khối lượng cát.

Hợp đồng nêu rõ rằng, 2 bên thống nhất mua bán khối lượng cát trắng được lấy từ tài sản trúng đấu giá cát tận thu tại dự án đường cứu hộ, cứu nạn huyện Thăng Bình, huyện Núi Thành và TP. Tam Kỳ. Khối lượng dự kiến đến hết tháng 12/2016 là lớn hơn hoặc bằng 100.000m3 cát. Đơn giá 140.000 đồng/tấn (tương ứng 168.000 đồng/m3 - tỷ trọng 1,2 tấn/m3), giá này không bao gồm thuế VAT.

Công ty CP Đầu tư Thủy điện Quảng Nam cũng bán khoảng 7.000m3 cát cho công ty TNHH Phú Long. Theo Hợp đồng ký giữa hai bên là cát tận thu, không ghi chủng loại. Đơn giá bán tại bãi là 50.000 đồng/m3. Nhưng do, hiện nay khối lượng cát này đang còn tại bãi, nên thanh tra xác định được đa số đây là cát trắng.

Việc không xác định chủng loại cát, phê duyệt đơn giá 23.000 đồng/m3 tạo điều kiện cho doanh nghiệp mua bán lại cát trắng hưởng lợi khủng. Ngân sách Nhà nước cũng thiệt hại vì việc này.

Ngoài việc bán cát tận thu cho 2 đơn vị công ty CP Kính nổi Chu Lai – INDEVCO và công ty TNHH Phú Long, Thanh tra tỉnh Quảng Nam không biết được khối lượng cát còn lại công ty cổ phần Đầu tư Thủy điện Quảng Nam bán cho đơn vị nào vì nội dung này nằm ngoài phạm vi thanh tra.

Như vậy, việc không xác định rõ chủng loại cát mà chỉ ghi chung chung là cát san lấp khiến UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt mức giá 23.000 đồng/m3 đã gây thiệt hại ngân sách Nhà nước một khoản lớn.

Cũng từ số cát này, doanh nghiệp bán theo danh mục cát trắng thu lợi hàng tỷ đồng (tăng từ 23.000 đồng/m3 lên 168.000 đồng/m3 -PV). Chưa kể, khối lượng cát còn lại đã bị công ty cổ phần Đầu tư Thủy điện Quảng Nam bán đi đâu, đơn giá như thế nào vẫn chưa thể xác định được.

Chưa hết, cũng là cát trắng, Thanh tra tỉnh Quảng Nam còn chỉ ra rất nhiều điểm "kỳ lạ" khác của ban Quản lý khu Kinh tế mở Chu Lai. Trong quá trình thực hiện dự án, đơn vị này đã tham mưu UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt điều chỉnh kết cấu nền đường, đào sâu bóc thêm 50cm lớp cát tự nhiên. Sau đó, lại mua đất về đỗ dầm lại. Việc thay đổi kết cấu này không có hồ sơ luận chứng kinh tế kỹ thuật và sở GT-VT tỉnh Quảng Nam khuyến cáo là quá dư về an toàn và sẽ làm tăng kinh phí dự án.

Cuối cùng, sau bóc hết độ dày 50cm cát toàn tuyến và đỗ đất lại đã phát sinh chi phí cho công việc đào, vận chuyển cát đi đổ, vận chuyển đất về đắp số tiền trên là 40 tỷ đồng. Hành vi thừa thãi (theo khuyến cáo của sở GTVT tỉnh Quảng Nam -PV) không chỉ đội vốn dự án mà còn khiến dư luận hoài nghi về mục đích của nó. Cát trắng đào bóc lên đã được đổ đi đâu?

Tất cả sự việc này khiến dư luận không khỏi hồ nghi có sự lợi dụng để tận thu bán cát trắng dự án. Phải nói thêm rằng, cát trắng là tài nguyên quý hiếm, danh mục cát xuất khẩu, giá thành đắt, và được quản lý khá nghiêm ngặt.

Sau thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản yêu cầu xử lý nghiêm sự việc.

Được biết, sau kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã có văn bản chỉ đạo xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân sai phạm.

Báo Người Đưa Tin sẽ tiếp tục thông tin!

Lê Nhâm Thân