Bộ Công Thương: Ùn tắc tại cảng Cát Lái sẽ tác động tiêu cực tới xuất nhập khẩu

Qua công tác theo dõi, nắm bắt tình hình xuất nhập khẩu hàng hóa, Bộ Công Thương vừa có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc ùn tắc hàng hóa tại cảng Cát Lái.

Cảng Cát Lái đang đối mặt với tình trạng ùn tắc container hàng hóa.

Theo số liệu của Hiệp hội Cảng biển Việt Nam (VPA), trong 6 tháng đầu năm 2021, sản lượng container của cảng Cát Lái đạt 2.891.339 TEU, chiếm trên 66,7% sản lượng container của cả khu vực cảng TP.HCM, trong đó nếu chỉ tính riêng sản lượng container xuất nhập khẩu trong tháng 6 thì cảng Cát Lái đạt 486.213 TEU, chiếm khoảng 86% sản lượng container xuất nhập khẩu của cả khu vực cảng TP.HCM.

Theo báo cáo của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, sau 3 tuần thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 (tuần 27, 28, 29), sản lượng container xuất nhập tàu, sản lượng container giao nhận bãi, số lượt xe ra, vào cảng giao nhận hàng liên tục giảm so với cùng kỳ trước đó (so với tuần 24), kéo theo dung lượng tồn bãi cảng Cát Lái tăng cao.

Cụ thể, sản lượng container xuất nhập thông qua cảng giảm lần lượt theo các tuần là 0,2%, 18,03% và 5,4%. Sản lượng giao container hàng nhập, nhận container hàng xuất giảm lần lượt 4,78%, 10,48% và 18,13%. Lượt xe ra/vào cảng giảm lần lượt 3,14%, 10,05% và 15,59%. Sản lượng tồn bãi tiệm cận mức tối đa cho phép, đặc biệt sản lượng hàng nhập luôn trên 100% công suất.

Nhiều doanh nghiệp vận tải hàng hóa phản ánh tình trạng ùn tắc giao thông bên ngoài cảng Cát Lái làm các doanh nghiệp luôn rơi vào tình cảnh giao nhận hàng không đúng thời gian quy định trong hợp đồng. Năng lực vận chuyển hàng hóa cũng giảm hẳn, thay vì một ngày vận chuyển được từ 13-14 container nhưng vì ùn tắc giảm chỉ còn 5-7 container...

Với đặc thù hoạt động của cảng Cát Lái (từ trước đến nay thường xuyên trong tình trạng gần hết công suất), nếu hàng hóa tiếp tục chậm luân chuyển như vậy sẽ làm cho cảng hết sức chứa, phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu, chờ giải phóng bớt hàng trên bãi dẫn đến nguy cơ phải gián đoạn hoạt động như đã xảy ra tại các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua. Điều này sẽ gây tác động tiêu cực cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của Vùng kinh tế trọng điểm Phía Nam.

Theo Bộ Công Thương, nguyên nhân của tình trạng trên là do các doanh nghiệp dừng hoạt động không thể tiếp nhận các container nguyên liệu nhập khẩu, container bị lưu lại cảng nhiều gây ùn tắc tại cảng.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hàng loạt giải pháp "giải cứu" cảng Cát Lái. Cụ thể, Bộ Công Thường đề xuất giao Bộ GTVT chủ trì, làm việc với cảng Cát Lái nói riêng và các cảng biển lớn khác trên cả nước nói chung để khẩn trương đưa ra giải pháp cụ thể.

Trong đó, Bộ GTVT phối hợp với các bên điều tiết lượng hàng nhập về cảng Cát Lái, tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, Hiệp Phước về Cát Lái mà các chủ hàng cần nhận trực tiếp ở khu vực Cái Mép hoặc Hiệp Phước, các cảng khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long nơi gần nhà máy, doanh nghiệp của mình. Các chủ hàng, hãng tàu cần hạn chế số chuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container với hàng nhập của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Hải quan nghiên cứu cơ chế cho phép cảng Cát Lái vận chuyển container hàng nhập khẩu nói chung, trong đó có cả loại container tồn đọng trên 90 ngày từ cảng Cát Lái về lưu giữ, thông quan, giao cho khách hàng tại các cơ sở của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn là cảng Tân Cảng Hiệp Phước (TP.HCM), các ICD Tân Cảng Long Bình, ICD Tân Cảng Nhơn Trạch (Đồng Nai), ICD Tân Cảng Sóng Thần (Bình Dương). Qua đó, giảm tải và tăng năng lực chứa tại cảng Cát Lái, giảm tình trạng ùn tắc hiện nay.

Đề xuất Thủ tướng giao UBND TP.HCM và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có cảng biển ưu tiên tiêm vắc xin chống dịch COVID-19 cho những người công tác tại cảng, kể cả các nhân viên giao nhận, lái xe.

Về phía Tổng Công ty Tân cảng Sài Gòn cũng cam kết chịu trách nhiệm đảm bảo nguyên trạng hàng hóa, nguyên container khi vận chuyển và lưu trữ. Đồng thời, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn xem xét giảm giá lưu container, lưu bãi cho hàng hóa ở cảng Cát Lái của các doanh nghiệp đang bị dừng sản xuất do tác động của dịch COVID-19.

Trước đó, Tổng cục Hải quan cũng có văn bản cho phép Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chuyển hàng từ Cát Lái đến lưu giữ tại các cảng khác để giảm ùn tắc.

Thy Lê