Đề xuất các chính sách ưu đãi thuế, lãi suất phát triển nhà ở dưỡng lão
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) cho rằng, để đảm bảo chất lượng và số lượng cơ sở chăm sóc cho người cao tuổi, cần miễn, giảm thuế, cung cấp các khoản vay lãi suất thấp… để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển nhà ở dưỡng lão.
Góp ý về phát triển kinh tế - xã hội ngày 4/11, đại biểu Nguyễn Minh Tâm nói, nền kinh tế nước ta dự báo vẫn tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Đó là Việt Nam đang chuẩn bị bước vào thời kỳ già hóa dân số, điều này kéo theo nhiều hệ lụy như tốc độ tăng trưởng theo đầu người sẽ giảm xuống, tạo ra nhu cầu sống còn phải cải thiện chất lượng nguồn nhân lực và các nguồn tăng năng suất khác, để có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng.
Trước áp lực ngày càng gia tăng của hệ thống hưu trí và y tế sẽ tạo thêm những thách thức lên nguồn tài chính của quốc gia; hệ thống chăm sóc cho người tuổi cao, sức yếu cũng sẽ sớm trở thành mối quan ngại. Do đó, việc điều chỉnh, thay đổi pháp luật dân số bằng Luật dân số trở nên cấp thiết trong lộ trình xây dựng luật.
Đại biểu đề nghị Chính phủ chú trọng đảm bảo quyền quyết định của cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần cần được cụ thể hóa, hỗ trợ bằng các biện pháp đi cùng như: doanh nghiệp không được quyền sa thải phụ nữ đang mang thai, miễn giảm thuế TNCN cho các cặp vợ chồng, cá nhân đang trong thời gian mang thai, nuôi con nhỏ. Nhằm duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, trước mắt đại biểu đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét hình thức kỷ luật đối với sinh con thứ ba có còn phù hợp hay không, để điều chỉnh sửa đổi kịp thời.
Bên cạnh đó, theo đại biểu, cả nước có trên 16 triệu người cao tuổi chiếm hơn 16% dân số, nhưng chỉ có khoảng 5,4 triệu người được hưởng lương hưu, trợ cấp xã hội, trợ cấp người có công, trợ cấp xã hội. Như vậy, còn khoảng 65% người cao tuổi chưa được hưởng chính sách trợ cấp xã hội.
Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ có cơ chễ hỗ trợ người cao tuổi tham gia thị trường lao động công bằng, hợp lý là cần thiết, giảm gánh nặng an sinh cho xã hội. Chính sách việc làm cần nhắm tới tăng cường sự tham gia của người cao tuổi đối với thị trường lao động. Cụ thể: cần quy định tối đa số giờ, mức lương tối thiểu phải trả cho người cao tuổi tham gia lao động, chính sách cho vay vốn, học nghề đối với người cao tuổi có mong muốn khởi nghiệp… và đã đến lúc, quy hoạch việc làm phải được chú trọng để trong đó ưu tiên công việc đặc thù cho người già, hạn chế người trẻ và công việc người cao tuổi không được làm...
Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng và số lượng cơ sở chăm sóc cho người cao tuổi, đại biểu đề nghị khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào công tác chăm sóc người cao tuổi như miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phát triển nhà ở dưỡng lão trong một số năm đầu hoạt động để giảm chi phí và rủi ro tài chính cho các doanh nghiệp này; cung cấp các khoản vay ưu đãi với lãi suất thấp cho các doanh nghiệp muốn đầu tư xây dựng và vận hành nhà dưỡng lão; tạo quỹ hỗ trợ từ Chính phủ để cung cấp các khoản tài trợ hoặc bảo lãnh tín dụng cho các dự án phát triển nhà dưỡng lão.
Khuyến khích, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi ở Việt Nam thông qua các chính sách ưu đãi về thuê đất, chính sách thuế, phí, cải cách thủ tục hành chính...;
Khuyến khích mô hình hợp tác công tư (PPP) trong lĩnh vực đầu tư chăm sóc người cao tuổi, tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hút vốn đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực này, đặc biệt có quy định về việc huy động vốn của người cao tuổi trong dự án dưỡng lão, đảm bảo quyền lợi cho người cao tuổi.
Hiện nay, chỉ có 32/63 tỉnh có viện dưỡng lão, trong khi tỷ lệ người cao tuổi sống cô đơn ngày càng tăng. Cả nước chỉ có khoảng trên 400 viện dưỡng lão, chủ yếu là các trung tâm từ thiện hoặc trung tâm do nhà nước đầu tư.
Theo khảo sát và thống kê, nước ta mới chỉ có khoảng gần 100 cơ sở chăm sóc người cao tuổi ngoài công lập. Chi phí tại một số trung tâm dưỡng lão tư nhân nằm trong khoảng 10 - 18 triệu đồng mỗi tháng, tùy thuộc vào loại phòng và tình trạng sức khỏe của các cụ.