Xét xử vụ án tại Cty Xổ số Đồng Nai: Bị cáo và người liên quan vẫn đề nghị giám định lại

Ngày 1-7, phiên tòa tiếp tục với phần tranh luận, tự bào chữa cho mình, bị cáo Nguyễn Văn Minh cho biết, hàng năm, UBND tỉnh Đồng Nai giao chỉ tiêu lợi nhuận thấp nên công ty làm theo chứ không phải công ty xây dựng thấp. Trong quá trình xét duyệt đơn giá tiền lương của công ty có xin ý kiến Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính và bị cáo nghĩ là đại diện cho UBND tỉnh Đồng Nai.

Bị cáo Nguyễn Văn Minh tại phiên tòa.

Từ năm 2007-2012, Bộ Tài chính khống chế nguồn vé phát hành, thị trường, giá vé, chi phí, tất cả đều theo thông tư của Bộ Tài chính còn ủy ban không có can thiệp vào hoạt động của công ty. Ngoài ra, do đặc thù xổ số chỉ phát hành 1 ngày, khống chế về địa phương bán nên Công ty xổ số Đồng Nai đã đàm phán làm việc với các tỉnh Cần Thơ, Bến Tre, Sóc Trăng để bán sang các tỉnh đó nhằm tăng doanh thu bán hàng.

Bị cáo Minh đề nghị xem xét đơn giá tiền lương phù hợp với ngành đặc thù. Thực tế, công ty đạt được chỉ tiêu về lượng vé phát hành, nguồn thu, vốn kinh doanh có lãi trong khi kinh tế khó khăn, cán bộ công nhân viên công ty cố gắng hoàn thành chỉ tiêu. Do đó, ông nghĩ công ty đủ điều kiện hưởng hệ số K chênh lệch. Trong khi giám định viên tính toán lương của Tổng giám đốc hơn 4 triệu, lương cán bộ nhân viên hơn 2 triệu có phù hợp?

Bị cáo Minh đề nghị HĐXX xem xét về số tiền thiệt hại bởi cách tính chưa phù hợp về các văn bản pháp quy của nhà nước và tình hình thực tế của doanh nghiệp.

Cùng phát biểu trong phần tranh luận, luật sư Nguyễn Trung Tiệp, Công ty Luật Dragon (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, cơ quan điều tra cung cấp văn bản cho giám định viên không có văn bản nào nói người lao động làm thêm giờ, tăng ca, ngày nghỉ dẫn tới việc giám định không đúng với thực tế của doanh nghiệp.

Tại phiên tòa, bà Nguyễn Thị Khương, giám định viên, cũng khẳng định bà giám định dựa trên hồ sơ của cơ quan điều tra cung cấp. Và từ hồ sơ cung cấp không khách quan dẫn tới việc đưa ra kết luận giám định không khách quan, chỉ dựa trên quy định pháp luật là khiên cưỡng, cứng nhắc vì không phản ánh thực tế tại Công ty xổ số Đồng Nai. Cụ thể, UBND tỉnh giao cho kế hoạch thấp và công ty không thể đánh giá được lợi nhuận vì bị khống chế về số lượng vé, giá vé, địa bàn và chỉ bán 1 ngày vào thứ 4 hàng tuần.

Đại diện VKSND TC tranh luận tại phiên tòa.

Ngoài ra, sau thời gian chuyển đổi mô hình hoạt động, Công ty Xổ số Đồng Nai mở rộng sản xuất kinh doanh như Công ty bóng đá Đồng Nai, Ngân hàng Đại Á, Ngân hàng Cổ phần Thương mại TP HCM, nhà máy in. Công ty tăng năng suất lao động, không tuyển thêm lao động để tăng thu nhập cho nhân viên. Năm 2010, Công ty mở rộng mã ngành nghề kinh doanh bất động sản, xây dựng khách sạn 5 sao ở cạnh sông Đồng Nai.

Có hay không hành vi tham ô?

Theo luật sư Tiệp, VKSNDTC căn cứ vào lời khai của bị cáo Minh trong quá trình điều tra để xác định có hành vi tham ô. Tuy nhiên, bị cáo Minh cho rằng khi khai tại phiên tòa mới là lời khai chính xác. VKSNDTC lấy lời khai tại thời điểm hỏi cung không đảm bảo tính xác thực thì hoàn toàn không thể làm căn cứ quy kết và chứng minh tội phạm. Ngoài ra, việc nhập 2 quỹ lương, bị cáo Oanh đã thông tin là bị cáo nhận thấy lương của Tổng giám đốc thấp hơn lương của trưởng phòng nên đề xuất nhập 2 quỹ lương.

Bị cáo Minh và Oanh đều khẳng định không có hành vi tham ô.

Bị cáo Minh có sai thì có thể chấp nhận nhập 2 quỹ lương và trong 3 tháng phải thay đổi lại mức lương định biên nhưng bị cáo chưa áp dụng. Tổng giám đốc là người chịu trách nhiệm chung và tin tưởng các trưởng phòng đưa ra kế hoạch đơn giá tiền lương nên chịu trách nhiệm về mặt quản lý chứ không thể nói bị cáo Minh chỉ đạo được. Ngoài ra, trong hồ sơ vụ án đều không thể hiện sự bàn bạc giữa các bị cáo để chiếm đoạt tiền của nhà nước là bao nhiêu.

“Chúng tôi thừa nhận bị cáo Minh có sai nhưng sai ở mức độ nào, có đủ căn cứ về tội tham ô hay chưa?”, luật sư Tiệp nói.

Trong phần tự bào chữa cho mình, bị cáo Minh cũng nói: “Tôi không chỉ đạo, tôi không có hành vi tham ô, tôi không có tư tưởng đó, tôi hoàn toàn tin tưởng cấp dưới làm và tham mưu”.

Trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai ở đâu?

Theo luật sư Tiệp, Công ty Xổ số Đồng Nai có UBND tỉnh Đồng Nai là chủ sở hữu. Sở Lao động, Thương binh và Xã hội và Sở Tài chính tỉnh Đồng Nai theo chức năng nhiệm vụ là đơn vị giúp việc cho UBND tỉnh về lĩnh vực mình phụ trách. Việc cán bộ hai Sở trên tham gia hội đồng xét duyệt đơn giá tiền lương là thực hiện thay ý chí của UBND tỉnh Đồng Nai. Hội đồng xét duyệt là hoàn toàn đúng theo quy định của pháp luật. Luật sư Tiệp kiến nghị HĐXX căn cứ vào các quy định của pháp luật hình sự, nếu thấy có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm thì xem xét trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai.

Tại phiên tòa, đại diện VKSND TC nói năm 2008-2012 Công ty Xổ số Đồng Nai không gửi xét duyệt đơn giá tiền lương cho UBND tỉnh. Các luật sư cho rằng, vậy trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai ở đâu khi để mặc công ty mình sở hữu hoạt động như vậy?

Cũng theo luật sư Tiệp, năm 2010 và 2012 Công ty Xổ số Đồng Nai được thanh tra, kiểm toán nhà nước 2 lần về tiền lương, tài chính của công ty. Trong các báo cáo kết luận của kiểm toán và đoàn kiểm tra liên ngành thì không phát hiện vấn đề sai phạm về tiền lương. Trong phần dự thảo, biên bản, có ông Điền, chuyên viên phòng kinh tế, đại diện UBND tỉnh Đồng Nai tham gia cũng không có ý kiến gì, đồng ý với kết luận kiểm toán nhà nước.

Ngoài ra, khi gửi tài liệu đi giám định tại Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, điều tra viên không đưa kết luận kiểm toán vào hồ sơ để giám định viên Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội giám định là phiến diện, không đánh giá khách quan vấn đề.

Câu hỏi đặt ra, kiểm toán nhà nước là cơ quan độc lập thuộc Chính phủ, là đơn vị quản lý vốn, ngân sách của nhà nước nhưng không phát hiện ra sai phạm. Trong khi đó, kết luận điều tra với VKSNDTC lại sử dụng kết quả giám định của chuyên viên Nguyễn Thị Khương (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội). Vậy, trách nhiệm của kiểm toán nhà nước sẽ như thế nào? Liệu năm 2010, nếu kiểm toán nhà nước phát hiện ra sai phạm thì Công ty Xổ số Đồng Nai có dám thực hiện tiếp hay không?

Luật sư Nguyễn Minh Long tranh luận, VKSNDTC căn cứ vào kết quả kiểm toán năm 2008 tức là sai phạm năm 2007. Trong khi đó, vào thời điểm năm 2007, Công ty xổ số kiến thiết và dịch vụ tổng hợp Đồng Nai vẫn hoạt động theo mô hình cũ. Đến năm 2008, Công ty thay đổi mô hình hoạt động từ Công ty xổ số kiến thiết và dịch vụ tổng hợp Đồng Nai thành Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết và dịch vụ tổng hợp Đồng Nai và UBND tỉnh Đồng Nai là chủ sở hữu.

Tại phiên tòa, nhiều cán bộ nhân viên làm việc tại Công ty Xổ số Đồng Nai thời điểm 2008-2012 bày tỏ quan điểm không đồng tình với kết quả giám định của giám định viên Nguyễn Thị Khương và đề nghị giám định lại. Ngoài ra, người lao động thông tin, mọi người lĩnh lương theo tháng và chi tiêu gia đình hết nên không còn khả năng hoàn trả.

Nói lời sau cùng tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Văn Minh cho biết, trong quá trình điều hành, quản lý chung có thiếu sót, mong HĐXX giám định lại tiền lương và thay đổi tội danh vì bị cáo không có hành vi tham ô.

Bị cáo Oanh mong HĐXX xem xét vì bị cáo không có hành vi giúp sức cho bị cáo Minh để tham ô. Trong quá trình làm việc được các cơ quan thanh tra, kiểm toán đánh giá làm đúng không sai. Phần người khác làm sai, quy cho bị cáo tội như vậy là không đúng, mong HĐXX xem xét, bị cáo có sai phạm nhưng không tham ô, không làm trái.

Sau khi hội ý, HĐXX thông báo sẽ nghị án kéo dài và tuyên án vào 15h ngày 6-7-2020.

Đỗ Hoa - Công Phương