Xung đột Israel - Hamas: Lệnh ngừng bắn gia hạn '1 ngày quý giá', chẳng xá gì nhưng 'có còn hơn không'
Bằng các nỗ lực ngoại giao con thoi của nhiều nước, lệnh ngừng bắn Israel - Hamas được gia hạn thêm một ngày. Sự gia hạn ít hỏi này chưa thể làm dịu tình hình nhưng ít nhiều có thêm bước tiến trong vấn đề con tin và hỗ trợ nhân đạo.
Các con tin người Israel đến bệnh viện Ichilov ở Tel Aviv sau khi được thả vào ngày 23/10. (Nguồn: Getty)
Gia hạn 1 ngày lệnh ngừng bắn
Israel và Hamas ngày 30/11 đã đạt được thỏa thuận vào phút cuối về việc gia hạn thêm một ngày lệnh ngừng bắn 6 ngày nhằm cho phép các nhà đàm phán tiếp tục thực hiện các thỏa thuận trả tự do cho các con tin bị giữ ở Gaza để đổi lấy tù nhân Palestine.
Thỏa thuận ngừng bắn đã cho phép viện trợ nhân đạo tối cần thiết vào Gaza sau khi phần lớn vùng lãnh thổ ven biển với 2,3 triệu dân này bị san phẳng do các cuộc không kích của Israel nhằm trả đũa các cuộc tấn công bất ngờ của Hamas kiểm soát Dải Gaza ngày 7/10 vừa qua.
Trong một tuyên bố được đưa ra vài phút trước khi lệnh ngừng bắn tạm thời hết hạn vào lúc 05:00 GMT ngày 30/11 (12h00 cùng ngày theo giờ Việt Nam), quân đội Israel cho biết, lệnh ngừng bắn sẽ được gia hạn “dựa trên những nỗ lực của các nhà hòa giải nhằm tiếp tục quá trình trả tự do cho các con tin và tuân theo các điều khoản của thỏa thuận”.
Cùng ngày, Hamas xác nhận lệnh ngừng bắn với Israel sẽ được tiếp tục trong ngày thứ bảy liên tiếp. Theo lời một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Qatar, các điều kiện của lệnh ngừng bắn, bao gồm ngừng giao tranh và tiếp nhận viện trợ nhân đạo, vẫn được giữ nguyên.
Qatar là nhà hòa giải chính giữa các bên xung đột, cùng với Ai Cập và Mỹ. Trước khi đạt được thỏa thuận gia hạn lệnh ngừng bắn, Israel và Hamas cho biết đang chuẩn bị tiếp tục giao tranh khi các cuộc đàm phán về đợt thả con tin tiếp theo rơi vào bế tắc.
Kể từ khi cuộc xung đột giữa Israel và Hamas nổ ra, tiến trình ngoại giao con thoi của các nước Arab đã được triển khai liền mạch để thúc đẩy một số sáng kiến nhằm chấm dứt thảm họa nhân đạo tại dải đất ven biển này.
Trong số các sáng kiến đó, một nhóm công tác đã được thành lập tại Hội nghị thượng đỉnh chung giữa Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) diễn ra ở thủ đô Riyadh của Saudi Arabia trong tháng này. Nhóm trên bao gồm các ngoại trưởng và các đại diện khác từ Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Ai Cập, Jordan, Nigeria, Saudi Arabia, Indonesia, Chính quyền Palestine và Tổng thư ký OIC.
Các nhà ngoại giao từ các quốc gia Arab và Hồi giáo này đã đến thăm thủ đô của các ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) và nhiều nơi khác vào tuần trước nhằm tìm kiếm một giải pháp khẩn cấp cho cuộc xung đột Israel - Hamas.
Cú hích ngoại giao
Israel đã mạnh tay với Hamas, lực lượng kiểm soát Gaza, để trả đũa vụ việc ngày 7/10 do nhóm chiến binh này tiến hành ở miền Nam Israel khiến 1.200 người thiệt mạng và 240 người bị bắt làm con tin. Theo cơ quan y tế Gaza, trước lệnh ngừng bắn, Israel đã bắn phá vùng lãnh thổ này suốt 7 tuần.
Thông báo về việc gia hạn lệnh ngừng bắn được đưa ra vài giờ sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đến Tel Aviv vào tối ngày 29/11, chuyến đi thứ ba của ông tới khu vực kể từ vụ tấn công ngày 7/10, để thảo luận về việc gia hạn lệnh ngừng bắn, viện trợ nhân đạo và tiếp tục trao đổi con tin.
Theo thống kê của Reuters, 97 con tin đã được trả tự do kể từ khi bắt đầu lệnh ngừng bắn 6 ngày. Quân đội Israel cho biết 145 con tin vẫn còn ở Gaza.
Tối ngày 29/11, có 2 công dân Nga và 4 công dân Thái Lan đã được trả tự do bên ngoài khuôn khổ thỏa thuận, 10 công dân Israel được trả tự do, trong đó có 5 người mang hai quốc tịch.
Trong một tuyên bố, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden quyết tâm bảo đảm tất cả con tin bị Hamas bắt giữ sẽ được trả tự do.
Các quan chức Mỹ cho biết Washington đang thúc giục Israel thu hẹp khu vực giao tranh và thông báo nơi dân thường Palestine có thể tạm thời lánh nạn trong bất kỳ chiến dịch nào của Israel ở miền Nam Gaza, nhằm tránh tái diễn cảnh tượng thương vong khủng khiếp do các cuộc tấn công của quân đội Israel ở phía Bắc Gaza.
Trước đó, AFP trích dẫn thông báo đăng trên kênh Telegram của Hamas, yêu cầu các chiến binh của họ “duy trì mức độ sẵn sàng quân sự cao... đề phòng giao tranh sẽ tiếp tục nếu lệnh ngừng bắn không được gia hạn”.
Trong khi đó, người phát ngôn của quân đội Israel Doron Spielman cho biết quân đội sẽ “chuyển sang chế độ tác chiến rất nhanh và tiếp tục tấn công các mục tiêu ở Gaza” khi lệnh ngừng bắn kết thúc.
Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 29/11 cảnh báo Dải Gaza đang ở giữa “thảm họa nhân đạo kinh hoàng” đồng thời kêu gọi một lệnh ngừng bắn mới để thay thế lệnh ngừng bắn tạm thời.
Truyền thông cho biết Jordan có tổ chức một hội nghị trong ngày 30/11 với sự tham dự của các cơ quan cứu trợ chính của LHQ, khu vực và quốc tế để điều phối viện trợ cho Gaza. Trung Quốc cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an xây dựng thời gian biểu và lộ trình “cụ thể” cho giải pháp hai nhà nước nhằm đạt được giải pháp “toàn diện, công bằng và lâu dài” cho vấn đề Palestine.
