Công khai, minh bạch là một trong những 'vũ khí' quan trọng nhất của kiểm toán
Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý 10.723 tỷ đồng; kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 90 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý không phù hợp; kiến nghị chấn chỉnh, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật nhiều tập thể, cá nhân đối với từng sai phạm.
Sáng 12/9, tại phiên họp 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo công tác năm 2023 và kế hoạch kiểm toán năm 2024 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN)
Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý 10.723 tỷ đồng
Trình bày báo cáo, Phó Tổng KTNN Doãn Anh Thơ cho biết, với phương châm “làm ít nhưng chất”, hạn chế tối đa sự xuất hiện các đoàn kiểm toán trên 1 địa bàn, tránh chồng chéo, trùng lắp với cơ quan thanh tra, kiểm tra theo Nghị quyết 75/2022/QH15 của Quốc hội, kế hoạch kiểm toán (KHKT) năm 2023 đã giảm 49 nhiệm vụ (tương ứng giảm 67 đoàn) so với năm 2022.
Ngoài tăng cường kiểm toán báo cáo quyết toán của bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và kiểm toán hoạt động, chuyên đề theo Chiến lược phát triển KTNN, KHKT đã lựa chọn kiểm toán các chủ đề lớn, chuyên đề có phạm vi rộng được Quốc hội, dư luận xã hội quan tâm. Đồng thời, kịp thời bổ sung một số nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và của Thủ tướng Chính phủ. Đến 31/8/2023, toàn ngành đã xét duyệt 127 KHKT, triển khai 114/166 đoàn kiểm toán, kết thúc kiểm toán 93 cuộc, lãnh đạo KTNN đã tổ chức xét duyệt 94 dự thảo báo cáo kiểm toán, phát hành 61 báo cáo kiểm toán.
Phó Tổng KTNN Doãn Anh Thơ trình bày báo cáo.
Sơ bộ kết quả kiểm toán đối với 61 báo cáo kiểm toán đã phát hành, KTNN kiến nghị xử lý 10.723 tỷ đồng; kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 90 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý không phù hợp; kiến nghị chấn chỉnh, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật nhiều tập thể, cá nhân đối với từng sai phạm.
Trình bày Báo cáo thẩm tra nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà nêu rõ, trong 8 tháng đầu năm 2023, KTNN đã có nhiều nỗ lực trong triển khai thực hiện công tác năm và đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ lý do việc việc triển khai KHKT 8 tháng đầu năm 2023 chậm và thấp hơn so với cùng kỳ.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà trình bày báo cáo thẩm tra.
“So với cùng kỳ năm 2022, số kiến nghị sửa đổi, bổ sung ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tương đương cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, số kiến nghị xử lý 8 tháng đầu năm 2023 chỉ bằng 20,6% cùng kỳ năm 2021 và 48,7% cùng kỳ năm 2022. Đề nghị KTNN đánh giá làm rõ nguyên nhân kết quả khá thấp này” – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà nói và đề nghị bổ sung đánh giá sâu sắc hơn các tồn tại, hạn chế cũng như giải pháp khắc phục.
Về dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2024, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị KTNN cần bám sát nguyên tắc, định hướng, mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu năm 2024 đã đề ra để dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2024 phù hợp. Việc xây dựng kế hoạch kiểm toán cần xác định trọng tâm, trọng điểm. Tập trung ưu tiên nguồn lực, nhân lực cho: các cuộc kiểm toán phục vụ cho quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023 để phấn đấu đạt hoặc vượt mục tiêu theo lộ trình đã đề ra tại Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030; các cuộc kiểm toán theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; các chuyên đề quan trọng liên quan đến những vấn đề được dư luận xã hội, Quốc hội và và cử tri quan tâm như đã nêu tại định hướng, mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu năm 2024.
Hoạt động kiểm toán phải góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, Báo cáo của KTNN khá toàn diện, sát thực, qua báo cáo thấy được thời gian gần đây ngành kiểm toán đã có nhiều đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, tích cực hơn.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị, KTNN tiếp tục bám sát mục tiêu tăng cường năng lực, hiệu lực, hiệu quả, chú trọng 3 nội hàm chính “nhân lực, năng lực, hiệu quả” để đáp ứng những yêu cầu của đất nước; bảo đảm là công cụ rất quan trọng của Đảng, Nhà nước và vai trò thành viên của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng.
“Vai trò ngày càng cao hơn thì hiệu lực cũng phải được nâng cao như phương châm “làm ít nhưng chất”; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, công tác phối hợp đáp ứng yêu cầu quản lý của Trung ương và các tỉnh, thành phố. Cùng với đó, hoạt động kiểm toán phải góp phần siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính – ngân sách; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. Cùng với đó, cần tăng cường thực hiện kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngay trong công tác kiểm toán; làm phải trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa.
Ủng hộ phương châm “làm ít nhưng chất”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa, cùng với đó đề cao tính công khai, minh bạch, khách quan, trung thực. Công khai, minh bạch là một trong những “vũ khí” quan trọng nhất của kiểm toán. “Các đồng chí chủ yếu mới đăng tải lên cổng. Phải tổ chức họp báo theo quy định. Riêng kiểm toán năm là phải họp báo công khai. Lựa chọn kiểm toán trọng điểm, chuyên đề để công khai. Một mặt cho thấy sức mạnh của kiểm toán, mặt khác để công luận giám sát anh làm đúng chưa. Trước đây chuyên đề quan trọng đều có họp báo. Như thế rất tốt” – Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói và lưu ý kiểm toán tư vấn phải sâu sắc hơn, phản biện phải sắc bén hơn, xử lý sai phạm nghiêm khắc hơn, nhất là sai phạm trong ban hành văn bản. Năm nay, tập trung đánh giá tác động của các văn bản ban hành sai để đề xuất xử lý nghiêm sai phạm vì thực tế ban hành ra rất nhiều “giấy phép con”, văn bản không đúng pháp luật.
Các đại biểu tại phiên họp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định ghi nhận, các báo cáo của KTNN và Ủy ban Tài chính - Ngân sách đã được chuẩn bị tương đối kỹ lưỡng, số liệu tính đến ngày 31.8 nhưng cũng đã có dự báo cuối năm. KTNN trong năm 2023 tiếp tục thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình cơ bản toàn diện, đồng bộ, đồng thời và có kết quả tốt theo quy định pháp luật, chủ trương, đường lối của Đảng và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan có liên quan.
Các đại biểu tại phiên họp.
Bên cạnh đó, KTNN đã tích cực phối hợp với Thanh tra Chính phủ, các cơ quan điều tra trong công tác chuyên môn của mình; vừa qua cũng đã phối hợp với Ủy ban Tài chính – Ngân sách tổ chức Phiên giải trình về “Việc thực hiện các kết luận và kiến nghị KTNN đến hết niên độ ngân sách Nhà nước năm 2021”. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc tổ chức phiên giải trình là rất tốt, cần thực hiện mạnh mẽ hơn và tiếp tục tổ chức trong năm tới. Bởi, thực tế trong nhiều năm qua, kiến nghị kiểm toán rất nhiều nhưng còn nhiều việc chưa làm và cũng chưa rõ. Do đó, cần phải giải trình để làm rõ vì sao chưa thực hiện được, còn kiến nghị gì sẽ thực hiện hay kiến nghị kiểm toán chưa phù hợp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung họp.
Kết luận nội dung họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị KTNN tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của Ủy ban Tài chính – Ngân sách để hoàn chỉnh các báo cáo; Ủy ban Tài chính – Ngân sách hoàn thiện Báo cáo thẩm tra trình Quốc hội. Báo cáo công tác năm 2023 của KTNN sẽ trình Quốc hội nghiên cứu xem xét; kế hoạch kiểm toán năm 2024 sẽ xin ý kiến Quốc hội, sau khi có ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có văn bản gửi KTNN. Trên cơ sở đó, Tổng KTNN quyết định kế hoạch kiểm toán theo quy định của Luật KTNN.
