WEF: Một phần tư công việc sẽ thay đổi vào năm 2027, xáo trộn đáng kể thị trường lao động

Cuộc khảo sát dựa trên thông tin đầu vào từ 803 công ty sử dụng hơn 11 triệu công nhân và sử dụng bộ dữ liệu gồm 673 triệu việc làm.

Bản tóm tắt của báo cáo cho biết, công nghệ và số hóa vừa là động lực tạo việc làm vừa là động lực phá hủy việc làm. “Việc thúc đẩy áp dụng công nghệ và tăng cường số hóa sẽ gây ra sự xáo trộn đáng kể trên thị trường lao động,” Báo cáo cho biết.

Gần 1/4 việc làm toàn cầu sẽ "thay đổi" trong 5 năm tới, với 69 triệu việc làm mới có khả năng được tạo ra và 83 triệu việc làm bị mất đi, báo cáo Triển vọng việc làm năm 2023 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho biết.

Trong các ngành, thương mại kỹ thuật số sẽ tạo ra mức tăng trưởng việc làm tuyệt đối lớn nhất, với khoảng 2 triệu việc làm kỹ thuật số mới dự kiến sẽ được tạo ra.

Trong khi quá trình chuyển đổi xanh và nội địa hóa chuỗi cung ứng sẽ dẫn đến tăng trưởng việc làm trong giai đoạn 2023-2027, thì sự xáo trộn thị trường lao động do công nghệ và khả năng tiếp cận kỹ thuật số tự nhiên gia tăng. Điều này sẽ "có tác động tích cực đến tăng trưởng việc làm", báo cáo cho biết, dựa trên khảo sát 803 công ty.

Điều này cho thấy rằng, trái ngược với nhận thức phổ biến, tình trạng mất việc làm ngay lập tức sẽ do các yếu tố khác ngoài công nghệ.

Ngụ ý trong dự báo này là sự phát triển kinh tế vĩ mô, bao gồm cả sự suy giảm tăng trưởng sắp xảy ra, sẽ cản trở việc tạo việc làm trong trung hạn, cùng với tốc độ cải thiện các kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động thấp hơn mức cần thiết.Trớ trêu thay, trong khi tăng trưởng việc làm bị chậm lại và thị trường lao động gần như khan hiếm, thì các nhà tuyển dụng cũng đang báo cáo tình trạng thiếu lao động; các nhà phân tích cho rằng tình trạng thâm hụt sẽ kéo dài trong nhiều năm nữa.

Do đó, báo cáo của WEF đã nhấn mạnh “sự cấp bách ngày càng tăng đối với cuộc cách mạng đào tạo lại kỹ năng”, đồng thời ước tính rằng 44% người lao động cần phải đào tạo lại kỹ năng để đảm bảo việc làm bền vững.

Các công việc bị suy giảm nhanh nhất sẽ là các công việc thư ký và văn thư, chẳng hạn như giao dịch viên ngân hàng và thủ quỹ có thể được tự động hóa, trong khi nhu cầu về các chuyên gia AI (trí tuệ nhân tạo) và chuyên gia an ninh mạng dự kiến sẽ tăng lên đáng kể.

Trong số các ngành, thương mại kỹ thuật số sẽ tạo ra mức tăng trưởng việc làm tuyệt đối lớn nhất, với khoảng 2 triệu việc làm kỹ thuật số mới dự kiến sẽ được tạo ra. Lợi ích tuyệt đối từ việc làm cũng sẽ cao trong giáo dục và nông nghiệp.

Tuy nhiên theo Báo cáo của WEF, điều quan trọng là trong khi các lĩnh vực công việc phát triển nhanh nhất là chuyên gia trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML), chuyên gia phát triển bền vững, nhà phân tích tình báo kinh doanh và chuyên gia bảo mật thông tin, thì các doanh nghiệp được khảo sát kêu gọi ưu tiên cao nhất để giải quyết tình trạng thiếu hụt kỹ năng trong tư duy phân tích và sáng tạo. Trong khi AI/ML đang dang rộng đôi cánh của mình, thì các nhà tuyển dụng đang ngày càng tìm kiếm những kỹ năng nhận thức mạnh mẽ.

Các xu hướng vĩ mô như chuyển đổi xanh, tiêu chuẩn ESG và nội địa hóa chuỗi cung ứng là động lực chính của tăng trưởng việc làm, trong khi những thách thức kinh tế như lạm phát cao, tăng trưởng kinh tế chậm lại và thiếu hụt nguồn cung là những mối đe dọa lớn nhất. Báo cáo cho biết việc thúc đẩy áp dụng công nghệ và tăng cường số hóa sẽ gây ra sự xáo trộn đáng kể trên thị trường lao động và nói chung sẽ tốt cho việc tạo việc làm.

Đáng chú ý, các nhà tuyển dụng tiềm năng cho rằng lỗ hổng kỹ năng và không có khả năng thu hút nhân tài là những rào cản lớn đối với quá trình chuyển đổi. Cứ 10 người lao động thì có 6 người sẽ cần được đào tạo vào năm 2027, nhưng hiện chỉ có một nửa số người lao động được tiếp cận với các cơ hội đào tạo đầy đủ.

Giám đốc điều hành WEF Saadia Zahidi cho biết: “Tin tốt là có một hướng đi rõ ràng để đảm bảo khả năng phục hồi. Các chính phủ và doanh nghiệp phải đầu tư vào việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang các công việc của tương lai thông qua giáo dục, đào tạo lại kỹ năng và hỗ trợ xã hội để có thể đảm bảo các cá nhân là trung tâm của tương lai việc làm.”

Trong báo cáo Triển vọng việc làm năm 2020, khi đại dịch đang hoành hành khắp thế giới, WEF cho biết 43% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ chuẩn bị cắt giảm việc làm do tích hợp công nghệ và dự đoán rằng đến năm 2025, thời gian dành cho các nhiệm vụ hiện tại tại nơi làm việc của con người và máy móc sẽ bằng nhau.

Trung Việt