Xe 'hết date' vẫn hoạt động trên công trường sân bay quốc tế Long Thành: Cần xử lý nghiêm các vi phạm

Báo Lao động Thủ đô phản ánh đúng vụ việc

Trong thông báo số 174/LT gửi các đơn vị tư vấn giám sát và nhà thầu, đại diện Ban Quản lý dự án Cảng HKQT Long Thành (thuộc Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam - ACV, chủ đầu tư) cho biết, ngày 12/5 (sau khi Báo Lao động Thủ đô có bài điều tra, phản ánh - phóng viên), đơn vị đã phối hợp với Đồn Công an Cảng HKQT Long Thành phát hiện một số xe máy thiết bị đã hết đăng ký đăng kiểm đang hoạt động trên công trường.

Với nội dung thông báo này cho thấy, điều tra, phản ánh của Báo Lao động Thủ đô về việc sử dụng xe “hết date”, hết hạn đăng ký đăng kiểm trên công trường dự án sân bay quốc tế Long Thành là hoàn toàn chính xác, đúng vụ việc.

“Yêu cầu tư vấn giám sát và liên danh nhà thầu kiểm tra, rà soát toàn bộ xe máy thiết bị trên công trường, nếu đã hết thời hạn đăng ký, đăng kiểm thì cho dừng hoạt động để cho đi đăng ký, đăng kiểm lại, nhằm đảm bảo an toàn lưu thông và vận chuyển tuân thủ theo quy định của pháp luật. Trường hợp các xe máy thiết bị đã hết hạn đăng ký sử dụng, xe hư hỏng, xe không còn hoạt động tập kết tại các khu vực như khu lán trại Cinecon 8 - Phúc Lộc, khu lán trại Trường Sơn, khu đất nhà ga T3 giao với đường CV 17 thì yêu cầu di dời ra khỏi phạm vi công trường để đảm bảo mỹ quan môi trường và bộ mặt của dự án”, thông báo số 174/LT của Ban Quản lý dự án Cảng HKQT Long Thành nêu rõ.

Cũng theo văn bản nói trên, trong cùng ngày 27/1/2022 ACV đã ký Hợp đồng số 22024/LT/ACV-ITSTS-TEDIS với liên danh tư vấn giám sát Tedi South - Itsts về việc “Tư vấn giám sát thi công xây dựng công trình san nền và thoát nước”; ký Hợp đồng 22025/LT/ACV với liên danh nhà thầu Trường Sơn - Vinaconex - ACC - Cienco8 - Phúc Lộc - Tư vấn TS” về việc “Thi công xây dựng công trình san nền, thoát nước và khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công” cùng thuộc dự án “Đầu tư xây dựng CHKQT Long Thành giai đoạn 1, các công trình thiết yếu trong Cảng hàng không”.

Xe bồn tưới nước méo móm được sử dụng trên công trường dự án sân bay Long Thành (Ảnh chụp trong ngày 10/5/2023).

Trao đổi với phóng viên Báo Lao động Thủ đô, ông Uông Việt Dũng, Chánh Văn phòng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết: Ngay sau khi Báo Lao động Thủ đô có bài phản ánh, trong đợt kiểm tra hiện trường dự án sân bay quốc tế Long Thành, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn đã yêu cầu chủ đầu tư chỉ đạo các nhà thầu, đơn vị thi công chấn chỉnh và thực hiện nghiêm các quy định về an toàn lao động, an toàn phương tiện, tuyệt đối không sử dụng xe hết niên hạn sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Dưới góc độ chuyên gia trong lĩnh vực giao thông, ông Nguyễn Minh Đồng cho rằng, theo quy định của pháp luật, xe hết niên hạn sử dụng phải được thu hồi, tiêu hủy hoặc chỉ được sử dụng trong không gian hẹp của gia đình, cá nhân và họ phải tự chịu trách nhiệm nếu xảy ra tại nạn. Xe hết niên hạn sử dụng cấm lưu thông trên các tuyến đường, khu vực công trình công cộng, công trình xây dựng…có nhiều người qua lại. Vì các phương tiện này có hệ thống lái, thắng, gầm không còn đảm bảo an toàn cho tài xế và những người cùng phương tiện xung quanh.

Trong khi đó, theo ông Phan Văn Thành - Giám đốc Công ty Cổ phần Huấn luyện an toàn và Môi trường Việt Nam (VNSE): Căn cứ theo mục 16, Thông tư 06/2020/BLĐTBXH ngày 20/8/2020 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) về Danh mục công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động thì người vận hành xe ô tô cần phải huấn luyện an toàn lao động định kỳ và được cấp chứng chỉ.

Người vận hành trước khi lên xe phải kiểm soát phương tiện, trong trường hợp nếu phát hiện phương tiện không đảm bảo về kỹ thuật như niên hạn sử dụng, không thực hiện đăng kiểm lại, thiết bị hoán cải … thì tuyệt đối không được vận hành, nếu không sẽ tiềm ẩn mất an toàn. Việc điều khiển phương tiện ô tô, ngoài đảm bảo quy định quản lý của Bộ GTVT đồng thời còn chịu sự quản lý của Bộ LĐTB&XH.

Đối với người vận hành phương tiện, khi được làm việc trong không gian an toàn, thiết bị an toàn, được cập nhật kiến thức an toàn đầy đủ sẽ yên tâm, vững tâm lý, hoạt động an toàn, góp phần nâng cao hiệu suất hoạt động và phát triển ổn định cho doanh nghiệp.

Cần làm rõ trách nhiệm liên quan

Sân bay quốc tế Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia, mang tầm khu vực và quốc tế, thường xuyên nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, các Bộ ngành liên quan và địa phương nơi dự án triển khai. Người dân cả nước đang trông đợi và kỳ vọng rất lớn vào hiệu quả dự án này.

Tuy nhiên với việc nhà thầu, đơn vị thi công sử dụng xe “hết date” ngay trong các hạng mục quan trọng đầu tiên của dự án đang khiến dư luận hoài nghi, bức xúc, thậm chí thất vọng. Trách nhiệm của các đơn vị liên quan, vì vậy cần phải được lãm rõ và có hướng xử lý quyết liệt, dứt điểm, tránh lặp lại tình trạng tương tự.

“Việc các phương tiện hết niên hạn sử dụng vẫn được đưa vào hoạt động, thi công trong sân bay quốc tế Long Thành là vi phạm quy định pháp luật, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức liên quan cần được làm rõ. Công trình này có rất đông công nhân làm việc nên sẽ mất an toàn lao động nếu xe hết niên hạn sử dụng hoạt động. Đó là chưa nói đến việc các phương tiện hết niên hạn sử dụng bị hư hỏng khiến hệ thống lọc khí và thiết bị dẫn đến ô nhiễm môi trường, ảnh hướng đến sức khỏe của người lao động trên công trường và người dân khu vực xung quanh”, chuyên gia giao thông Nguyễn Minh Đồng nêu ý kiến.

Đồng thời ông Nguyễn Minh Đồng đề nghị cơ quan quản lý nhà nước địa phương của tỉnh Đồng Nai, chủ đầu tư dự án (ACV) cần tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm các nhà thầu sử dụng phương tiện hết niên hạn sử dụng hoạt động, tham gia thi công trong công trường dự án sân bay quốc tế Long Thành nhằm đảm bảo an toàn lao động, bảo vệ môi trường.

Phương tiện đã "bay" hết biển số, hết hạn sử dụng vẫn hoạt động trên công trường sân bay quốc tế Long Thành. Ảnh chụp ngày 10/5/2023.

Theo Luật sư Trần Đức Phượng, Đoàn luật sư thành phố Hồ Chí Minh: Các loại phương tiện như Báo Lao động Thủ đô phản ánh thuộc phạm vi quy định của Thông tư 21/2010/TT-BGTVT của Bộ GTVT gồm ô tô chở hàng chuyên dùng (xi tec, ô tô chở rác, ô tô chở bê tông ướt…), ô tô chuyên dùng (ô tô trộn vữa, ô tô trộn bê tông, ô tô bơm bê tông, ô tô cần cẩu, ô tô rải nhựa đường…).

Về niên hạn sử dụng, bài viết đã thu thập công phu dữ liệu và kết luận của cơ quan đăng kiểm (Cục Đăng kiểm Việt Nam - phóng viên) khi xác định một số phương tiện đã hết niên hạn sử dụng, được quy định tại Nghị định 95/2009/NĐ-CP ngày 30/10/2009 của Chính phủ (niên hạn sử dụng không quá 25 năm).

Cũng theo Luật sư Trần Đức Phượng, chủ sở hữu phương tiện hết niện hạn sử dụng nhưng vẫn hoạt động trên công trường đã không thực hiện đúng quy định Thông tư 58/2020/TT-BCA ngày 16/6/2020 của Bộ Công an về việc khai báo xe ô tô hết niên hạn sử dụng và việc nộp trực tiếp giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe. Thông tư này cũng quy định rõ trách nhiệm của Công an các đơn vị, địa phương trong việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe hết niên hạn sử dụng. Cơ quan công an cấp xã phải tiến hành việc thu hồi chứng nhận đăng ký, biển số xe hết niên hạn sử dụng.

Bài học về đánh giá năng lực nhà thầu

Dự án sân bay quốc tế Long Thành đã từng hủy kết quả gói thầu và tổ chức đấu thầu lại (gói thầu 5.10). Qua việc sử dụng xe “hết date” thực hiện gói thầu san lấp, thoát nước cho thấy, chủ đầu tư, cơ quan nhà nước cần kiểm tra, giám sát và xử lý ngay, tránh các vi phạm nghiêm trọng lớn hơn, dẫn tới việc thi công kéo dài. Cụ thể là kiểm tra thông tin về thông tin trong hồ sơ năng lực của nhà thầu, có giấu hiệu của thông tin không trung thực trong hồ sơ dự thầu. Qua đây cũng cho thấy, Ban quản lý dự án đã thể hiện sự buông lỏng, thiếu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng tư vấn, giám sát không đúng trong thi công xây dựng của nhà thầu, đơn vị tư vấn giám sát, chưa kể việc có hay không sự bao che của các bên (Luật sư Trần Đức Phượng, Đoàn Luật sư TP.HCM).

Về trách nhiệm của chủ đầu tư (ACV), Luật sư Trần Đức Phượng cho rằng được quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 17 Nghị định 16/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng với mức phạt từ 40 triệu đồng đến 60 triệu đồng mỗi hành vi và cho mỗi phương tiện quá niên hạn sử dụng.

Cụ thể là hành vi không kiểm tra dẫn đến năng lực thực tế về nhân lực, thiết bị thi công; hệ thống quản lý chất lượng của nhà thầu thi công thi công xây dựng không đảm bảo so với hồ sơ dự thầu. Không có kết quả kiểm tra biện pháp thi công, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường của nhà thầu...

Đối với đơn vị giám sát, theo điểm a khoản 1 Điều 35 Nghị định 16/2022/NĐ-CP, đơn vị giám sát đã có hành vi không thực hiện công việc giám sát thi công theo quy định với mức xử phạt từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng và cho mỗi phương tiện quá niên hạn sử dụng.

Về trách nhiệm nhà thầu, chiếu theo điểm c khoản 1 Điều 32 Nghị định 16/2022/NĐ-CP thì thấy: Nhà thầu có hành vi sử dụng thiết bị thi công không đúng với mức xử phạt từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng và cho mỗi phương tiện quá niên hạn sử dụng. Cùng với đó, căn cứ Điều 25 Nghị định 16/2022/NĐ-CP thì nhà thầu còn vi phạm nội dung trong hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ hợp đồng, nhà thầu không thực hiện đúng nội dung trong hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ hợp đồng với mức phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

Xuân Tình - Thành Đồng