Ảnh hưởng của Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) đến ngành Bảo hiểm
Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) sửa đổi được thông qua giúp tăng tính minh bạch, công khai của ngành Bảo hiểm trong việc tư vấn, thu thập thông tin và chuyên môn của nhân viên tư vấn, bán bảo hiểm, đồng bộ với Thông tư số 67/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Theo ghi nhận, trong giai đoạn từ 2018 đến 2022, thu nhập từ làm đại lý bảo hiểm nhân thọ của các ngân hàng thương mại chiếm tỷ trọng rất lớn trong lợi nhuận của các ngân hàng thương mại. Thu nhập này xuất phát từ việc nhiều nhân viên TCTD tư vấn không đầy đủ dẫn đến xảy ra tình trạng nhiều khách hàng nhầm lẫn giữa sản phẩm bảo hiểm và sản phẩm ngân hàng hoặc yêu cầu mua bảo hiểm gắn với các khoản vay khi có nhu cầu vay vốn của ngân hàng. Đây chính là nguyên nhân của một số sự vụ tiêu cực “con sâu làm rầu nồi canh” trong ngành Bảo hiểm năm 2023.
Luật các TCTD sửa đổi năm 2024 đã đưa hoạt động “gán việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng” vào danh sách các hành vi bị nghiêm cấm. Cụ thể, mục 5, Điều 15 có quy định các hành vi bị nghiêm cấm như sau: “TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức.”
Đồng thời, tại Khoản 2 Điều 113 Luật Các TCTD sửa đổi cũng có quy định: “Ngân hàng thương mại được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, phù hợp với phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.”
Theo các chuyên gia, đây là một trong những giải pháp đảm bảo tính đồng bộ với những quy định tại Thông tư số 67/2023/TT-BTC hướng dẫn Luật Kinh doanh bảo hiểm do Bộ Tài chính ban hành, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng sau khi có khiếu nại của khách hàng thời gian qua.
Khi đó, tình trạng chèn ép khách hàng vay vốn mua bảo hiểm hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng có tiền gửi tiết kiệm để mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ như thời gian gian qua sẽ chấm dứt. Đồng thời, một số nguyên nhân gây ra rào cản đối với thị trường bảo hiểm năm 2023 có thể được khắc phục; các doanh nghiệp bảo hiểm phải nâng cao chất lượng nhân viên tư vấn, bán bảo hiểm cũng như phát triển đa dạng sản phẩm bảo hiểm để thu hút sự quan tâm của khách hàng, tạo cơ sở cho thị trường phát triển lành mạnh, an toàn và bền vững.
Về phía ngân hàng, quy định mới này sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng - một trong những nguồn thu ngoài lãi của các TCTD và nhiều khả năng các TCTD sẽ bị giảm phần nào doanh thu mảng này trong ngắn hạn (chủ yếu là đối với sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc).