Bác sĩ 'bật mí' những điều chưa biết về ca ghép đồng thời tim - gan đầu tiên tại Việt Nam

Như Sức khỏe và Đời sống đã đưa tin, cuối giờ sáng nay – 9/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng đã đến Bệnh viện Việt Đức thăm, động viên người bệnh và thân nhân ca ghép tim - gan đồng thời lần đầu tiên thực hiện thành công tại Việt Nam, chúc mừng các y bác sĩ của Bệnh viện.

Người đàn ông suy tim, gan sự sống tính theo ngày và phép màu của sự sống tiếp nối...

Chiều 9/10, chia sẻ thêm với báo chí về ca ghép đặc biệt này, TS.BS Dương Đức Hùng – Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, sau 9 ngày được ghép tạng, bệnh nhân này đã có cơ hội sống lên đến 80%.

"Chúng tôi tin tưởng sức khỏe của bệnh nhân sẽ tiếp tục tốt lên, khi ra viện khỏe mạnh, có chất lượng cuộc sống tốt hơn hiện nay nhiều lần"- TS Dương Đức Hùng nói.

Bệnh nhân đầu tiên được ghép tim - gan đồng thời là ông Đ.V.H (41 tuổi). Trước đó, bệnh nhân phát hiện bệnh cơ tim giãn từ lâu, chức năng tim suy giảm theo thời gian kèm theo gan, thận và các tạng khác cùng suy giảm. Cách đây 1 tuần, người bệnh nhập viện tại Bệnh viện Việt Đức trong tình trạng suy tim.

TS.BS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức chia sẻ về ca ghép tim - gan đồng thời đầu tiên thành công do các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện.

Ngày 30/9, người bệnh suy tim mất bù, không đáp ứng phương pháp điều trị thông thường, đặc biệt suy gan phát triển cấp tính, thận theo đó cũng bị ảnh hưởng.

"Các xét nghiệm cho thấy anh H. có tình trạng đông máu rối loạn nghiêm trọng, sự sống được tính theo ngày, duy trì bằng máy tim phổi nhân tạo thay chức năng tim, lọc gan thay chức năng gan. Cách duy nhất có thể cứu sống người bệnh là thay thế đồng thời tim và gan"- TS Hùng nói.

Đúng vào thời điểm này như một sự tình cờ của sự sống được tiếp nối, cũng trong ngày 30/9, Bệnh viện Việt Đức nhận được thông tin từ Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An (là bệnh viện vệ tinh của Bệnh viện Việt Đức về ngoại khoa, được chuyển giao các gói ghép tạng từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức) có một bệnh nhân chấn thương sọ não nặng và không còn kỳ vọng sống. Gia đình bệnh nhân có nguyện vọng hiến tạng của người thân.

"Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An yêu cầu chúng tôi hỗ trợ về chuyên môn. Ngay khi nhận được thông tin chúng tôi đã cử nhóm tăng cường hỗ trợ hồi sức cho người bệnh, đánh giá tình trạng chết não và tình trạng các tạng trong trường hợp có thể lấy được tạng. Trưa ngày 01/10, các bác sĩ xác định bệnh nhân chết não và các tạng của bệnh nhân có thể sử dụng để ghép cho những người bệnh khác"- TS Hùng kể.

Các y bác sĩ cúi đầu tri ân người hiến tạng tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.

Cuộc chiến "cân não" để rồi vỡ òa hạnh phúc vì đã tiếp nối sự sống của "con" tim và lá gan

Các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức đã chia 2 nhóm. Một nhóm ở lại giúp Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An thực hiện đồng thời 2 ca ghép thận tại đó, nhóm còn lại nhanh chóng khẩn trương đưa tạng lấy được về Bệnh viện Việt Đức. Sau 03h30 phút di chuyển, tạng đã được đưa về Bệnh viện Việt Đức.

Có tạng rồi, quyết định ghép như thế nào cũng là một cuộc chiến "cân não". PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết - nguyên Giám đốc Bệnh viện Việt Đức chia sẻ, các bác sĩ khi hội chẩn cũng chia "nhiều phe" trước ca bệnh quá khó khăn này.

Một cuộc họp của hội đồng chuyên môn do TS.BS Dương Đức Hùng - Chủ tịch Hội đồng khoa học Bệnh viện triệu tập gấp chuyên gia trong các lĩnh vực: Hồi sức, Tim mạch, Gan, Thận tham gia hội chẩn.

Đây thực sự là một ca phẫu thuật cần cân nhắc các tình huống do tình trạng bệnh nhân cả tim, gan và thận đều suy ở giai đoạn rất nặng, nguy cơ tử vong cao nếu không đuợc ghép...

Ekip chuyên gia Bệnh viện Việt Đức hỗ trợ các đồng nghiệp Nghệ An tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.

"Bệnh nhân suy tim, ghép tim là đương nhiên. Nhưng bệnh nhân này cũng suy gan trầm trọng, nếu chỉ ghép tim, bệnh nhân khó có cơ hội sống tiếp vì gan suy.

Vì thế, khi tranh luận để đưa ra quyết định cuối cùng, có bác sĩ ủng hộ ghép, nhưng có người không ủng hộ vì tình trạng người bệnh quá nặng, nếu không thành công, sẽ hỏng 2 tạng có thể cứu được 2 người bệnh khác"- PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết kể lại.

Tuy nhiên Hội đồng khoa học Bệnh viện quyết định vẫn tiến hành ghép để mang lại hi vọng sống cho người bệnh.

"Với một ca bệnh quá nặng, ghép 2 tạng lớn là tim, gan, chúng tôi chỉ dám đưa ra tiên lượng dè dặt, 20%, nhưng bệnh nhân có cơ hội dù ít, bác sĩ vẫn phải cố. Vì thế, Hội đồng khoa học quyết định thực hiện ghép 2 tạng cho người bệnh"- TS.BS Dương Đức Hùng kể.

Ngay sau khi quyết định ghép được ban hành, các bộ phận đã khẩn trương vào cuộc. Tối 1/10, các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện ca ghép 2 tạng tim, gan cho nam bệnh nhân.

Tạng được vận chuyển từ Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An về Bệnh viện Việt Đức

Trái tim và gan mới đã được cấy ghép vào cơ thể người bệnh. Sau 8 tiếng phẫu thuật, trái tim ghép đã bắt đầu được đập trở lại và đánh giá ngay sau đó cho thấy tim tưới máu, chỉ số ghép gan ổn. Lúc này, ekip phẫu thuật mới dám 'thở mạnh'. Tuy nhiên, ekip gây mê hồi sức bước vào cuộc chiến mà theo các bác sĩ chia sẻ, không dám 'thở mạnh' vì lo lắng.

Theo TS.BS Dương Đức Hùng, ekip nào cũng có áp lực, khối ngoại căng thẳng 7-8 tiếng, còn ekip gây mê hồi sức đến hôm nay, khi bệnh nhân cơ hội sống đã 80% rồi họ vẫn rất căng thẳng...

Chia sẻ về thêm về công việc thầm lặng - gây mê, hồi sức, PGS.TS Lưu Quang Thùy - Giám đốc Trung tâm Gây mê - Hồi sức, Bệnh viện Việt Đức cho biết, dù ghép tạng đã trở thành kỹ thuật thường quy tại bệnh viện nhưng với ca đầu tiên, cùng lúc ghép 2 tạng lớn tim - gan trên một bệnh nhân rất nặng, công đoạn gây mê, hồi sức luôn đối mặt với nhiều rủi ro, áp lực...

Các y bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện ghép gan cho bệnh nhân.

"Bệnh viện huy động toàn bộ chuyên gia nhiều kinh nghiệm nhất, thậm chí mời cả GS.TS Nguyễn Quốc Kính, chuyên gia đầu ngành chỉ huy chuyên môn về hồi sức cho ca ghép. Bệnh nhân được kiểm soát hoàn toàn chức năng tạng ghép trong và sau mổ"- PGS.TS Thùy nói và cho biết thêm: Điều may mắn nữa là Ban Giám đốc bệnh viện cử ekip vào Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An hỗ trợ hồi sức bệnh nhân trước hiến tạng.

"Chính việc hồi sức người hiến tạng tốt giúp tạng lấy được tốt nhất, tối ưu cho cuộc ghép"- PGS.TS Lưu Quang Thùy chia sẻ.

"Chúng tôi đã thắp hương các giáo sư tổ nghề y, cho thầy Tùng, thầy Bách phù hộ trước và sau ca ghép tim - gan này"

Trước câu hỏi về chi phí cho ca ghép tạng này, TS.BS Dương Đức Hùng bày tỏ: Chúng tôi đứng ghép 8 tiếng hay 12 tiếng thì thù lao chi trả vẫn là 150.000 đồng. Chi phí mỗi ca ghép phụ thuộc vào nhiều yếu tố, dùng thuốc nhiều hay ít. "Tuy nhiên chúng tôi luôn đặt sức khỏe, tính mạng của người bệnh lên trước hết. Vì thế, dù còn một tia hi vọng nhỏ cho bệnh nhân, chúng tôi cũng cố gắng"- TS Hùng nói.

Các y bác sĩ Bệnh viện Việt Đức thực hiện ghép tim cho bệnh nhân.

Cũng theo chia sẻ của vị giám đốc này, từ thời điểm đưa ra quyết định, ông chưa một lần nghĩ các bác sĩ thất bại, bởi "cả Hội đồng chuyên môn của Bệnh viện đã nhấc lên đặt xuống cả 100 lần, tính toán tất cả phương án, và chúng tôi tự tin vào quyết định, vào tay nghề của các bác sĩ, chuyên gia của mình...".

Rồi ông kể thêm, gia đình người nhận tạng vốn có hoàn cảnh khó khăn. Tài sản vợ chồng bệnh nhân mang đi viện tổng khoảng 400 triệu, nhưng không thể vì bệnh nhân không đủ tiền, khi mà bệnh nhân có cơ hội sống, bác sĩ lại bỏ qua cuộc mổ.

"Đằng sau mỗi bệnh nhân còn có cả một gia đình. Với trường hợp nam bệnh nhân này, anh mới 41 tuổi, có 2 con nhỏ"- TS Hùng nói và nhấn mạnh thêm: May mắn bệnh nhân cũng có BHYT chi trả, phần còn lại, bệnh viện tìm cách hỗ trợ.

Ông Hùng cũng cho rằng, với người được nhận tạng và được ghép tạng đã đi đến chặng đường thành công 80% như hiện tại là nhân duyên với người hiến tạng...

Và ông cũng kể thêm, chúng tôi đã thắp hương cầu các giáo sư tổ nghề y, thầy Tùng, thầy Bách phù hộ trước cuộc mổ, sau cuộc mổ. Các bác sĩ tự tin vào tay nghề, vào chẩn đoán, lại có thêm sự phù hộ, chúng tôi càng tin bệnh nhân sẽ có cơ hội sống tiếp cùng gia đình...

Bệnh nhân đã vượt qua 80% chặng đường gian nan, đang dần hồi phục.

Thái Bình /Ảnh: Bống Vũ - Huyền My