2 lần bị ám sát hụt và toàn cảnh chiến dịch tranh cử của ông Trump

Một bản án lịch sử. Một đối thủ mới ngoài mong đợi. Súng nổ ở Butler. Một năm của ông Donald Trump không giống bất kỳ ứng cử viên tổng thống nào trong lịch sử chính trị Mỹ.

Bức tranh toàn cảnh chiến dịch tranh cử của ông Trump

Donald J. Trump bước vào năm 2024 với một chiếc mug shot (ảnh lưu hồ sơ cảnh sát), bốn phiên tòa hình sự đang chờ xử lý và các vụ kiện làm dấy lên câu hỏi liệu ông có nên có tên trong lá phiếu hay không.

Ông đối mặt với một loạt đối thủ tranh cử vòng sơ bộ đầy tham vọng muốn tháo bỏ sự kiểm soát vẫn còn rất ngột ngạt của cựu tổng thống đối với đảng Cộng hòa, ngay cả sau thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 và những nỗ lực lật ngược kết quả. Ở phía bên kia là Tổng thống Joe Biden, người đã vạch ra một con đường hòng đánh bại cựu tổng thống và vẫn tự tin rằng ông có thể làm như vậy một lần nữa. Đó là một loạt các rào cản có thể khiến hầu hết cứng cử viên chính trị khác phải chùn bước, hoặc có thể khiến cử tri Cộng hòa phải khựng lại một chút. Ông Trump vẫn bấp chấp dấn bước.

Nhìn chung, chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2024 đã kết thân với hình ảnh thô lỗ, đối địch và thậm chí cả khải huyền. Cựu tổng thống đã sử dụng lời lẽ thô ráp trong suốt quá trình tranh cử, tung ra hàng loạt lời công kích cá nhân gay gắt, tuyên bố sẽ "trả thù" đối thủ và dự đoán Thế chiến thứ III cùng các thảm họa khác sẽ nổ ra nếu đối thủ của ông thắng cử.

Sự hỗn loạn trở thành bình thường mới trong đường đua của cựu tổng thống. Ông Trump ngày càng thiếu sự chắt lọc, ông đã xây dựng một thông điệp dựa trên những bất bình của bản thân. Ông lập luận rằng kẻ thù của ông quá tập trung vào việc hạ bệ ông và phong trào của ông đến nỗi họ đã bỏ qua những mối quan tâm thực sự của cử tri Mỹ.

Đảng Cộng hòa dường như "tát nước theo mưa" cùng sự hỗn loạn này. Năm của ông Trump đã có một khởi đầu mạnh mẽ, với chiến thắng vang dội trong cuộc họp caucus (bỏ phiếu kín) ở Iowa đã xóa sổ các đối thủ cạnh tranh. Ông tiếp tục giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire, mở ra một hành trình dễ dàng đến với đề cử.

Ngày 21/1: Rochester.

Ngày 15/1: Des Moines, Iowa (ảnh trái, và Ngày 14/1: Indianola, Iowa.

Ngày 21/1: Rochester, New Hampshire.

Vòng bầu cử sơ bộ về mặt kỹ thuật vẫn chưa kết thúc: bà Nikki Haley, cựu Thống đốc Nam Carolina, người từng làm việc trong chính quyền của ông Trump nhưng không đồng tình với chính sách gây chia rẽ của ông, vẫn bám trụ đường đua. Nhưng đến tháng 2, ông Trump đã không còn coi cựu đại sứ của mình tại Liên Hợp Quốc là đối thủ nữa, chuyển hẳn trọng tâm sang cuộc tổng tuyển cử. Tại Nevada, một tiểu bang đề cử sớm cũng là chiến trường của cuộc bầu cử, ông tập trung các cuộc công kích nhằm vào chính quyền của Tổng thống Joe Biden. Và đón đầu cuộc đối đầu của mình vào tháng 11, ông Trump đã rời khỏi cuộc đua bầu cử sơ bộ để đến biên giới, đến thăm Eagle Pass, bang Texas, nơi ông cố gắng tuyên bố lợi thế về vấn đề nhập cư, một lĩnh vực chính sách mà ông muốn đưa vào trọng tâm trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của mình.

Ngày 8/2: Dayton, Nevava.

Siêu Thứ Ba, vào đầu tháng 3, đã giáng một đòn quyết định: Ông Trump thắng thế rõ rệt khiến bà Haley buộc phải lùi bước. Cựu tổng thống đã ăn mừng sớm tại Mar-a-Lago, câu lạc bộ riêng và cũng là nơi ở của ông tại Palm Beach, bang Florida.

Trong khi thống trị cuộc bầu cử sơ bộ ở đảng Cộng hòa, ông Trump vẫn lộ ra những suy yếu: các khu vực ngoại ô nơi ông mất đi sự ủng hộ đáng giá vào năm 2020 thường đứng về phía bà Haley. Và vì vậy, để cố gắng giành được sự ủng hộ của họ, ông Trump đã chuyển hướng sang thông điệp bầu cử của mình, đẩy nhanh sự công kích cá nhân vào ông Biden và quay trở lại với ngôn ngữ kích động xung quanh vấn đề nhập cư mà ông cho là đã mang về thành công cho bản thân vào năm 2016.

Và với mục tiêu hướng đến tháng 11, ông Trump bắt đầu gây quỹ thường xuyên hơn vào mùa xuân. Các sự kiện vận động tranh cử của cựu tổng thống, mặc dù bề ngoài nhắm vào các cuộc bầu cử sơ bộ, đã tập trung vào các tiểu bang được cho là chiến địa quan trọng của cuộc bầu cử tổng thống, bao gồm Wisconsin và Pennsylvania.

Sau nhiều tháng vướng vào các cuộc chiến pháp lý và vật lộn trong cả bốn vụ án của mình, ông Trump bắt đầu đối diện phiên tòa hình sự tại Manhattan vào tháng 4, đánh dấu lần đầu tiên một cựu tổng thống phải ra hầu tòa. Ông bị buộc tội làm giả hồ sơ kinh doanh để che đậy vụ bê bối tình dục vào khoảng thời gian diễn ra cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Lịch trình yêu cầu ông phải ra tòa trong phần lớn thời gian của phiên xử, hạn chế chiến dịch tranh cử. Nhưng ông đã tận dụng luôn thành phố New York làm bối cảnh để nêu bật lên thông điệp của mình về nền kinh tế và ông đã tổ chức các cuộc mít tinh ở Bronx cung như New Jersey nhằm đưa đảng Dân chủ vào thế phòng thủ ở các tiểu bang xanh.

Ngày 1/5: Waukesha, Wisconsin.

Ngày 23/5: Bronx, New York (ánh trái) và Ngày 11/5: Wildwood, N.J.

Ngày 1/5: Freeland, Michigan.

Trước phiên tòa ở Manhattan, ông Trump đã gặp nhiều may mắn trong các rắc rối pháp lý của mình. Vụ án ở Florida liên quan đến việc ông xử lý các tài liệu mật đang bị đình trệ. Ở bang Georgia, công tố viên buộc tội ông Trump liên quan âm mưu lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 - đã bị phát hiện có mối quan hệ lãng mạn với một luật sư khác liên quan tới vụ án. Và Tòa án Tối cao đã đồng ý thụ lý đơn kháng cáo trong vụ án liên bang về những nỗ lực phá vỡ quá trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình của ông Trump.

Tuy nhiên, chuỗi may mắn đó khép lại với một kết cục chưa từng có: Tại Manhattan, ông Trump bị kết tội 34 tội danh trong vụ kiện cựu tổng thống làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền “bịt miệng” ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử 2016. Với phán quyết này, ông Trump đã trở thành cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị tuyên phạm tội hình sự.

Ngày 3/5: Manhattan, New York.

Theo sau bước ngoặt đó của cựu Tổng thống Trump là một chiến thắng chính trị. Chưa đầy một tháng sau khi bị kết án hình sự, ông đã đến Atlanta để tham gia cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên và duy nhất với ông Biden. Màn tranh luận lúng túng của tổng thống đương nhiệm đã khiến đảng của ông hoảng loạn và tiếp thêm tự tin cho ông Trump cũng như các đồng minh về cục diện cuộc đua khi Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa đang đến gần.

Ngày 27/6: New Orleans.

Vài tuần sau, cuộc bầu cử tổng thống đầy biến động và tranh cãi gắt gao đã xảy ra một bước ngoặt dữ dội khi ông Trump trở thành mục tiêu của một cuộc mưu sát tại cuộc vận động tranh cử ở Butler, bang Pensylvania, vào ngày 13/7. Khi tiếng súng nổi lên, ông Trump bịt tai và cúi xuống. Một trong những người ủng hộ ông, một cựu chỉ huy cứu hỏa tình nguyện ngồi trên khán đài phía sau cựu tổng thống, đã trúng đạn và tử vong. Các mật vụ lao lên sân khấu để bảo vệ Trump và bắt đầu dẫn ông rời khỏi sân khấu. Nhưng ông Trump đã dừng lại, và với khuôn mặt dính máu, ông đã thách thức giơ nắm đấm và hét lên "chiến đấu". Tiếng hét đó trở thành lời kêu gọi tập hợp những người ủng hộ ông trong những tháng theo sau đó.

Ngày 13/7: Butler, Pensylvania.

Ngày 13/7: Butler, Pensylvania.

Ngày 13/7: Butler, Pensylvania.

Ông Trump đã đến đại hội đề cử tại Milwaukee với sự thống nhất của đảng Cộng hòa sau lưng mình, một sự thay đổi đáng kể so với cuộc đấu đá nội bộ trong chiến dịch tranh cử trước đó vào năm 2016 và cũng khác xa cuộc khủng hoảng nhấn chìm đảng Dân chủ về việc ứng cử của ông Biden. Sự kiện này biến thành lễ kỷ niệm kéo dài bốn ngày của phong trào MAGA của ông Trump, bắt đầu bằng thông báo của ông về vị "phó tướng" đồng tranh cử - Thượng nghị sĩ JD Vance của bang Ohio.

Ngày 16/7: Milwaukee.

Ngày 16/7: Milwaukee.

27/7. St. Cloud, Minnesota.

Chỉ vài ngày sau, cuộc chạy đua tổng thống căng thẳng bất ngờ bị đảo lộn khi ông Biden, đối mặt với áp lực chính trị dữ dội, đã rút khỏi danh sách ứng cử viên của đảng Dân chủ. Trong vòng vài ngày, đảng Dân chủ đồng lòng ủng hộ Phó tổng thống Kamala Harris, đảo lộn chiến dịch của ông Trump và mang tới một đối thủ mới khi cuộc đua chỉ còn vài tháng nữa là kết thúc.

24/7: Trên máy bay của ông Trump.

Khi ông và các đồng minh tìm kiếm một thông điệp mới để giúp họ đánh bại bà Harris, cựu tổng thống cố gắng tìm kiếm các vấn đề gây chia rẽ. Vào cuối tháng 7, ông đã gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Mar-a-Lago, một phần trong nỗ lực đổ lỗi cho bà Harris về sự bất mãn đối với cách tiếp cận của chính quyền Biden đối với cuộc chiến đang diễn ra ở Gaza.

26/7: Palm Beach, Florida.

Ông Trump và bà Harris gặp nhau lần đầu tiên tại cuộc tranh luận duy nhất của hai ứng viên tổng thống vào tháng 9, trong đó cựu tổng thống thường xuyên ở thế phòng thủ, thường cau có khi bảo vệ quan điểm của mình và khơi lại những lời phàn nàn quen thuộc. Sáng hôm sau, chiến dịch tranh cử tạm lắng một lúc khi ông Trump, bà Harris và ông Biden tham dự lễ tưởng niệm ngày 11/9 tại thành phố New York.

Ông Trump cố gắng đẩy nhanh tốc độ chiến dịch của mình: Vào tháng 9, ông đã tổ chức nhiều sự kiện hơn cả tháng 6 và tháng 7 cộng lại. Thế nhưng tháng này cũng chứng kiến một bước ngoặt đáng báo động khác, khi ông Trump sống sót sau một nỗ lực ám sát rõ ràng khác, lần này là sau khi mật vụ phát hiện một người đàn ông ẩn núp trong bụi rậm tại câu lạc bộ chơi golf của ông Trump ở West Palm Beach, Florida.

Ngày 10/9: Philadelphia.

Ngày 11/9: Manhattan, New York (ảnh trái). Ngày 18/9: Uniondale, New York (ảnh phải).

Ngày 27/9: Warren, Michigan.

Hoạt động bảo vệ an ninh cho ông Trump và các cuộc mít tinh của ứng viên đảng Cộng hòa đã được tăng cường, nhưng ông vẫn tiếp tục đi khắp 7 tiểu bang chiến trường mà các nhà phân tích chính trị tin rằng sẽ quyết định kết quả bầu cử. Khi còn một tháng nữa là đến Ngày bầu cử, cựu tổng thống đã trở lại Butler, bang Pensylvania, địa điểm xảy ra vụ ám sát hụt đầu tiên. Chuyến thăm này nhằm tưởng nhớ người đàn ông đã thiệt mạng tại cuộc mít tinh trước đó của ông và cố gắng khôi phục tinh thần hứng khởi từ cuộc đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa. Đi cùng ứng viên đảng Cộng hòa có tỷ phú Elon Musk, nhân vật đã trở thành một trong những người ủng hộ lớn nhất của cựu tổng thống. Chuyến thăm Butler cũng là khởi đầu cho sự tập trung đặc biệt mạnh mẽ vào Pennsylvania, một bang chiến trường quan trọng bậc nhất. Khi ông đi khắp tiểu bang với các điểm dừng chân trong chiến dịch - bao gồm một hội trường thị trấn mà ông Trump đã biến thành một buổi biểu diễn DJ ngẫu hứng - ứng viên đảng Cộng hòa đã dừng chân tại một cửa hàng McDonald's ở vùng ngoại ô Philadelphia. Tại đây, ông chiên đồ ăn và phục vụ những khách hàng được chọn trước qua cửa sổ. Đây là một nước cờ nhằm tấn công đối thủ của ông và giúp tỷ phú này tạo dựng hình ảnh gần gũi với tầng lớp lao động, những người mà ông cần phải lấy lại sự ủng hộ để quay lại Nhà Trắng.

Ngày 6/10: Juneau, Wisconsin.

Ngày 20/10: Feasterville, Pensylvania (ảnh trái). Ngày 5/10: Butler, Pensylvania (ảnh phải).

27/10: Manhattan, New York.

Nhưng khi đến lúc bắt đầu chặng cuối cùng của chiến dịch tranh cử, ông Trump không đến một tiểu bang chiến trường mà về quê nhà của mình, để tham gia một cuộc mít tinh tại Madison Square Garden trước đám đông hàng nghìn người.

Với các cuộc thăm dò cho thấy cuộc đua diễn ra rất căng thẳng vào cuối tuần trước Ngày bầu cử, thông điệp kết thúc của ông Trump tại Garden dường như bị lu mờ bởi những diễn giả khác đưa ra những bình luận phân biệt chủng tộc, kỳ thị phụ nữ và tục tĩu, đã phơi bày tinh thần tối tăm, giận dữ đã khấy đảo chiến dịch chính trị năm qua của ứng viên đảng Cộng hòa.

Ngày 1/11: Warren, Michigan.

Phương Vũ

Ảnh: New York Times