Xã hội học tập: Tiếp nối phong trào bình dân học vụ

Thư viện Trường THCS Hải Cường đang phát huy tốt vai trò xây dựng XHHT. Ảnh: TG

Câu chuyện của ý chí và nghị lực

Bác Trần Văn Định, Bí thư Đảng ủy xã Hải Cường giai đoạn 1967 - 1987. Ảnh: TG

Đã qua cả tuổi xưa nay hiếm nhưng những ký ức thời tuổi trẻ lăn lộn với quê hương diệt giặc dốt năm xưa lại ập về. Bác Trần Văn Đích, Bí thư Đảng ủy xã Hải Cường giai đoạn 1967 – 1987 bồi hồi nhớ lại: Hải Cường khi đó là vùng quê nghèo cả về vật chất lẫn chữ nghĩa.

Để xóa mù chữ, năm 1966, huyện điều động 1 giáo viên về làm chuyên trách, Đảng bộ Hải Cường phát động phong trào “Xé cờ vàng, loại cờ xanh, giành cờ đỏ”, quyết tâm xây dựng phong trào bổ túc văn hóa.

Các lớp học xóa mù chữ và bổ túc văn hóa cấp 2 được mở ra khắp địa bàn. Nhà xứ, nhà dân… đều thành lớp học xóa mù chữ. Hình thức mở lớp rất đa dạng: Phụ nữ vào lớp “3 đảm đang”, thanh niên vào lớp “3 sẵn sàng”, người đi học được Hợp tác xã nông nghiệp khuyến khích cộng điểm, trong độ tuổi đi học được miễn dân công. Nhà xứ Lục Phương động viên bà con giáo dân đi học và lấy nhà chung để làm lớp học.

Một làn sóng dạy chữ, học chữ và nâng cao kiến thức văn hóa lan tỏa rộng khắp trong nhân dân. Những ánh đèn xuyên đêm diệt giặc dốt, những mái đầu chụm lại bên ngọn đèn Hoa Kỳ ê a “O tròn như quả trứng gà, Ô thì đội mũ, Ơ thì mọc râu” vang khắp làng xóm. Chỉ trong thời gian ngắn, năm 1967, Trường Bổ túc văn hóa kỹ thuật xã Hải Cường đã hoàn thành chỉ tiêu xóa mù chữ, chuyển sang dạy bổ túc văn hóa cấp I cho nhân dân lao động, cấp II cho thanh niên, cán bộ xã và hợp tác xã.

Từ đây, phong trào bổ túc văn hóa cấp II, cấp III đã lôi cuốn cán bộ, thanh niên các xã trong khu vực phía Nam huyện Hải Hậu tới học. Đã có 658 cán bộ xã và huyện đến học tại Trường BTVH Hải Cường. Theo thống kê, có 82% cán bộ xã, hợp tác xã đương chức trong huyện đã tốt nghiệp phổ thông trung học bổ túc tại xã Hải Cường.

Trung tâm Giáo dục thường xuyên Hải Cường lớn lên từ Trường Bổ túc văn hóa Hải Cường. Trung tâm được vinh dự là Đơn vị dẫn đầu miền Bắc về phong trào xây dựng lớp Bổ túc văn hóa. Vị Bí thư già nhớ lại: Năm 1976, tôi được vinh dự đi báo cáo thành tích của nhà trường tại Hội đồng Chính phủ. Báo cáo thì dài nhưng ý là cần phải có sự quyết tâm, đồng lòng.

Ở Hải Cường, ý Đảng đã gặp lòng dân, dạy chữ và sản xuất đi liền với nhau, trở thành phong trào xây dựng nông thôn mới. Từ chính quyền đến người dân đều quyết tâm, việc học lan tỏa rộng khắp trong làng xóm, đến với nhà nhà. Năm 1977, 1978, Hải Cường hai lần vinh dự được đón Phó Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Bình về thăm và biểu dương.

Ngẫm xưa nghĩ nay

Nếu học viên khóa đầu tiên là những nông dân lớn tuổi, vừa sản xuất vừa đi học nhằm xóa nạn mù chữ, diệt “giặc dốt”, đến nay, trung tâm đã phát triển lớp dạy văn hóa cấp III và mở lớp chuyên đề nhà nông, giúp người nông dân nâng cao trình độ khoa học kĩ thuật áp dụng vào việc chăn nuôi, trồng trọt để tăng năng suất lao động…

Hải Cường đang lớn mạnh, từ phong trào bình dân học vụ đã trở thành điển hình xây dựng xã hội học tập cùng với nông thôn mới. Các lớp trung cấp nghề đã tạo điều kiện cho HS học nghề tại địa phương sau khi ra trường, tiết kiệm kinh phí cho nhân dân. Mỗi năm ở trung tâm GDTX này có từ 15% - 22% số học sinh tốt nghiệp đăng ký dự thi và đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp.

Nhà giáo Vũ Thế Hưng, Thường vụ Huyện ủy, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Hải Hậu, không giấu niềm tự hào: Từ tiếng trống bình dân học vụ, đến nay là phong trào xây dựng xã hội học tập, đã tạo sự đổi thay cho vùng quê nghèo. Ở đây, người dân nghèo về vật chất chứ không nghèo về chữ nghĩa. Đến nay, Hải Cường tiếp tục là điểm sáng trong GD-ĐT của huyện Hải Hậu.

Hải Cường đã và đang xây dựng một xã hội học tập phát triển mạnh ở cả về bề rộng và chiều sâu. Người dân Hải Cường hiểu được việc học có ý nghĩa quan trọng thế nào. Vui và ý nghĩa hơn cả là ai cũng thấm một điều, học phải đi đôi với hành, học phải thực tế, gắn với xây dựng và phát triển kinh tế. Trọng việc học, nhưng người dân ở đây không quá nặng về bằng cấp mà xác định học gì thì học, thực học gắn với lao động sản xuất và việc làm là điều quan trọng.

Trường THCS Hải Cường nằm trên địa bàn xóm 4, gần trung tâm xã Hải Cường, tiền thân là Trường cấp II Hải Cường, được thành lập từ năm 1953 và tái lập từ năm 1965. Trong căn phòng nhỏ xinh nằm sau phòng hội đồng trường, chiếc quạt trần đang ì ạch xóa những giọt mồ hôi lăn dài dưới mái tóc bạc trắng của thầy hiệu trưởng Phạm Tiến Dũng.

Thầy Dũng tâm sự: Nối tiếp truyền thống hiếu học của quê hương, chúng tôi vượt qua khó khăn, xây dựng Trường THCS Hải Cường lớn mạnh cả về quy mô và chất lượng từ đại trà cho đến bồi dưỡng học sinh giỏi. Chúng tôi cũng đẩy mạnh trải nghiệm, sáng tạo để GV nâng cao chất lượng từng giờ dạy.

Nhiệm vụ của nhà trường giờ không còn là xóa mù mà là rèn cặp nên những thế hệ học sinh chăm ngoan học giỏi, biết ứng dụng kiến thức đã học vào cuộc sống. Chúng tôi tự hào đã và đang kế tục xứng đáng truyền thống học tập ở một trong những nôi bình dân học vụ ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa. - Thầy Phạm Tiến Dũng