Đoạn ghi âm nội bộ làm dấy lên câu hỏi với Ngân hàng Thế giới

Đoạn ghi âm được một người tố giác chia sẻ với Guardian cho thấy trong cuộc họp năm 2018, các nhân viên WB được một nhà quản lý cấp cao khuyến khích “chiều chuộng” con trai ông David Malpass.

Ông Malpass, hiện là chủ tịch WB, khi ấy đang làm việc tại Bộ Tài chính Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Đoạn ghi âm khiến tổ chức có trụ sở tại Washington phải đối mặt với các câu hỏi về tiêu chuẩn quản trị.

Trong đoạn ghi âm, các nhân viên đã gọi Robert Malpass (22 tuổi) là “hoàng tử” và “người bạn nhỏ quan trọng”, người có thể “chạy về với bố” nếu có sai sót.

Một số nhà vận động nhận định vụ việc có thể làm suy yếu sứ mệnh của WB, bao gồm việc chống lại sự xói mòn lòng tin của công chúng đối với các tổ chức bằng cách thúc đẩy quản trị tốt.

Nhân viên Ngân hàng Thế giới được yêu cầu đối xử đặc biệt với con trai ông David Malpass. Ảnh: Reuters.

Gây ra lo ngại

Nhân viên WB đã được thông báo rằng Robert là con trai của thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ vào thời điểm đó - người có thể “giúp ích” cho WB giành được sự ủng hộ để nhận được khoản bơm vốn hàng tỷ USD.

WB cho biết họ không thể xác nhận nội dung đoạn ghi âm, nhưng nhấn mạnh việc cho rằng có mối liên hệ giữa thuê nhân viên mới và tăng vốn là "vừa sai vừa vô lý".

Những phát hiện này làm dấy lên lo ngại về các tiêu chuẩn nội bộ tại WB, tổ chức được điều hành bởi các quan chức cấp cao từ khắp 189 quốc gia thành viên.

Nó cũng làm tăng thêm những lo ngại về nhiệm kỳ của ông David Malpass với tư cách là chủ tịch Ngân hàng Thế giới. Nhà kinh tế học này đã tuyên bố từ chức sớm vào tháng 2.

Vào năm 2018, ông Malpass giữ chức thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ, phụ trách các vấn đề quốc tế trong chính quyền Trump. Ông là người chỉ trích gay gắt các thể chế đa phương vào thời điểm WB đang tìm kiếm sự chấp thuận từ chính phủ Mỹ để tăng nguồn vốn sẵn có nhằm cho các quốc gia đang phát triển vay.

Theo nhiều báo cáo, ông đã đóng vai trò dẫn đầu trong các cuộc đàm phán của chính quyền về việc tăng vốn. Tuy nhiên, các bình luận vào thời điểm đó cho thấy ông hoài nghi về việc phê duyệt tăng vốn mà không có sự thay đổi lớn đối với cách thức điều hành tổ chức.

Dù vậy, sau nhiều tháng đàm phán, các quan chức Bộ Tài chính Mỹ đã đạt được một loạt cải cách và họ thông qua thỏa thuận này cùng với các cổ đông chủ chốt khác vào tháng 4/2018 .

Sự hỗ trợ của Mỹ rất quan trọng đối với thỏa thuận trên, do quốc gia này là cổ đông lớn nhất của WB và thường giữ chức vụ chủ tịch.

Vai trò của Bộ Tài chính Mỹ trong việc đảm bảo khoản tăng vốn 13 tỷ USD đã được đề cập trong bản ghi âm bị rò rỉ.

Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass, người được ông Donald Trump bổ nhiệm, tuyên bố sẽ từ chức vào cuối tháng 6. Ảnh: AP.

“Chúng ta có một hoàng tử sắp đến, sẽ tham gia cùng chúng ta, vào ngày 16/7”, một nhà quản lý cấp cao nói vào một tháng trước khi Robert Malpass gia nhập Tập đoàn Tài chính Quốc tế (IFC). Đây là một bộ phận của WB.

“Tôi muốn báo trước với các bạn rằng người trẻ tuổi, thông minh này là con trai của thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ. Điều này có lợi cho chúng ta trong việc tăng vốn”, người quản lý nói thêm trong đoạn ghi âm.

Người quản lý tiếp tục giải thích rằng Robert vừa tốt nghiệp Đại học Cornell với bằng đại học kinh tế. Robert cần được đối xử như một “người bạn nhỏ rất quan trọng” mà nếu không, anh có thể sẽ “chạy đến chỗ bố” nếu có chuyện không hay xảy ra.

“Chúng ta cần quản lý việc đào tạo anh ấy”, người quản lý nói. “Chúng ta cần phải thúc Robert làm việc, nhưng cũng cần đảm bảo cho anh ấy nhìn thấy thế giới”.

Khi một nhân viên hỏi liệu Malpass có ý định quay lại học sau đó hay không, họ nói: “Rất phiền toái là anh ấy có thể sẽ ở lại một hoặc hai năm, sau đó chuyển đến một quỹ phòng hộ ở đâu đó”.

“Nhưng trong hai năm đó, chúng ta cần làm cho anh ấy cảm thấy hạnh phúc và có giá trị, đồng thời chúng ta cũng cần dạy anh ấy, được chứ? Để sau đó tôi có thể đến gặp bố anh ấy và ghi điểm”, người quản lý cho hay.

"Sai lầm và vô lý"

Đoạn ghi âm cũng cho thấy đây có thể không phải là lần đầu tiên WB thuê thành viên trong gia đình một nhân vật quan trọng trên thế giới.

“Hãy nhớ rằng trước đây chúng ta từng có một 'hoàng tử'. Đó là chủ đề trong ‘giờ hạnh phúc' (khoảng thời gian nhân viên chuyện trò và mở rộng thêm mối quan hệ với đồng nghiệp)”, một nhân viên khác nói.

Người tố giác chia sẻ đoạn ghi âm tin rằng tình tiết này gây lo ngại về cách WB được điều hành và chịu ảnh hưởng của quốc gia thành viên lớn nhất.

“Mỹ, với tư cách là cổ đông hàng đầu của WB, có nghĩa vụ đóng góp để việc quản trị tốt hơn, nhưng đã không làm như vậy. Đãi ngộ đặc biệt sẽ hủy hoại tinh thần của nhân viên, đặc biệt là những người ở vị trí cấp dưới và thiếu cơ hội thăng tiến”, người tố giác lập luận.

Ông David Malpass. Ảnh: Reuters.

“Chủ tịch sắp tới của WB phải hồi sinh nó bằng cách thực hiện những cải tiến đáng kể”, họ nói thêm, gây áp lực lên Ajay Banga, ứng cử viên Mỹ dự kiến được chọn tiếp quản vị trí của ông Malpass sau cuộc họp mùa xuân.

WB cho biết họ không biết về bất cứ bản ghi âm nào, không có cách nào để xác nhận liệu chúng có xảy ra hay liệu chúng có phải là bản sao chép chính xác những gì được nói không.

Ông David Malpass được bổ nhiệm vào Bộ Tài chính Mỹ năm 2017 và sau đó được ông Trump chọn điều hành WB vào năm 2019.

Robert, con trai ông Malpass, gia nhập bộ phận IFC của ngân hàng vào tháng 7/2018 với tư cách nhà phân tích nghiên cứu.

Chàng trai 22 tuổi khi đó vừa hoàn thành bằng cử nhân kinh tế, sau một loạt kỳ thực tập mùa hè tại các công ty bao gồm Fortress Investment Group - quỹ phòng hộ có trụ sở tại New York, công ty đầu tư mạo hiểm HKS Capital và cố vấn đầu tư tài sản gia đình The ImPact.

Robert sau đó đã từ chức vào tháng 3/2019 sau khi cha được bổ nhiệm làm chủ tịch Ngân hàng Thế giới. Quy định nội bộ không cho phép các thành viên trong gia đình làm việc trong cùng một tổ chức.

WB khẳng định phía Mỹ đã không cung cấp bất cứ khoản tài trợ nào cho việc tăng vốn 13 tỷ USD, thay vào đó đến từ các cổ đông khác.

“Không ai tại IFC hay WB phải chịu bất kỳ áp lực hoặc ảnh hưởng nào trong quá trình tuyển dụng”, theo tuyên bố. "IFC đã thực hiện quy trình tuyển dụng cởi mở và công bằng, tuân theo các thông lệ tuyển dụng tiêu chuẩn, không ai được đối xử ưu tiên do bất kỳ mối quan hệ gia đình nào".

Minh An