Căng thẳng ở Trung Đông và cuộc đua vào Nhà trắng

Thách thức về chính sách Trung Đông

Trong cuộc tranh luận vào đầu tháng tại thành phố New York, hai ứng cử viên phó tổng thống Mỹ là JD Vance và Tim Walz (liên danh với ông Donald Trump và bà Kamala Harris) đã phải đối mặt với một loạt câu hỏi tập trung vào tình hình trong nước. Tuy nhiên, chủ đề mở màn cho đêm tranh luận lại bắt đầu bằng vấn đề cấp bách liên quan đến cuộc chiến giữa Israel và Hamas. Chủ đề này trở nên quan trọng hơn sau các cuộc tấn công bằng tên lửa gần đây của Iran vào Israel, đánh dấu sự leo thang trực tiếp trong cuộc xung đột giữa hai quốc gia. Câu hỏi được đưa ra vài giờ sau khi Iran phóng một loạt tên lửa đạn đạo vào Israel nhằm đáp trả việc nhà nước Do Thái tấn công có chủ đích vào các đồng minh của Iran. Đáng chú ý, vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran và các cuộc không kích nhằm vào Hezbollah ở Lebanon của Israel càng làm gia tăng căng thẳng. Sự bùng phát bạo lực này làm dấy lên lo ngại về một cuộc leo thang hơn nữa, ngay khi cuộc bầu cử của Mỹ đang đến gần, trong bối cảnh cử tri ngày càng chú ý đến cách mỗi ứng cử viên đề xuất giải pháp xử lý cuộc khủng hoảng đang diễn ra.

Nguồn: bakerinstitute.org

Hầu hết cử tri Mỹ ủng hộ Israel trong cuộc xung đột hiện tại, cho dù họ không muốn tham gia trực tiếp vào một cuộc xung đột khác ở Trung Đông. Theo cuộc khảo sát vào tháng 8 của Hội đồng Đối ngoại Chicago, 60% người Mỹ ủng hộ việc đất nước hỗ trợ Israel về mặt quân sự cho đến khi Hamas thả tất cả các con tin, trong khi một nửa ủng hộ điều đó cho đến khi Hamas bị giải tán hoàn toàn. Ủng hộ trên đã ăn sâu vào các đảng phái, mặc dù nó mạnh mẽ hơn trong số những người Cộng hòa, với hơn 70% ủng hộ Israel, viện trợ vũ khí và các hành động quân sự của nước này. Ngược lại, sự ủng hộ của đảng Dân chủ chỉ ở mức trên 40%, cho dù nhiều đảng viên cho rằng Mỹ đang làm quá nhiều cho Israel. Tuy nhiên, khảo sát cho thấy, phần lớn cử tri Dân chủ lớn tuổi vẫn ủng hộ Israel, làm phức tạp thêm lập trường của đảng trong cuộc bầu cử. Trong khi đảng Cộng hòa duy trì lập trường cứng rắn, mạnh mẽ ủng hộ Israel và các hành động của nước này chống lại Iran, thì đảng Dân chủ lại phải đối mặt với chia rẽ nội bộ, giữa sự ủng hộ truyền thống dành cho Israel và một nhóm trẻ hơn, có tư tưởng tiến bộ mạnh mẽ trong đảng, những người đồng cảm hơn với người Palestine, đổ lỗi cho Israel về các cuộc xung đột đang diễn ra trong khu vực.

Tác động đến từ các bang chiến trường

Các nhóm lợi ích đặc biệt như Ủy ban Công vụ Mỹ - Israel (AIPAC - nhóm vận động hành lang chuyên thúc đẩy quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa Mỹ và Israel) đang tiếp tục có ảnh hưởng đáng kể, đặc biệt là trong năm bầu cử 2024 của Mỹ, khi họ đóng góp hàng triệu USD cho cả chiến dịch của đảng Dân chủ và Cộng hòa.

Động lực này đặc biệt quan trọng ở các bang chiến trường như Pennsylvania và Nevada, nơi cử tri Do Thái chiếm một phần đáng kể trong tổng số cử tri. Với biên độ dự kiến sẽ rất mong manh ở các bang dao động này, cả hai chiến dịch đều đang cẩn trọng định vị về cuộc xung đột ở Trung Đông nhằm tránh gây mất lòng các khối cử tri chủ chốt. Tại Pennsylvania, nơi có hơn 300.000 cử tri Do Thái, cả hai đều có khả năng đưa vấn đề an ninh của Israel và sự ủng hộ của Mỹ trở thành vấn đề nổi bật.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn là nhân vật chính trị gây chia rẽ trong cử tri Mỹ. Trong khi ông nhận được 66% ủng hộ trong số những người Cộng hòa, thì tỷ lệ đó giảm xuống chỉ còn 12% trong số những người Dân chủ. Nhìn chung, chỉ có 35% người Mỹ có quan điểm tích cực về nhà lãnh đạo Israel, trong khi có tới 45% tỏ ra không ưa thích. Chia rẽ này càng làm phức tạp thêm cách cả ông Trump và bà Harris điều chỉnh lập trường của họ về cuộc xung đột.

Thực tế, kết quả của cuộc bầu cử có khả năng mang lại nhiều tác động lớn đến quan hệ Mỹ - Israel. Chiến thắng của ông Donald Trump, người duy trì ủng hộ Israel và chống Iran nhất quán trong suốt chiến dịch, có thể khuyến khích Israel thực hiện các hành động cứng rắn hơn. Trong cuộc tranh luận gần đây, ông JD Vance đã tái khẳng định chiến dịch tranh cử của ông Trump ủng hộ mạnh mẽ quyền tự vệ của Israel và sẵn sàng thực hiện các cuộc tấn công phủ đầu chống lại Iran nếu cần thiết. Thực tế, đội ngũ của ứng cử viên tổng thống thuộc đảng Cộng hòa nhiều lần chỉ trích chính quyền của Tổng thống Biden về cách xử lý các cuộc xung đột trên thế giới, tuyên bố rằng sự hỗn loạn từ Gaza đến Ukraine bắt nguồn từ “sự lãnh đạo yếu kém”. Trong khi đó, nếu bà Harris trúng cử, chính quyền của bà có thể áp đặt các điều kiện mới cho Chính phủ của Thủ tướng Israel Netanyahu. Israel nhiều khả năng phải đối mặt với sự giám sát nhiều hơn và các điều kiện về viện trợ của Mỹ

Khi cuộc bầu cử đang đến gần, xung đột Trung Đông đang không chỉ là vấn đề chính sách đối ngoại, mà còn trở thành yếu tố chính định hình các quyết định của cử tri. Với các bang dao động như Pennsylvania và Nevada là nơi có đông đảo dân số Do Thái, không ứng cử viên nào có thể bỏ qua tầm quan trọng của cuộc xung đột này trong giai đoạn cuối của chiến dịch. Kết quả bầu cử cuối cùng sẽ định hình lại mối quan hệ Mỹ - Israel, cũng như ảnh hưởng đến bối cảnh địa chính trị rộng lớn hơn ở Trung Đông trong nhiều năm tới.

Người dân Mỹ không chỉ cần những câu trả lời rõ ràng về cách thức ứng phó với tình hình khẩn cấp, mà còn mong muốn thấy một chiến lược bền vững nhằm mang lại hòa bình và ổn định cho khu vực này. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 không đơn thuần là bầu cho ai giữa hai ứng cử viên. Đó còn là sự lựa chọn giữa hai cách tiếp cận khác nhau đối với vai trò của Mỹ trên thế giới trong bối cảnh một Trung Đông bất ổn.

Ngọc Minh (Theo Euronews)