Công bố thông tin sai sự thật để phát hành trái phiếu bị xử lý ra sao?

Ngày 4/4, Ủy ban chứng khoán Nhà nước quyết định hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu của 3 công ty thuộc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Khách sạn Tân Hoàng Minh.

Cơ quan này cho biết Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Cung Điện Mùa Đông, Công ty Soleil là các công ty chưa đại chúng, đã thực hiện 9 đợt chào bán trái phiếu riêng lẻ với tổng trị giá 10.030 tỷ đồng trong thời gian từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2022. Quyết định hủy bỏ các đợt phát hành trái phiếu được Ủy ban chứng khoán Nhà nước đưa ra do 3 công ty này có hành vi công bố thông tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Theo quyết định này, các tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu có trách nhiệm dừng chuyển quyền sở hữu các trái phiếu của Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Cung điện Mùa Đông, Công ty Soleil thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh trong 9 đợt chào bán trên.

Phát hành trái phiếu riêng lẻ là gì?

Luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang (Giám đốc Công ty Luật Viên An) cho biết trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp hoặc Chính phủ với người nắm giữ. Trái phiếu doanh nghiệp là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 1 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của doanh nghiệp phát hành trái phiếu, gồm nhiều loại như: Trái phiếu doanh nghiệp xanh; trái phiếu chuyển đổi; trái phiếu có bảo đảm và trái phiếu kèm chứng quyền.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 46 và khoản 2 Điều 128 Luật Doanh nghiệp, chào bán trái phiếu riêng lẻ là chào bán trái phiếu không thông qua phương tiện thông tin đại chúng cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và đáp ứng các điều kiện về đối tượng mua trái phiếu riêng lẻ.

Theo luật sư Trang, để chào bán trái phiếu, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 9 Nghị định 153/2020/NĐ-CP, bao gồm: Công ty cổ phần hoặc Công ty trách nhiệm hữu hạn được thành lập và hoạt động theo pháp luật Việt Nam; thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã phát hành hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong 3 năm liên tiếp trước đợt phát hành trái phiếu (nếu có), trừ trường hợp chào bán trái phiếu cho chủ nợ là tổ chức tài chính được lựa chọn; đáp ứng các tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định của pháp luật chuyên ngành; có phương án phát hành trái phiếu được phê duyệt và chấp thuận; có báo cáo tài chính năm trước liền kề của năm phát hành được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán đủ điều kiện; nhà đầu tư mua trái phiếu đáp ứng đủ điều kiện.

"Các điều kiện này không áp dụng đối với chào bán trái phiếu không chuyển đổi không kèm chứng quyền của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán không phải công ty đại chúng; chào bán trái phiếu chuyển đổi hoặc trái phiếu kèm chứng quyền", luật sư Trang nói.

Một dự án của Tân Hoàng Minh ở Hà Nội. Ảnh: Việt Linh.

Theo luật sư, theo quy định tại Điều 11 của Nghị định này, quy trình chào bán trái phiếu gồm các bước: Doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ chào bán trái phiếu theo quy định; doanh nghiệp công bố thông tin trước đợt chào bán; doanh nghiệp tổ chức chào bán trái phiếu; doanh nghiệp thực hiện đăng ký, lưu ký trái phiếu.

Riêng đối với việc chào bán trái phiếu chuyển đổi, trái phiếu kèm chứng quyền của công ty đại chúng, công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán bắt buộc phải gửi một bộ hồ sơ chào bán trái phiếu đến Ủy ban chứng khoán Nhà nước. Sau khi được Ủy ban chứng khoán Nhà nước chấp thuận, doanh nghiệp mới công bố thông tin trước đợt chào bán. Trong vòng 10 ngày kể từ ngày hoàn thành đợt chào bán, doanh nghiệp phải báo cáo kết quả chào bán trái phiếu cho Ủy ban chứng khoán Nhà nước.

Có thể bị xử lý hình sự

Ở góc độ pháp lý, luật sư Hà Huy Phong (Giám đốc Công ty Luật Inteco) cho biết doanh nghiệp phát hành trái phiếu không tuân thủ quy định về phát hành trái phiếu riêng lẻ tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

"Việc xử phạt vi phạm hành chính thực hiện theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán, thị trường chứng khoán và quy định của pháp luật có liên quan", luật sư Phong nói.

Theo luật sư, về trách nhiệm dân sự, việc xử phạt tùy thuộc vào hành vi và mức độ vi phạm. Chẳng hạn, đối với hành vi đối với hành vi lập, xác nhận hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán riêng lẻ có thông tin sai lệch, sai sự thật hoặc che giấu sự thật có thể bị phạt tiền từ 400 triệu đồng đến 500 triệu đồng.

Đối với hành vi làm giả giấy tờ, xác nhận trên giấy tờ giả mạo chứng minh đủ điều kiện chào bán, phát hành trong hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành chứng khoán riêng lẻ có thể bị phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 1.5 tỷ đồng.

Về trách nhiệm hình sự, người nào cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, hoạt động kinh doanh chứng khoán, tổ chức thị trường, đăng ký, lưu ký, bù trừ hoặc thanh toán chứng khoán gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1 tỷ đồng đến dưới 3 tỷ đồng hoặc thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Nếu thuộc trường hợp thu lợi bất chính 1 tỷ đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3 tỷ đồng trở lên thì có thể bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Dương Quỳnh Trang