Bóng rổ Việt Nam: Thách thức để phát triển bền vững

VBA và các câu lạc bộ nỗ lực cải thiện trải nghiệm của người hâm mộ. (Ảnh: VBA)

Từ "vòng xoáy" khủng hoảng

Năm 2024 là khoảng thời gian đầy thử thách với thể thao nước nhà. Tình trạng kinh tế khó khăn ảnh hưởng trực tiếp đến các câu lạc bộ bóng rổ nói riêng và VBA nói chung.

Trong cơn khủng hoảng, thông tin Thang Long Warriors tạm dừng tham gia các hoạt động của VBA khiến người hâm mộ hết sức bất ngờ. Đội bóng Nửa đỏ Thủ đô từng lên ngôi VBA mùa giải 2017 và cũng gây ấn tượng với dàn cầu thủ tài năng. Ở mùa giải này, chính những nhân tố xuất sắc của đội bóng áo đỏ như Đặng Thái Hưng, Trương Hoàng Trung đã góp phần giúp Cantho Catfish lọt vào trận chung kết sau 5 năm chiến đấu.

Thực tế, việc thiếu vắng Thang Long Warriors không chỉ ảnh hưởng đến sự cạnh tranh của giải đấu mà còn tác động đến toàn bộ hệ sinh thái bóng rổ chuyên nghiệp tại Việt Nam. Chúng ta có thể thấy rõ các câu lạc bộ đang phải đối mặt với nhiều thách thức.

Tình hình kinh tế khó khăn khiến các nhà tài trợ cắt giảm hoặc rút lui khỏi các hợp đồng tài trợ. Các câu lạc bộ ngay lập tức thiếu đi nguồn lực tài chính để duy trì hoạt động, từ việc trả lương vận động viên đến đầu tư vào cơ sở vật chất. Nhiều câu lạc bộ, vì thế, buộc phải cắt giảm các khoản chi phí, đặc biệt là chi phí liên quan đến việc phát triển lực lượng kế cận, đào tạo vận động viên trẻ. Thậm chí, các hoạt động giải trí nhằm thu hút và duy trì cộng đồng cũng bị ảnh hưởng nhiều.

Khó khăn về tài chính khiến các đội bóng không thể giữ chân hoặc tuyển dụng nhóm cầu thủ tài năng, đặc biệt là các vận động viên xuất sắc hoặc ngoại binh. Điều này làm giảm chất lượng các trận đấu khiến giải đấu không thể duy trì sức hút như trước.

Trương Hoàng Trung thi đấu ấn tượng trong màu áo Cantho Catfish. (Ảnh: VBA)

Khi các đội bóng không thể duy trì sức mạnh hoặc chất lượng tổ chức giải đấu bị ảnh hưởng, sự quan tâm từ khán giả cũng giảm. Đây là một vòng tuần hoàn khiến các câu lạc bộ càng khó khăn hơn trong việc tạo nguồn thu từ bán vé và các hoạt động thương mại.

Những thách thức này đòi hỏi VBA và các câu lạc bộ phải có các chiến lược thích nghi linh hoạt, tăng cường tìm kiếm nguồn đầu tư và tài trợ mới. Đồng thời tập trung hơn vào các hoạt động mang tính thực chất mang lại giá trị cho cộng đồng và người hâm mộ để vượt qua khó khăn kinh tế hiện tại.

Tới những vấn đề nội tại

Sau thời gian tạo tiếng vang và nhận nhiều kỳ vọng từ cộng đồng yêu thể thao, đặc biệt với sự ra đời của VBA, bóng rổ đến nay vẫn đang trong quá trình tìm lời giải cho sự phát triển bền vững của bộ môn nói chung và bóng rổ chuyên nghiệp nói riêng.

Trong quá trình đó, bóng rổ nước nhà cũng phải đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết. Có thể kể đến sự khác biệt về định hướng trong cộng đồng bóng rổ. Hiện tại, có sự khác biệt về cách tiếp cận và phát triển môn bóng rổ giữa những người làm nghề. Thách thức này yêu cầu sự đoàn kết và nhất trí, nhằm biến sự đa dạng và tư duy sáng tạo thành động lực phát triển chung.

Mặc dù bóng rổ đã thu hút được sự chú ý, nhưng đội ngũ chuyên môn vẫn chưa được nâng cấp đủ nhanh. Việc đào tạo và phát triển nhân sự chuyên môn là cần thiết để bắt kịp đà tăng trưởng của môn thể thao này.

Quan trọng hơn cả, chúng ta đang thiếu hụt đội ngũ tài năng trẻ có khả năng gắn bó lâu dài. Nhiều vận động viên kỳ cựu đã giải nghệ, nhưng lực lượng kế thừa vẫn còn thiếu hụt. Chúng ta cần chú trọng hơn vào việc nuôi dưỡng các tài năng trẻ có đam mê thực sự với bóng rổ.

Bóng rổ Việt Nam đang thiếu hụt lực lượng vận động viên trẻ. (Ảnh: VBA)

Một trong những thách thức lớn là thiếu các sân chơi và trang thiết bị phù hợp cho bóng rổ. Sự chững lại của nhu cầu, cùng với áp lực cạnh tranh từ các môn thể thao mới, khiến sân chơi bóng rổ đã thiếu nay còn suy giảm ở một số khu vực. Muốn phát triển bền vững, Việt Nam cần chú trọng xây dựng thêm cơ sở vật chất để phục vụ nhu cầu của người chơi.

Bên cạnh đó, sự gắn kết giữa những người đam mê bóng rổ và cộng đồng vẫn còn hạn chế. Dù số lượng người chơi bóng rổ và người hâm mộ ngày càng tăng, nhưng mức độ gắn kết và sự tương tác còn yếu. Điều này đòi hỏi những người làm thể thao phải có chiến lược xây dựng cộng đồng chặt chẽ hơn.

Khi nhìn vào thực lực của Đội tuyển bóng rổ Việt Nam, chúng ta đang chịu áp lực lớn từ các quốc gia trong khu vực, khi họ có tốc độ phát triển nhanh hơn hẳn. Điều này đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc vào việc đào tạo và chuẩn bị cho đội tuyển quốc gia.

Với tầm nhìn dài hạn, theo ý kiến chuyên gia, bóng rổ Việt Nam cần xây dựng mô hình kinh tế thể thao bền vững và hiện đại. Việc phát triển mô hình kinh doanh kết hợp thể thao và giải trí là yếu tố quan trọng để thu hút khán giả và tạo nguồn thu nhập ổn định cho các đội bóng cũng như các vận động viên.

Việt Nam cũng cần hoàn thiện hệ thống giải đấu đa cấp độ. Việc xây dựng một hệ thống giải đấu từ chuyên nghiệp đến phong trào trên khắp cả nước sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững. Đặc biệt, chúng ta cần chú trọng đến các giải đấu cộng đồng để thúc đẩy phong trào bóng rổ tại địa phương.

Việt Nam cần chú trọng xây dựng và thúc đẩy các giải đấu phong trào. (Ảnh: VBA)

Muốn các vận động viên tài năng cống hiến lâu dài, VBA và các đội bóng cũng đang nỗ lực kiến thiết môi trường lành mạnh với thu nhập hấp dẫn. Việc bảo đảm vận động viên có thể sống ổn định với thu nhập từ bóng rổ sẽ góp phần tạo động lực để họ gắn bó lâu dài với môn thể thao này.

Cuối cùng, các giải đấu bóng rổ nói chung cần phải liên tục đổi mới và cải thiện chất lượng để duy trì sự quan tâm của khán giả trẻ. Thế hệ thanh niên thời đại mới đang dần trưởng thành, và để giữ chân họ, cần liên tục đổi mới trong cách tổ chức, truyền thông và các hoạt động liên quan để duy trì sự hứng thú của người hâm mộ.

MINH PHÚ