Đạt nhiệt độ kỷ lục, thế giới đang 'lạc lối' khỏi mục tiêu của Thỏa thuận Paris

Một đợt khô hạn kéo dài và nắng nóng cực độ khiến tháng 7-2023 trở thành tháng nóng nhất ở Tây Ban Nha kể từ năm 1961. Ảnh: Reuters.

Theo dữ liệu của Copernicus, mỗi tháng tính từ tháng 6-2023 đến tháng 5-2024 đều là tháng nóng nhất. Carlo Buontempo, Giám đốc của Copernicus, người đã cảnh báo về những điều tồi tệ hơn sắp xảy ra, cho biết, đợt nắng nóng kéo dài 12 tháng này là “gây sốc nhưng không có gì đáng ngạc nhiên”, biến đổi khí hậu do con người gây ra. Ông nói, trừ khi ô nhiễm nhiên liệu hóa thạch làm nóng lên hành tinh được cắt giảm, “chuỗi tháng nóng nhất này sẽ được coi là tương đối lạnh”.

Dữ liệu của Copernicus cho thấy, mỗi tháng kể từ tháng 7-2023, nhiệt độ ấm hơn ít nhất 1,5 độ so với thời kỳ tiền công nghiệp, khi con người bắt đầu đốt một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch làm nóng hành tinh.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu trong 12 tháng qua cao hơn 1,63 độ so với thời kỳ tiền công nghiệp. Theo Thỏa thuận Paris năm 2015, các quốc gia đã đồng ý hạn chế mức độ nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ so với thời kỳ tiền công nghiệp. Mặc dù mục tiêu này đề cập đến sự nóng lên trong nhiều thập kỷ chứ không phải chỉ một tháng hay một năm, nhưng các nhà khoa học cho rằng, sự vi phạm này là một tín hiệu đáng báo động.

Trong một báo cáo riêng, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) của Liên hợp quốc cho biết, hiện có 80% khả năng ít nhất một trong 5 năm tới sẽ đánh dấu năm dương lịch đầu tiên có nhiệt độ trung bình tạm thời vượt quá 1,5 độ C so với trước đó - tăng từ 66% vào năm ngoái.

Copernicus công bố dữ liệu cùng thời điểm Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres có bài phát biểu nhân Ngày Môi trường thế giới (5-6), trong đó nhấn mạnh rằng, thế giới đang đi sai hướng và không thể ổn định được hệ thống khí hậu một cách nhanh chóng. Khi không còn nhiều thời gian để đảo ngược lộ trình, ông Guterres kêu gọi cắt giảm 30% sản lượng nhiên liệu hóa thạch toàn cầu vào năm 2030.

Ông nói: “Chúng ta cần một lối thoát khỏi đường cao tốc dẫn đến địa ngục khí hậu”, đồng thời cho biết thêm, cuộc chiến vì 1,5 độ sẽ thắng hoặc thua vào những năm 2020.

Lượng khí thải carbon dioxide từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch - nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu đã đạt mức cao kỷ lục vào năm ngoái bất chấp các thỏa thuận toàn cầu và sự phát triển nhanh chóng về năng lượng tái tạo.

Than, dầu và khí đốt vẫn cung cấp hơn 3/4 năng lượng cho thế giới, trong khi nhu cầu dầu mỏ toàn cầu vẫn ở mức cao.

Theo Phó Tổng thư ký WMO Ko Barrett, dữ liệu khí hậu mới nhất cho thấy, thế giới đang "lạc lối" khỏi mục tiêu hạn chế sự nóng lên của trái đất ở mức 1,5 độ C - mục tiêu chính của Thỏa thuận Paris 2015.

“Chúng ta phải khẩn trương làm nhiều hơn nữa để cắt giảm lượng khí thải nhà kính, nếu không, chúng ta sẽ phải trả một cái giá ngày càng nặng nề về chi phí kinh tế hàng nghìn tỷ USD, hàng triệu sinh mạng bị ảnh hưởng bởi thời tiết khắc nghiệt hơn và thiệt hại nghiêm trọng đối với môi trường và đa dạng sinh học”, ông Barrett nói.