Căng thẳng Nga-Mỹ bùng phát. Hai bất ngờ, một mối lo

Ngày 17/3, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov nhận thông báo quay về Moscow. Phát biểu về động thái này, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết: “Đại sứ Nga tại Washington Anatoly Antonov đã được mời về Moscow cho các cuộc tham vấn nhằm phân tích những gì nên làm và đường hướng nào cho mối quan hệ với Mỹ.” Tuy Nga không đề cập lý do triệu hồi và nội dung cụ thể của cuộc tham vấn, song nhiều ý kiến đã lập tức liên hệ nó với phát biểu “gây sốc” trước đó của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Trong cuộc phỏng vấn với đài ABC, phát sóng trên chương trình Good Morning American ngày 17/3 theo giờ Mỹ, người dẫn chương trình George Stephanopoulos đã hỏi Tổng thống Joe Biden rằng: “Vậy là ông hiểu ôngVladimir Putin. Ông có nghĩ ông ấy là kẻ giết người không?” Ông Biden ậm ừ rồi trả lời: “Tôi nghĩ vậy.” Nhận định của ông Biden đã khiến thế giới dậy sóng.

Ông Joe Biden đã gọi ông Vladimir Putin là 'kẻ giết người'. (Nguồn: Getty Images)

Đầu tiên, ngay cả khi quan hệ Nga-Mỹ tiếp tục căng thẳng trong nhiều năm qua, mới đây là khi các quan chức Mỹ kết luận Nga can thiệp vào bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, việc người đứng đầu nước Mỹ công khai gọi người đồng cấp là “kẻ giết người”, dù ít nhiều bị khép vào một câu hỏi đóng, vẫn hiếm gặp. Đơn cử, khi tiếp nhận câu hỏi tương tự của Fox News năm 2017, ông Trump đã đáp: “Chúng ta có cả đống kẻ giết người. Sao, bộ anh nghĩ đất nước chúng ta ngây thơ lắm à?”. Dường như câu hỏi của người dẫn chương trình và trả lời không dứt khoát của ông Joe Biden đã khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn mức cần thiết.

Thêm vào đó, phản ứng quyết liệt của Nga là điều Mỹ chẳng ngờ tới và việc Moscow triệu hồi Đại sứ Anatoly Antonov không nằm trong dự tính của Washington. Tuy nhiên, bất ngờ hơn cả là phản ứng của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ngày 18/3, phát biểu trên sóng truyền hình quốc gia về lùm xùm trên, ông Putin đã nhẹ nhàng nhắn rằng con người ta hay “suy bụng ta ra bụng người”, đồng thời chúc ông Biden giữ sức khỏe, khẳng định không “mỉa mai hay cười cợt”.

Tuy nhiên, lời chúc sức khỏe này có thể mang hàm ý khác. Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2020, đã có quan ngại về tình trạng sức khỏe của ông Joe Biden và liệu ông có đủ sức dẫn dắt nước Mỹ. Những ý kiến này một lần nữa xuất hiện ngày 8/3 sau khi trong khoảnh khắc lơ đãng, ông đã quên tên Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin. Do đó, lời chúc sức khỏe có thể là cách ông Putin phản bác rằng ông Biden đã không sáng suốt ở thời điểm đưa ra nhận định trên.

Cuối cùng, theo truyền thông Mỹ, báo cáo nêu trên là cơ sở để Washington đưa ra các lệnh trừng phạt mới với Moscow trong tuần tới. Nga dường như cũng đã chuẩn bị cho các động thái này. Câu lỡ lời của ông Biden, dù vô tình hay cố ý, là chỉ dấu mở ra một thời kỳ căng thẳng hơn trong quan hệ Nga-Mỹ.