Đẩy mạnh giáo dục STEM trong nhà trường
Giáo dục STEM cần được tiếp tục đẩy mạnh trong nhà trường vì mang lại nhiều ý nghĩa, phù hợp với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông. Và Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông (THCS và THPT) Hưng Lợi, huyện Thạnh Trị (Sóc Trăng) là một trong những trường tiêu biểu trong thực hiện giáo dục STEM với những kết quả bước đầu đáng khích lệ.
Trường THCS và THPT Hưng Lợi hiện có trên 1.000 học sinh với 27 lớp. Được biết, từ năm học 2021 - 2022, nhà trường đã triển khai giáo dục STEM đến các khối lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, giúp học sinh nâng cao khả năng tư duy, vận dụng linh hoạt các kiến thức, hiểu biết từ các môn học vào thực tiễn. Hiện, trường đã thành lập được câu lạc bộ STEM, với 55 thành viên.
Thầy Phạm Thanh Trọng - Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Hưng Lợi cho biết: “Câu lạc bộ STEM là nơi tập hợp các em học sinh có khả năng tìm tòi, khám phá áp dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn. Đây là sân chơi bổ ích, nhằm nuôi dưỡng niềm đam mê, yêu thích các môn khoa học, công nghệ. Dưới sự hướng dẫn, hỗ trợ của thầy cô phụ trách, các thành viên có cơ hội trải nghiệm, xây dựng kế hoạch, nghiên cứu và chế tạo ra các sản phẩm. Qua đó, học sinh được rèn kỹ năng tra cứu, tham khảo tài liệu, xây dựng phương án và báo cáo… hình thành được các năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực sáng tạo, năng lực tìm hiểu tự nhiên, xã hội, năng lực tự chủ và tự học…”.
Học sinh Trường THCS và THPT Hưng Lợi đem đến ngày hội STEM nhiều sản phẩm có ứng dụng thiết thực. Ảnh: HUỲNH NHƯ
STEM là phương thức giáo dục nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng thực tiễn, đặc biệt là vận dụng kiến thức liên môn. Để thực hiện STEM hiệu quả, nhà trường đã quán triệt, triển khai về giáo dục STEM trong toàn trường và cử giáo viên tham gia tập huấn, hội thảo chuyên đề để hiểu sâu hơn về dạy học STEM. Đồng thời, ban chủ nhiệm câu lạc bộ STEM thường xuyên tham mưu cho ban giám hiệu về kế hoạch thực hiện các chủ đề STEM trong năm học, cũng như hướng dẫn giáo viên đưa tinh thần STEM vào trong các bài dạy trên lớp. Từ đó, giáo viên các tổ chuyên môn cùng xây dựng bài học tích hợp các môn: Toán - Lý - Hóa - Sinh... giúp học sinh được tham gia học tập tích cực, chủ động và biết vận dụng kiến thức vừa học để giải quyết vấn đề đặt ra, góp phần hình thành phẩm chất, năng lực cho học sinh.
Để tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi chuyên môn, học tập kinh nghiệm, phát triển kỹ năng thiết kế bài dạy STEM trong Chương trình giáo dục phổ thông mới, Trường THCS và THPT Hưng Lợi đã tổ chức Hội thảo chuyên môn cấp tỉnh với chủ đề “Xây dựng kế hoạch bài dạy STEM cấp trung học phổ thông”. Hội thảo có 50 giáo viên thuộc các trường THPT trong toàn tỉnh và một số thành viên câu lạc bộ STEM của nhà trường dự. Qua đó, Ban Giám hiệu nhà trường định hướng cho các giáo viên thực hiện mỗi năm học có ít nhất 2 kế hoạch bài dạy STEM và tích cực đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu bài học STEM trong các lần sinh hoạt tổ chuyên môn.
Cô Nguyễn Thị Thảo Ly - Tổ trưởng Tổ Khoa học tự nhiên, kiêm Chủ nhiệm Câu lạc bộ STEM, Trường THCS và THPT Hưng Lợi cho biết: “Lúc đầu thực hiện, chúng tôi cũng gặp khó khăn vì giáo dục STEM khá mới, đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị nhiều cho bài giảng. Nhưng với sự quan tâm chỉ đạo của Ban Gíam hiệu nhà trường và sự nỗ lực của tập thể giáo viên, đến nay việc triển khai thực hiện dạy học tích hợp STEM ở nhà trường đạt được nhiều kết quả. Đặc biệt, bài học STEM đã tạo sự hứng thú cho học sinh vì các em được trực tiếp thực hành, trải nghiệm, sáng tạo. Khi học sinh thực hành, giáo viên là người theo dõi, nhận xét, đánh giá và tìm ra những tồn tại, hạn chế trong quá trình làm rồi yêu cầu các em tự mày mò, tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp khắc phục tồn tại đó cho đến khi hoàn thành sản phẩm”.
Giáo dục STEM được Trường THCS và THPT Hưng Lợi thực hiện trong 2 năm học, nhưng đã mang lại nhiều kết quả đáng phấn khởi. Cụ thể, trường đã đạt 1 giải nhất tại cuộc thi “Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo năm 2022” do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật tỉnh Sóc Trăng tổ chức. Tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học (năm học 2022 - 2023) trường có 1 sản phẩm trong 10 sản phẩm được Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tặng giấy khen với dự án “Ngôi nhà thông minh” thuộc lĩnh vực Hệ thống nhúng của 2 em học sinh lớp 11. Và mới đây, học sinh của trường tham gia Cuộc thi “Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp” năm 2023 do Tỉnh đoàn phối hợp với các sở, ngành tổ chức, trường đã có 3/10 sản phẩm lọt vào vòng chung kết và được chọn trao giải (gồm: sản phẩm khẩu trang FWE, mô hình nhà thông minh, sản phẩm đèn ngủ thông minh).
Thời gian tới, nhà trường tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, trong đó thực hiện dạy học dựa trên chuẩn kiến thức, kỹ năng và đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Nhà trường sẽ tạo điều kiện để cán bộ, giáo viên tham gia các lớp tập huấn giáo dục STEM; đồng thời thường xuyên tổ chức hoạt động trải nghiệm với mục tiêu tăng cường rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng vận dụng kiến thức liên môn vào các tình huống thực tiễn… qua đó, còn góp phần thực hiện mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông mới.