Giá dầu Iran bán cho Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục

Theo các nguồn tin trong ngành giao dịch, mức giảm giá của dầu thô Iran bán cho Trung Quốc hiện ở mức thấp nhất trong khoảng năm năm qua do nguồn cung hạn chế đẩy giá lên cao. Điều này xảy ra trong bối cảnh lo ngại căng thẳng tại Trung Đông có thể làm gián đoạn nguồn cung.

Cờ Iran với biểu đồ chứng khoán và mô hình thu nhỏ của một máy bơm dầu được nhìn thấy trong hình minh họa này chụp ngày 9/10/2023. Ảnh: Dado Ruvic

Mức chênh lệch giá dầu của Iran hiện tại là hẹp nhất kể từ cuối năm 2019, khi các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc, thường gọi là "teapots", bắt đầu mua dầu Iran, lấp vào khoảng trống để lại bởi các nhà máy quốc doanh Trung Quốc thận trọng trước lệnh cấm vận của Hoa Kỳ tái áp dụng từ một năm trước đó.

Giá dầu tăng cao hoặc việc giảm nguồn cung từ Iran – chiếm 10% lượng nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc – sẽ làm suy giảm sản lượng vốn đã thấp tại các nhà máy lọc dầu độc lập và gia tăng áp lực lên biên lợi nhuận vốn đã rất mỏng trong bối cảnh nhu cầu nhiên liệu ở Trung Quốc chậm lại.

Hiện tại, dầu thô loại Light của Iran chỉ thấp hơn mức giá chuẩn ICE Brent toàn cầu chưa đến 4 USD mỗi thùng, trong khi dầu loại Heavy có mức chênh lệch âm 7 USD, theo thông tin từ bốn nguồn giao dịch hoặc có liên quan đến giao dịch dầu Iran.

Bộ Dầu mỏ Iran chưa có phản hồi ngay lập tức trước yêu cầu bình luận.

Một giao dịch trong nửa đầu tháng 10 đã được định giá ở mức âm 3,80 USD trên cơ sở giao hàng tận nơi (DES) cho lô hàng đến vào tháng 11, hai người biết về giao dịch này cho hay, từ chối tiết lộ danh tính do tính nhạy cảm của các giao dịch.

Một lô hàng dự kiến đến vào tháng 12 đã được chào bán tuần trước với mức chênh lệch âm 3 USD, theo một người quen thuộc với giao dịch này, là quản lý thương mại tại một nhà máy độc lập ở Sơn Đông. "Chúng tôi hầu như không thấy chào bán nào cho các lô hàng giao vào tháng 11 hay tháng 12 vì nghe nói có vấn đề về việc xếp hàng bên phía Iran," người quản lý này cho biết.

Mức giảm giá của dầu Light Iran duy trì khoảng 5-6 USD trong năm nay, sau khi thu hẹp từ mức giảm hai chữ số vào cuối năm 2023, theo các nhà giao dịch.

Một giám đốc giao dịch khác tại một nhà máy lọc dầu ở Sơn Đông cho biết, người bán đã "đẩy giá lên" do lượng dầu xuất khẩu giảm, cùng lúc với giá dầu Saudi Arabia tăng trong tháng 10.

Lượng dầu xuất khẩu tại các cảng, bao gồm trung tâm Kharg Island của Iran, đã giảm đáng kể trong tháng 10 so với tháng 9, với lý do các chủ tàu lo ngại khả năng tấn công của Israel vào cơ sở dầu Iran, dù điều này chưa xảy ra, theo các đơn vị theo dõi tàu Kpler và Vortexa.

"Lo ngại về khả năng trả đũa của Israel cũng có tác động... nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn dự đoán của thị trường," bà Muyu Xu, nhà phân tích tại Kpler, cho biết. Kpler ước tính xuất khẩu của Iran trong tháng 10 giảm 340.000 thùng mỗi ngày so với tháng trước đó.

Các nhà phân tích tại Vortexa cho biết, lượng dầu xuất khẩu bị ảnh hưởng chủ yếu trong nửa đầu tháng 10, giảm một phần ba xuống còn 16 triệu thùng so với mức bình thường khoảng 24 triệu thùng.

Một nguồn tin khác, am hiểu về cơ sở xuất khẩu dầu của Iran, cho biết một sự cố rò rỉ ống dẫn tại khu vực neo đậu trên Kharg Island cũng góp phần vào việc giảm lượng dầu xuất khẩu. Tuy nhiên, nguồn tin không cho biết liệu sự cố đã được khắc phục hay chưa.

Các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc hiện đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất kể từ khi bắt đầu nhập khẩu dầu thô vào năm 2016, với công suất hoạt động chỉ trên mức 50%, một số nhà máy còn đang chịu lỗ, theo các nhà giao dịch.

"Chúng tôi hầu như không có lãi, và lỗ nặng với sản phẩm diesel", nguồn tin từ một nhà máy lọc dầu ở Sơn Đông cho biết.

Dầu Iran thường được các nhà giao dịch tái dán nhãn thành dầu từ Malaysia, Oman, hoặc các nơi khác để tránh lệnh cấm vận của Hoa Kỳ. Bắc Kinh nhiều lần khẳng định thương mại dầu với Iran là hợp pháp và tuân thủ luật pháp quốc tế.

Dũng Phan (Theo Reuters)