Đột quỵ gia tăng 20-30% trong mùa lạnh, bác sĩ chỉ rõ nguy cơ cần biết để tự bảo vệ bản thân và gia đình

Hiện nay, thời tiết Hà Nội và các tỉnh miền Bắc đang trong giai đoạn chuyển lạnh. Trong khi đó, theo các chuyên gia, mùa lạnh là thời điểm tỷ lệ đột quỵ tăng khoảng 20-30% so với các mùa khác, đặc biệt với người cao tuổi, người có bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch.

Một nghiên cứu năm 2016 được công bố trên Tạp chí Đột quỵ và Bệnh mạch máu não đã kiểm tra gần 172.000 ca nhập viện do đột quỵ thiếu máu não cục bộ ở Hoa Kỳ và nhận thấy đột quỵ gia tăng đáng kể khi thời tiết lạnh hơn và đặc biệt khi nhiệt độ có sự dao động lớn.

Đột quỵ có nguy cơ gia tăng trong mùa lạnh. Ảnh minh họa.

Theo các bác sĩ Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, nhiệt độ lạnh có thể làm mạch máu co lại, gây tăng huyết áp. Nó cũng có thể làm máu cô đặc lại dẫn đến hình thành cục máu đông.

Bên cạnh đó, trong mùa đông lạnh, nhiều người trở nên lười vận động tập thể thao hơn. Đây cũng có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Phòng tránh đột quỵ trong mùa lạnh bằng cách nào?

Cũng theo các bác sĩ Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, để phòng ngừa đột quỵ, cần thường xuyên theo dõi huyết áp khi thời tiết thay đổi. Nếu thấy cơ thể có những thay đổi nhẹ hoặc huyết áp tăng cao bất thường, ngay lập tức liên hệ với bác sĩ để được tư vấn phương án xử trí phù hợp.

Tuân thủ khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát các bệnh lý nền thật tốt như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, …

Bên cạnh đó, khi nhiệt độ giảm xuống, cơ thể dễ mất nhiệt, gây hiện tượng co mạch nhằm giữ nhiệt cho các cơ quan quan trọng. Việc co mạch làm tăng áp lực máu, khiến huyết áp tăng cao, đặt hệ tim mạch vào trạng thái quá tải và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Vì vậy, giữ ấm cơ thể là yếu tố then chốt, đặc biệt là cho người cao tuổi và những người có tiền sử bệnh mạch máu. Người dân nên chú ý mặc đủ ấm, ưu tiên các vùng dễ mất nhiệt như cổ, tay, chân và ngực.

Ngoài việc giữ ấm qua trang phục, người dân cần tránh tiếp xúc đột ngột với thời tiết lạnh, đặc biệt khi trời lạnh dưới 15 độ C. Mặc quần áo ấm phù hợp khi đi ra ngoài: đội mũ len, đeo găng tay, đi giầy, mặc quần áo ấm.

Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên theo ý kiến của bác sĩ. Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý. Đồng thời, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: không ăn mặn, hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol; không uống rượu và ăn quá nhiều; tránh căng thẳng, stress quá mức; không hút thuốc lá, thuốc lào.

Tuân thủ khám sức khỏe định kỳ để kiểm soát các bệnh lý nền như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch... giúp phòng ngừa nguy cơ đột quỵ. Ảnh minh họa.

Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ

Quy tắc FAST – là cụm từ viết tắt được Hội Tim mạch Mỹ (AHA) cũng như nhiều tổ chức khác sử dụng, giúp bệnh nhân và người thân dễ dàng ghi nhớ về những triệu chứng của đột quỵ nhằm nhận biết sớm và cấp cứu kịp thời.

FACE: Mặt có cảm giác tê cứng, khi cười 1 bên mặt bị lệch, cười méo miệng, rối loạn thị lực.

ARM: Tay và chân tê mỏi hoặc không nâng được tay, chân 1 bên.

SPEECH: Nói bị líu lưỡi, không rõ chữ, không diễn đạt được.

TIME: Bạn cần gọi cấp cứu đến cơ sở y tế có khả năng cấp cứu, điều trị đột quỵ não càng nhanh càng tốt.

Làm gì khi phát hiện người bị đột quỵ?

Theo các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, khi nhận thấy những dấu hiệu bệnh nhân bị đột quỵ thì thời gian là vô cùng quan trọng. Vì vậy, người nhà nên gọi ngay cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt (thời gian "vàng" trong đột quỵ não là 4,5 giờ nếu sử dụng thuốc tiêu huyết khối (làm tan cục máu đông) hoặc trong 6-8 giờ lấy huyết khối cơ học trong trường hợp tắc động mạch lớn trong não.

Nếu người bệnh được điều trị trong khoảng thời gian này hoặc sớm hơn thì hoàn toàn có cơ hội hồi phục, hạn chế tối đa biến chứng. Ngược lại nếu điều trị muộn hơn, việc điều trị rất khó khăn, cơ hội phục hồi sẽ thấp đi, khả năng tiên lượng xấu rất cao.

Trong lúc chờ cấp cứu, người thân nên dìu bệnh nhân tránh để bệnh nhân bị ngã, chấn thương; để bệnh nhân nằm ở nơi thoáng mát, kê cao đầu từ 20-30 độ. Nếu bệnh nhân bị nôn để bệnh nhân nghiêng 45 độ, lấy hết đờm, dãi để tránh gây ngạt bệnh nhân.

Nếu bệnh nhân bị rối loạn ý thức, kiểm tra mạch của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân bị ngưng tim thực hiện ngay hồi sức tim phổi (hô hấp nhân tạo) cho bệnh nhân.

Các bác sĩ lưu ý, khi gặp người bị đột quỵ, không tụ tập đông người xung quanh bệnh nhân; không tự ý xoa dầu nóng, cạo gió, dùng kim đâm đầu ngón tay và không cho bệnh nhân uống bất kỳ loại thuốc nào để tránh làm tình trạng xấu thêm.

N.Mai