Đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép qua biên giới

Cán bộ Đồn Biên phòng Lũng Cú, BĐBP Hà Giang phát hiện, tạm giữ người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Ảnh: Lâm Linh

Ngay từ cuối năm 2018, thực hiện Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 3-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị số 98/CT-BQP ngày 1-8-2018 của Bộ Quốc phòng về “Tăng cường phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn tình trạng người Việt Nam xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú và lao động bất hợp pháp, vi phạm pháp luật nước ngoài trong tình hình hiện nay”, Bộ Tư lệnh BĐBP đã ban hành Kế hoạch số 3793/KH-BTL ngày 14-9-2018 về việc thực hiện 2 chỉ thị trên của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Quốc phòng. Ngay sau khi kế hoạch được ban hành, BĐBP các tỉnh đã chủ động tiến hành các biện pháp công tác nghiệp vụ, nắm, đánh giá tình hình, phát hiện các đối tượng, đường dây móc nối, đưa đón người xuất cảnh, di cư trái phép qua biên giới, vùng biển ra nước ngài cư trú, lao động bất hợp pháp... để có các biện pháp phòng ngừa.

Đồng thời, tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tăng cường phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định quốc tế Việt Nam tham gia hoặc ký kết về xuất nhập cảnh, cư trú, lao động cho công dân Việt Nam ra nước ngoài cũng như các nguy cơ, tác hại của việc di cư, xuất cảnh trái phép ra nước ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp để cán bộ, nhân dân khu vực biên giới, hải đảo nâng cao nhận thức và tự giác chấp hành.

Bên cạnh đó, các đơn vị trên các tuyến biên giới cũng tích cực tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới, biển đảo; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú, lao động bất hợp pháp... Cùng với đó, các đơn vị BĐBP cũng chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng hai bên biên giới trong trao đổi thông tin, đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú và lao động bất hợp pháp ở nước ngoài; tiếp nhận và xử lý các trường hợp bị nước ngoài bắt giữ, đẩy về...

Ngoài ra, BĐBP các tỉnh cũng tham mưu cho các địa phương ký kết các văn bản, thỏa thuận hợp tác lao động với địa phương các nước láng giềng trong việc sử dụng lao động qua biên giới...; tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương, đơn vị thực hiện hợp tác lao động qua biên giới hợp pháp, an toàn và hiệu quả, do vậy, tình trạng người Việt Nam xuất nhập cảnh trái phép ra nước ngoài làm thuê đã từng bước lắng xuống.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, đặc biệt là sau khi Việt Nam và các nước láng giềng cơ bản khống chế được dịch Covid-19 thì tình hình người Việt Nam và người nước ngoài XNCTP trên các tuyến biên giới có chiều hướng gia tăng phức tạp, tập trung ở các địa bàn trọng điểm như: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Tây Ninh, An Giang, Kiên Giang, Long An, Đồng Tháp.

Đáng chú ý là thời gian gần đây đã xuất hiện tình trạng người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam trên tuyến biên giới phía Bắc, sau đó xuất cảnh trái phép sang nước thứ 3 để tìm việc làm nay hết thời hạn cư trú nên tìm đường nhập cảnh trái phép từ Campuchia vào Việt Nam rồi xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc.

Theo thông tin của các cơ quan chức năng của BĐBP thì nguyên nhân dẫn đến tìm trạng gia tăng hoạt động XNCTP là do hậu quả của dịch bệnh Covid-19, số lao động người Việt Nam đang làm việc tại Trung Quốc đã tìm cách nhập cảnh trái phép về Việt Nam để tránh dịch và tránh cách ly; sau khi Việt Nam và Trung Quốc cơ bản khống chế được dịch thì các lao động thời vụ, người dân tộc thiểu số, lao động bị thất nghiệp tại Việt Nam đang có nhu cầu tìm kiếm việc làm đã lợi dụng các đường mòn, lối mở để tìm cách xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê.

Bên cạnh đó, người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam là do hậu quả của dịch Covid-19 ở Trung Quốc, nhiều người bị thất nghiệp, trong khi số lao động làm việc tại Campuchia công việc ổn định nên đã thông qua mạng xã hội lôi kéo, môi giới người thân tìm cách nhập cảnh trái phép vào Việt Nam để sang Campuchia làm việc. Chính vì vậy, lợi dụng nhu cầu tìm việc làm của người dân Việt Nam và người nước ngoài, các đối tượng đã sử dụng mạng xã hội để móc nối, lôi kéo người nhập cảnh trái phép để kiếm việc làm, với tiền công khoảng 10 đến 20 triệu đồng/người.

Để vận hành đường dây đưa người XNCTP vào Việt Nam, các đối tượng cầm đầu đã bố trí, phân công người đưa dẫn lợi dụng đêm tối đưa người XNCTP qua đường mòn, lối mở, sông suối biên giới, sau đó thuê người địa phương thông thạo địa hình, tìm mọi cách lợi dụng sơ hở của lực lượng chức năng đưa người XNCTP vào nội địa nước ta. Do các đối tượng liên lạc chủ yếu bằng ứng dụng điện thoại di động và sim không đăng ký, thanh toán tiền công chủ yếu qua tài khoản hoặc trừ vào tiền công sau khi sang nước ngoài làm việc nên công tác đấu tranh, ngăn chặn của BĐBP và các cơ quan chức năng gặp rất nhiều khó khăn, nhất là việc bắt giữ các đối tượng cầm đầu.

Trước tình hình XNCTP diễn biến phức tạp như vậy, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các đơn vị quán triệt, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; nghị quyết của Đảng ủy BĐBP và các kế hoạch, công điện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh BĐBP về thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới và đấu tranh ngăn chặn hoạt động XNCTP tại các đường mòn, lối mở trên biên giới và phòng, chống dịch Covid-19; tiếp tục duy trì thường xuyên các tổ chốt 24/24 giờ trên biên giới ngăn chặn triệt để hoạt động XNCTP.

Đồng thời, lực lượng trinh sát, phòng chống ma túy và tội phạm phối hợp với các lực lượng chức năng hai bên biên giới trao đổi thông tin, nắm tình hình, chủ động phát hiện và đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả các đường dây đưa người XNCTP qua biên giới. Bên cạnh đó, các đơn vị BĐBP cũng chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường lực lượng phối hợp với BĐBP trong phòng chống dịch Covid-19 và tuyên truyền vận động nhân dân phát hiện, tố giác các hoạt động tiếp tay, đưa đón người XNCTP qua biên giới. Cùng với đó, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng triển khai các đoàn công tác đi kiểm tra, chấn chỉnh công tác phòng chống XNCTP, phòng chống dịch Covid-19 trên các tuyến biên giới và tiến hành rà soát công tác nội bộ, siết chặt kỷ luật trong thực hiện nhiệm vụ.

Kết quả, từ đầu năm 2020 đến nay, thực hiện sự chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, trực tiếp là Cục Trinh sát, các đơn vị BĐBP trên các tuyến biên giới đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ, xử lý 32.302 lượt người Việt Nam và 547 người nước ngoài XNCTP. Trong đó, đối với người Việt Nam XNCTP, BĐBP các tỉnh độc lập bắt giữ 3.928 vụ/22.896 lượt người; phối hợp với lực lượng công an bắt giữ 624 vụ/3.516 lượt người và các lực lượng chức năng các nước láng giềng bắt giữ, trao trả 466 vụ/5.792 người.

Về phía người nước ngoài XNCTP, BĐBP các tỉnh độc lập bắt giữ, xử lý 145 vụ/341 người; BĐBP phối hợp với lực lượng công an bắt giữ, xử lý 44 vụ/206 người. BĐBP cũng đã chủ động xây dựng, triển khai các biện pháp nghiệp vụ và xác lập 7 chuyên án đấu tranh thành công với hoạt động tổ chức đưa đón người XNCTP tại Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng.

Đồng thời, BĐBP các tỉnh đã tiến hành khởi tố 41 vụ/81 đối tượng người Việt Nam có hành vi tổ chức, môi giới cho người khác XNCTP (trong đó có 2 vụ/4 đối tượng tổ chức, dẫn dắt người nước ngoài nhập cảnh trái phép), hoàn chỉnh hồ sơ giao cho cơ quan chức năng xử lý theo thẩm quyền; xử phạt vi phạm hành chính 1.721 người; xử lý và bàn giao cho chính quyền địa phương, cơ quan chức năng đưa vào cơ sở cách ly phòng chống dịch Covid-19 30.483 người.

Hiện tại, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh, Cục Trinh sát BĐBP đang tiếp tục phối hợp với BĐBP các tỉnh, kịp thời khắc phục những tồn tại, đề ra các biện pháp đấu tranh phòng chống có hiệu quả hoạt động XNCTP trái phép trên các tuyến biên giới.

Hương Mai