Chuẩn bị kỹ hạ tầng kỹ thuật để thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

Quang cảnh cuộc họp sáng 8-4, tại TP Cần Thơ

Đại diện Ban Quản lý các dự án nông nghiệp, Bộ NN-PTNT cho biết, dự án được triển khai tại 12 tỉnh/thành vùng ĐBSCL (trừ Bến Tre), là 12 địa phương tham gia thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.

Mục tiêu dự án là thúc đẩy sản xuất gạo carbon thấp - chất lượng cao tại các tỉnh ĐBSCL. Dự án sẽ được đo lường bằng các chỉ số như tăng năng suất và sản lượng lúa gạo, thu nhập của nông dân, giảm khí nhà kính và thanh toán tín dụng carbon dựa trên kết quả.

Dự án có 3 hợp phần, gồm: Hợp phần 1 (các hoạt động chính) sẽ tài trợ cho cơ sở hạ tầng công cộng cần thiết để hỗ trợ chuỗi giá trị gạo carbon thấp từ các giai đoạn sản xuất ban đầu đến chế biến và tiếp thị, với mục tiêu diện tích khoảng 500.000ha. Hợp phần 2 là phát triển và chuyển giao kỹ thuật và Hợp phần 3 là quản lý dự án.

Bộ NN-PTNT đề nghị Chính phủ cho phép xây dựng dự án vay vốn WB để hỗ trợ thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao theo cơ chế đặc thù. Cụ thể, Bộ NN-PTNT xây dựng một đề xuất dự án chung bao gồm cả nhiệm vụ của bộ và của 12 tỉnh/thành tham gia.

Mô hình sản xuất lúa thông minh tại Hậu Giang

Tổng nhu cầu đầu tư dự án là hơn 472 triệu USD (tương đương gần 11.800 tỷ đồng). Trong đó, vốn vay WB là 360 triệu USD; vốn đối ứng hơn 112 triệu USD; vốn khác (gồm các hạng mục không hợp lệ để bố trí đầu tư công) 68 triệu USD. Tổng diện tích lúa đưa vào dự án là 949.000ha. Suất đầu tư dao động từ 325-794 USD/ha.

Dự án có các hạng mục như: Công trình thủy lợi nội đồng (237 triệu USD); công trình giao thông kết nối các khu sản xuất lúa (190 triệu USD); hạng mục khu chức năng logistic phục vụ chuỗi giá trị lúa gạo (9 triệu USD); hoạt động chuyển giao công nghệ (22 triệu USD); hoạt động mua sắm thiết bị đồng ruộng và các hạng mục khác không hợp lệ để bố trí vốn đầu tư công (68 triệu USD) được bố trí vào nguồn vốn khác.

Ngày 5-4, Bộ NN-PTNT phối hợp Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) thực hiện nghi thức xuống giống, bón phân bằng cơ giới hóa, đánh dấu lễ khởi động thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao tại TP Cần Thơ

Ông Cao Thăng Bình, chuyên gia cao cấp của WB cho biết, sau khi Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao được phê duyệt (tháng 11-2023), tiến độ chuẩn bị đề xuất dự án cơ sở hạ tầng này rất nhanh.

“Nếu như trước đây phải mất ít nhất 6 tháng để có đội tư vấn, trong khi dự án đến nay đã có bản đề xuất lần thứ hai, điều đó cho thấy bất kỳ đơn vị tư vấn nào cũng không thể hiểu đồng bằng này hơn chúng ta. Hôm nay chúng ta có thể chưa hài lòng nhưng theo tôi đây là bản dự thảo xuất sắc”, ông Bình nói.

Quan điểm của WB là giải quyết vấn đề cấp bách trước mắt nhưng đón đầu cơ hội trong tương lai. Đề án này đã chứng tỏ Việt Nam đi trước thế giới, là nước đầu tiên làm dự án này, có cơ hội đón những nguồn vốn tài trợ không hoàn lại vì đây là vấn đề đang được quan tâm…

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam cho biết, dự án rất cần thiết để hỗ trợ cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, trong đó nhu cầu đầu tư tập trung vào 4 nội dung chính, gồm: Hệ thống công trình thủy lợi nội đồng phục vụ tưới ngập khô xen kẽ; các công trình giao thông kết nối các khu sản xuất lúa; hệ thống logistics cho chuỗi giá trị lúa gạo; cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa. Đây là giai đoạn vất vả, là giai đoạn lót những viên gạch đầu tiên cho nền tảng của đề án.

Thứ trưởng đề nghị, các đơn vị chức năng chỉ đạo quyết liệt để hoàn thành các công đoạn cấp thiết. Đồng thời lưu ý, các doanh nghiệp tham gia vào đề án phải tuân thủ quy trình sản xuất của đề án theo cơ sở pháp lý, không áp dụng quy trình sản xuất của doanh nghiệp.

VĨNH TƯỜNG