Công nghệ truy xuất AND mới giúp cảnh sát phá án nhanh

Hiện tại, có một thiết bị công nghệ cao giúp vượt qua thách thức này có tên gọi là Hệ thống RapidHIT ID của hãng Thermo Fisher Scientific (trụ sở chính tại Waltham, tiểu bang Massachusetts, Mỹ), thiết bị 1 bước này sẽ cung cấp cho các sở cảnh sát những kết quả ADN chỉ trong vòng 90 phút.

Xét nghiệm nhanh, tăng cường minh bạch

Xử lý bằng chứng ADN với tốc độ nhanh hơn đã giúp giải phóng nguồn lực cho các cơ quan cảnh sát khi kết quả nhanh có thể giúp hỗ trợ cho việc lập chính sách do tình báo dẫn dắt. Ông Michael Garvey, Giám đốc khoa học pháp y tại Sở Cảnh sát Philadelphia (Mỹ) cho biết: “Khi chúng ta nghĩ về chính sách hiện đại, có nhiều thứ thách thức chứng ta phải làm gì đó để tốt hơn? Họ muốn đảm bảo rằng chúng ta có lý do để làm việc đó. Thứ mà người ta cần là sự minh bạch. Cảnh sát điều tra tội phạm nhằm cố gắng tìm kiếm sự thật đảm bảo trật tự trị an”.

Cơ quan của ông Michael Garvey cùng với một số sở cảnh sát khác trên toàn đất Mỹ đang dùng hệ thống RapidHIT ID nhằm tăng cường khả năng điều tra. Bằng cách thực hiện thủ tục này sớm trong quá trình điều tra, các cảnh sát thực thi công vụ đã nhận được những thành quả là tích hợp ADN vào quá trình lập hồ sơ. Mặc dù xét nghiệm ADN có thể đang đóng một vai trò nào đó trong quá trình lập hồ sơ ở cơ quan cảnh sát, nhưng những kết quả như vậy có thể mất hàng tuần mới nhận được.

Một số tiểu bang trên đất Mỹ đang nghĩ kế thay đổi điều đó bao gồm Florida và Louisiana, 2 địa phương này đã tích hợp những cách thức mới vào các thủ tục lập hồ sơ hiện có bằng cách dùng hệ thống RapidHIT ID. Thay vì như quy trình cũ là chờ 30 ngày trước khi chạy mẫu ADN xét nghiệm dựa trên hồ sơ trong CODIS (hệ thống chỉ số ADN kết hợp, là cơ sở dữ liệu ADN của Mỹ được Cục Điều tra liên bang (FBI) tạo ra và duy trì), thì hiện tại cảnh sát có thể chạy mẫu nghi ngờ trong khi nghi phạm đang ở phòng giam.

Khi họ nhận dữ liệu của CODIS, người vi phạm vẫn bị giam giữ thay vì ung dung ngoài đường và có thể lại gây ra một hành vi phạm pháp khác. Ông Michael Garvey giải thích: “Thay vì nhắm tới thay đổi tâm lý xung quanh việc thu thập ADN thì hệ thống RapidHIT ID có thể thay đổi nhận thức về việc dùng ADN một cách hữu ích trong những giai đoạn đầu của cuộc điều tra.

Xét nghiệm bằng Rapid DNA giúp mang lại hành động kịp thời hơn và hữu ích hơn với các mẫu sinh học, đặc biệt là khi thu thập mẫu trong thời gian lập hồ sơ tội phạm. Ngoài ra, vấn đề xác định đúng thủ phạm cũng hết sức quan trọng. Trong khi việc sử dụng xét nghiệm RapidHIT ID có thể giúp các cơ quan cảnh sát xác nhận nghi phạm có liên quan đến tội phạm trong khi họ vẫn đang ở phòng tạm giam, thì công nghệ này cũng có thể giúp giúp minh oan cho những người bị bắt để họ không vô cớ trở thành bị cáo.

Ở quận Bensalem thuộc hạt Bucks (tiểu bang Pennsylvania), những sĩ quan thi hành luật pháp đang dùng hệ thống RapidHIT ID như là một phần của chương trình đồng ý tự nguyện được thông báo toàn diện nhằm tránh giam giữ sai đối tượng. Thay vì đưa một cá nhân vào tù dưới một đám mây nghi hoặc trước khi thiết lập kết quả trùng khớp ADN, họ có thể lần ra kết quả chính xác chỉ trong vỏn vẹn 90 phút nếu đối tượng có dính dáng phạm pháp.

Ông Michael Garvey nhấn mạnh: “Bất kỳ nơi nào có thể, chúng tôi đều cố gắng dùng khoa học pháp y nhằm thúc đẩy cuộc điều tra tội phạm về phía trước. Nếu trọng tâm của chúng tôi là hoạt động điều tra thì chúng tôi có thể minh oan nhanh chóng cho mọi người, cũng như nâng cao trọng tâm của chúng tôi vào nghiệp vụ điều tra. Quan điểm điều tra này giúp các cơ quan xác định thủ phạm nhanh hơn cũng như xác định mô hình phạm tội với tốc độ chóng vánh hơn. Nếu cơ quan nào cũng làm như vậy thì họ vừa giải quyết án hình sự vừa giúp ngăn ngừa tội phạm”.

Hệ thống RapidHIT ID giúp trả kết quả xét nghiệm ADN chỉ trong vòng 90 phút. Ảnh nguồn: Casenews.fiu.edu.

Đảm bảo hiệu quả pháp lý

Khi Sở Cảnh sát Philadelphia tiến hành áp dụng hệ thống RapidHIT ID thì sở cảnh sát của 2 hạt Montgomery và Bucks cùng hợp tác với nhau nhằm mở rộng khả năng xét nghiệm sinh học của mình. 3 cơ quan cảnh sát cùng dùng hệ thống RapidHIT ID như là trụ cột cho Kho dữ liệu ADN điều tra Thung lũng Delaware của họ, và có thể so sánh các mẫu ADN trên nhiều hệ thống khu vực. Trong tương lai, những cơ quan này sẽ biết nghi phạm gây tội ở khu vực pháp lý này và sau đó dời sang địa bàn pháp lý khác.

Bà Ariana Wheaton, quản lý phát triển thị trường cấp cao của Thermo Fisher Scientific, phát biểu: “Nhờ RapidHIT ID mà sở cảnh sát có thể xâu chuỗi các hành vi của nghi phạm ngay lập tức. Họ có thể đón lõng để bắt tại trận nghi phạm rất chóng vánh, đó là mục tiêu cuối cùng”. Với việc mỗi cơ quan cảnh sát ở Pennsylvania tiến hành sử dụng hệ thống RapidHIT ID thì sự kết nối có được từ việc sử dụng cùng một công cụ giữa các khu vực pháp lý đã dẫn đến sự tăng cường dữ liệu điều tra thực tế.

Ông Michael Garvey quả quyết: “ADN là một công cụ mạnh mẽ, nó không chỉ là giải pháp cho tất cả nhu cầu điều tra mà còn là một trong những công cụ pháp y quyền lực nhất có thể hỗ trợ cho cuộc điều tra tìm ra sự thật. Và nếu chúng ta có thể biết được sự thật nhanh hơn thì cuối cùng nó cũng giúp chúng ta tiến gần đến công lý”.

Nguyễn Thanh Hải (Tổng hợp)