Cách Elon Musk 'thiên vị' ông Trump

Ngày 13/7, ngay sau khi ông Donald Trump trở thành mục tiêu của một vụ ám sát, Elon Musk - tỷ phú sở hữu X (trước đây là Twitter) - đăng dòng tweet tới hơn 200 triệu người theo dõi mình: "Tôi hoàn toàn ủng hộ Tổng thống Trump và hy vọng ông ấy sẽ nhanh chóng hồi phục".

Musk còn có nhiều nỗ lực khác nhằm tác động lên kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Ví dụ, trong 3 tháng qua, vị tỷ phú đã quyên góp hơn 100 triệu USD cho một ủy ban hành động chính trị có tên America PAC ủng hộ ông Trump, theo The Conversation.

Nghiên cứu của Timothy Graham, phó giáo sư về Truyền thông Kỹ thuật số, Đại học Công nghệ Queensland và giáo sư Mark Andrejevic, Khoa Truyền thông, Điện ảnh và Báo chí Đại học Monash, chỉ ra rằng Musk có thể còn gây ảnh hưởng theo những cách tinh vi hơn. Song, việc nền tảng ngày càng thiếu minh bạch với các nhà nghiên cứu khiến hai người khó có thể nói chắc chắn về điều này.

Ví dụ, ngay sau khi Musk ủng hộ chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, mức độ tương tác với tài khoản X của ông cho thấy sự gia tăng bất thường. Các bài đăng của vị tỷ phú đột nhiên nhận được số lượt xem, chia sẻ và lượt thích cao hơn nhiều so với các tài khoản chính trị nổi bật khác trên nền tảng.

Điều này làm dấy lên nghi ngờ liệu Musk có điều chỉnh thuật toán của nền tảng để tăng phạm vi tiếp cận bài đăng của mình trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hay không. Nó cũng cho thấy những vấn đề trong cách các nền tảng truyền thông xã hội như X đang được quản lý trên toàn thế giới.

Không phải lần đầu tiên

Elon Musk từng điều chỉnh các thuật toán của X để nội dung của ông có thể tiếp cận được nhiều người hơn.

Năm 2023, ông được cho đã huy động một nhóm khoảng 80 kỹ sư để giúp các bài đăng của mình lan truyền hơn. Điều này xảy ra sau khi dòng tweet ủng hộ đội Philadelphia Eagles của ông trong trận Siêu cúp Bóng bầu dục bị một dòng tweet tương tự của Tổng thống Joe Biden đánh bại. Musk dường như đã xác nhận có điều này qua việc đăng một bức ảnh chế trên trang cá nhân.

Để xem liệu Musk có hành động tương tự trước thềm cuộc bầu cử hay không, phó giáo sư Graham và giáo sư Andrejevic đã so sánh các số liệu về mức độ tương tác bài đăng của Musk - chẳng hạn như số lượt xem, chia sẻ và thích - với một số tài khoản chính trị nổi bật khác. Dữ liệu tính từ ngày 1/1 đến ngày 25/10.

Elon Musk công khai ủng hộ ông Donald Trump.

Các tài khoản được dùng làm cơ sở so sánh bao gồm tài khoản của các nhà bình luận cực hữu Jack Posobiec, Tucker Carlson và Donald Trump Jr. Nghiên cứu của phó giáo sư Graham và giáo sư Andrejevic cũng xem xét các tài khoản như của nữ nghị sĩ Dân chủ theo đường lối cấp tiến Alexandria Ocasio-Cortez, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders và phó Tổng thống Kamala Harris.

Theo đó, kể từ tháng 7, mức độ tương tác với tài khoản X của Musk đã tăng đột biến và đáng kể. Lượt xem bài đăng của vị tỷ phú tăng 138%, lượt chia sẻ tăng 238% và lượt thích tăng 186%.

Ngược lại, các tài khoản chính trị nổi bật khác trên X ghi nhận mức tăng vừa phải hơn: 57% về lượt xem, 152% về lượt chia sẻ và 130% về lượt thích.

Điều này cho thấy từ tháng 7, mức độ tương tác tăng lên ở tất cả tài khoản, riêng số liệu của Musk lại tăng đặc biệt mạnh, nhất là về lượt chia sẻ và lượt thích.

Nghiên cứu còn phát hiện ra rằng kể từ tháng 7, các tài khoản X phe bảo thủ cánh hữu có hiệu suất hiển thị bài đăng tốt hơn so với các tài khoản cấp tiến cánh tả.

Vì không có quyền truy cập vào hoạt động của công ty, hai nhà nghiên cứu không thể biết chắc liệu những thay đổi trong hệ thống quản lý của công ty có đẩy mạnh các bài đăng của Musk hay không. Nền tảng này đã hạn chế quyền truy cập cung cấp cho các nhà nghiên cứu kể từ khi Musk tiếp quản. Điều này có nghĩa là có những hạn chế về lượng dữ liệu mà phó giáo sư Graham và giáo sư Andrejevic có thể thu thập cho nghiên cứu này.

Tuy nhiên, The Washington Post gần đây phát hiện ra rằng các tweet từ đảng Cộng hòa có khả năng lan truyền cao hơn nhiều, nhận được nhiều hơn hàng tỷ lượt xem so với các tweet từ đảng Dân chủ. Tương tự, một cuộc điều tra của The Wall Street Journal cho thấy những người dùng mới của nền tảng này "đang bị bao phủ bởi nội dung chính trị" có lợi cho ông Trump một cách không cân xứng.

Kể từ khi được Musk mua lại, nền tảng này cũng trở nên thân thiện hơn với những người cánh hữu, bao gồm cả những người trước đây bị cấm vì phát tán thông tin sai lệch và có hại.

Sự trung lập của nền tảng mạng xã hội

Những phát hiện của phó giáo sư Graham và giáo sư Andrejevic đặt ra câu hỏi về mức độ mà nền tảng của Musk hỗ trợ quan điểm chính trị của vị tỷ phú.

Người giàu nhất thế giới thể hiện sự ủng hộ không che giấu cho ông Trump. Ông trùm công nghệ được cho là nhà tài trợ lớn thứ hai của ứng cử viên đảng Cộng hòa. Musk cũng quảng bá cho chính trị gia yêu thích trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp trên X và là tác giả của loạt tweet cổ vũ chiến dịch của ông Trump.

Elon Musk cũng thực hiện chương trình tặng 1 triệu USD mỗi ngày cho cử tri bất kỳ đủ điều kiện cho tới ngày bầu cử 5/11, động thái nhằm thu hút sự ủng hộ cho ông Trump.

Màn "đặt cược" của Elon Musk vào ông Trump đã nhận được kết quả mĩ mãn.

Hành động của Musk đã phá tan ảo tưởng rằng các nền tảng truyền thông xã hội như X là trung lập.

Từng điều chỉnh thuật toán của X để khuếch đại phạm vi tiếp cận cho các bài đăng của mình, không có gì ngạc nhiên khi Musk nghiêng nền tảng này về phía ông Trump, người mà Musk tin là "con đường dẫn đến thịnh vượng".

Lâu nay, các nền tảng truyền thông xã hội đã được hưởng quyền miễn trừ đối với những thông tin mà họ chọn lọc đưa vào bảng tin của người dùng. Nhưng theo các nhà nghiên cứu, đã đến lúc các chính phủ cần xem xét lại cách tiếp cận của các nền tảng, để điều chỉnh lại quyền lực độc quyền trong môi trường thông tin của công chúng do một số ít tỷ phú công nghệ nắm giữ.

Mai An

Ảnh: Reuters, The New York Times