Chính phủ đề xuất bổ sung 20.695 tỷ đồng vốn nhà nước vào VCB

Bổ sung vốn nhà nước vào VCB từ cổ tức

Chiều 23/10, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội nghe trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB).

Trình bày Báo cáo tóm tắt về việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB (thông qua hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu), Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB từ nguồn lợi nhuận còn lại năm 2021 là rất cần thiết.

Việc này nhằm hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Quốc hội về việc nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước (trong đó có doanh nghiệp hoạt động trong ngành tài chính ngân hàng) để làm tốt vai trò dẫn dắt, trụ cột trong một số lĩnh vực quan trọng, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình. (Ảnh: QH)

Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB phù hợp với Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025; giúp cho VCB nâng cao năng lực tài chính nhằm đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định. Việc đầu tư vốn vào VCB mang lại hiệu quả kinh tế cao (tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân 5 năm gần đây của VCB đạt khoảng 23%).

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) riêng lẻ của VCB tại 31/12/2023 là 11,05%, hợp nhất là 11,39%, đảm bảo vẫn đang là mức thấp so với các Ngân hàng thương mại cổ phần ở Việt Nam, các ngân hàng trong khu vực châu Á và Đông Nam Á.

Với vai trò định hướng là chủ lực, chủ đạo về quy mô, thị phần, khả năng điều tiết thị trường, VCB hướng tới mục tiêu đáp ứng CAR theo Basel III (đến năm 2026 là 13,5%). Theo đó, VCB xác định vốn tự có thiếu hụt giai đoạn 2024-2026 là từ 118.166 tỷ đồng đến 125.435 tỷ đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, việc phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư riêng lẻ, phát hành trái phiếu tăng vốn và đầu tư bổ sung vốn từ Ngân sách Nhà nước không khả thi. Do vậy, Chính phủ đề xuất đầu tư bổ sung vốn nhà nước vào VCB từ cổ tức bằng cổ phiếu được chia của cổ đông nhà nước từ lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 số tiền 20.695 tỷ đồng (vốn điều lệ tăng thêm là 27.666 tỷ đồng). Vốn điều lệ của VCB sau khi được tăng vốn là 83.557 tỷ đồng.

Toàn cảnh Kỳ họp. (Ảnh: QH)

Với phương án này, phần lợi nhuận được chia cho cổ đông Nhà nước bằng cổ phiếu là 20.695 tỷ đồng (làm tròn). Đây được xem là phần đầu tư bổ sung vốn nhà nước vào VCB. Số liệu trên đã được Kiểm toán xác nhận khi kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2023 của VCB. Do vậy, Chính phủ thống nhất mức vốn nhà nước đầu tư bổ sung tại VCB là 20.695 tỷ đồng.

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ, Chính phủ đề nghị Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư bổ sung vốn nhà nước để duy trì tỷ lệ vốn góp nhà nước tại VCB với số tiền 20.695 tỷ đồng từ cổ tức bằng cổ phiếu được chia của cổ đông nhà nước từ nguồn lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 của VCB.

Giao Chính phủ chỉ đạo việc đầu tư, bổ sung vốn nhà nước tại VCB theo đúng quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm trước Quốc hội về tính chính xác của số liệu và quy mô bổ sung vốn nhà nước cho VCB.

Bổ sung thông tin về thực trạng tỷ lệ an toàn vốn của VCB

Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế nhất trí với sự cần thiết đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB với lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ và các tài liệu kèm theo.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. (Ảnh: QH)

VCB là một trong các ngân hàng thương mại có quy mô lớn do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, uy tín, tiên phong trong thực hiện các chính sách của Nhà nước, đóng góp hiệu quả đối với ngân sách nhà nước và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB sẽ giúp ngân hàng này nâng cao năng lực tài chính, bảo đảm các tỷ lệ an toàn và hướng tới chuẩn mực quốc tế theo Hiệp ước Basel III, nâng cao khả năng chống chịu rủi ro trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động và tiềm ẩn rủi ro tài chính; mở rộng hoạt động tín dụng, trong đó có các dự án quan trọng quốc gia có nhu cầu vốn lớn...

Cơ bản nhất trí với mức vốn và nguồn vốn đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo rõ thêm ý kiến của cổ đông chiến lược nước ngoài, bảo đảm sự đồng thuận, khả thi trong quá trình thực hiện tăng vốn điều lệ; bổ sung thông tin về thực trạng tỷ lệ an toàn vốn của VCB so với các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hiện nay.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để xử lý phần lợi nhuận còn lại năm 2022, 2023 theo quy định của pháp luật nhằm tăng cường năng lực tài chính cho VCB, bù đắp mức thiếu hụt vốn tự có, bảo đảm an toàn hoạt động...

Phương Thảo