Hệ sinh thái ngân hàng mở: 8 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt trong 6 tháng đầu năm
Ngân hàng hàng mở đang trở thành một xu hướng nổi bật mang đến nhiều cơ hội phát triển và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Điều này có được là nhờ sự kết nối giữa ngân hàng và các bên thứ ba.
Báo Tiền Phong và Công ty cổ phần thanh toán quốc gia Việt Nam vừa tổ chức Hội thảo "Hà Nội - thành phố thông minh và hệ sinh thái ngân hàng mở". Hội thảo là sự kiện điểm nhấn quan trọng của Ngày Thẻ Việt Nam 2024.
Chuyển đổi số không chỉ là xu thế phổ biến mà còn là yêu cầu tất yếu với mỗi thành phố, mỗi quốc gia với ba trụ cột là Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Với định hướng của Chính phủ đến năm 2030, Việt nam vào nhóm 50 quốc gia dẫn đầu về Chính phủ điện tử, 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên phương tiện điện tử khác nhau, 80% dân số có tài khoản thanh toán điện tử, các tỉnh thành trên cả nước, đặc biệt là các thành phố trọng điểm, cần tập trung cho hành trình chuyển đổi số để đạt được mục tiêu đề ra.
Vietcombank là ngân hàng tiên phong gây dựng nền móng cho thị trường thanh toán không dùng tiền mặt với những thành tựu dẫn đầu trên thị trường. Tính đến tháng 7/2024, Vietcombank có hơn 26 triệu khách hàng cá nhân, trong đó hơn 50% sử dụng ứng dụng ngân hàng điện tử với tỷ trọng giao dịch trên kênh số đạt hơn 97%, đồng thời là ngân hàng dẫn đầu với 18 triệu thẻ nội địa và quốc tế, hơn 130.000 đơn vị chấp nhận thanh toán trong tất cả các lĩnh vực dịch vụ. Các sản phẩm dịch vụ thanh toán của Vietcombank luôn được đa dạng hóa, ứng dụng các công nghệ tiên tiến trên thế giới theo tiêu chuẩn bảo mật quốc tế.
Xác thực sinh trắc học giúp tỷ lệ lừa đảo ngân hàng giảm 70%
Tại hội thảo, Thiếu tá Trần Duy Hiển - Phó Giám đốc Trung tâm Dữ liệu dân cư quốc gia, Cục Cảnh sát về quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06), Bộ Công an đề cập tới việc chuyển đổi số phục vụ người dân trong thời gian qua, kế hoạch thời gian tới. Cụ thể, C06 thực hiện chú trọng phát triển hạ tầng thông tin viễn thông. Quốc hội, chính phủ đã ban hành nghị quyết chỉ định chỉ đạo triển khai Căn cước công dân.
Từ năm 2020, C06 đã triển khai thành cơ sở dữ liệu công dân và dữ liệu thẻ Căn cước, triển khai cấp định danh được hơn 104 triệu dữ liệu toàn dân. C06 cũng đã tích cực triển khai xây dựng hệ thống dữ liệu Căn cước công dân. Đến nay, đã cấp được trên 84 triệu Căn cước cho công dân từ 14 tuổi trở lên. Từ ngày 1/7, Luật Căn cước có hiệu lực, C06 đã mở rộng đối tượng cấp Căn cước công dân cho công dân từ 0 - 6 tuổi, từ 6 -14 tuổi.
Thiếu tá Trần Duy Hiển.
Về ứng dụng với Ngân hàng Nhà nước, từ nền tảng kho dữ liệu dân cư, kho dữ liệu căn cước, đặc biệt trong kho dữ liệu Căn cước, C06 sử dụng 3 dữ liệu sinh trắc học mống mắt, vân tay, khuôn mặt. Căn cứ từ kho dữ liệu hiện có, C06 sẽ phối hợp triển với các đơn vị.
C06 cũng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước triển khai 3 mục tiêu, trong đó triển khai làm sạch dữ liệu công dân, ứng dụng thẻ CCCD gắn chíp. Việc mở thẻ hiện nay rất thuận lợi với công dân. Công dân chỉ cần có nhu cầu, ngân hàng và hệ thống dữ liệu công dân sẽ phối hợp thực hiện.
Phó Giám đốc Trung tâm Dữ liệu dân cư quốc gia đề nghị các ngân hàng sớm kết nối với C06 để triển khai các hoạt động điện tử trong các giao dịch ngân hàng. Có thể nói, sau khi triển khai xác thực sinh trắc học, tỷ lệ lừa đảo ngân hàng trên môi trường số đã giảm 70%.
Xu thế ngân hàng mở
Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong xu thế ngân hàng mở của những năm gần đây, chiến lược của các ngân hàng hiện nay là mở rộng, phát triển những kênh mới để phục vụ khách hàng thông qua việc kết hợp với các đối tác, các công ty Fintech, các bên thứ ba trong các ngành nghề khác nhau.
Thực tế thị trường cho thấy Việt Nam mặc dù chưa có tiêu chuẩn dữ liệu, tiêu chuẩn kỹ thuật API chung cho ngân hàng mở nhưng nhiều ngân hàng đã chủ động mở một phần dữ liệu của mình với bên thứ ba, triển khai API tương đối phổ biến. Các ngân hàng thời gian qua đã triển khai các Cổng API mở (Open API Portal) cho phép các bên thứ ba đăng ký kết nối, sử dụng API để phát triển các sản phẩm, dịch vụ tài chính - ngân hàng đổi mới sáng tạo như VietinBank iConnect (2019), BIDV Open API (2023), OCB API Developer Portal…
Ông Phạm Anh Tuấn.
Hiện nay, ứng dụng Mobile Banking, Ví điện tử của nhiều tổ chức tín dụng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã cho phép khách hàng tiếp cận, sử dụng đầy đủ các tiện ích, dịch vụ ngân hàng mọi lúc, mọi nơi như vấn tin, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, gửi tiết kiệm, vay tín chấp, mở/ khóa/ đóng thẻ/ tài khoản, thiết lập hạn mức… các dịch vụ trên cổng dịch vụ công quốc gia và cả những dịch vụ ngoài ngân hàng (beyond banking) như gọi xe/gọi đồ ăn, giao hàng, mua sắm trực tuyến, mua vé xem phim, vé máy bay, đặt phòng khách sạn/ tour du lịch....
(Ảnh minh họa từ Internet)
Mặc dù có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp, việc phát triển hệ sinh thái ngành ngân hàng hướng tới mô hình ngân hàng mở còn đối mặt với một số khó khăn, thách thức như: an toàn bảo mật, thách thức về công tác quản trị dữ liệu thách thức về tiêu chuẩn chung.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang xây dựng trình Chính phủ hồ sơ dự thảo Nghị định quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng nhằm đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp công nghệ trong hoạt động ngân hàng, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo trong sản phẩm, dịch vụ và có thể hướng tới tạo ra mô hình kinh doanh mới.
Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, cơ chế chính sách tạo thuận lợi cho các hoạt động hợp tác, kết nối trong lĩnh vực ngân hàng, trong đó sớm ban hành Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, thông tư về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở trong ngành ngân hàng (Open API) và nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật và hướng dẫn về an toàn, bảo mật trong hoạt động ngân hàng điện tử.
Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng sử dụng nhiều giải pháp số cho các nhu cầu tài chính hằng ngày của họ. Trong 6 tháng đầu năm nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã báo cáo con số ấn tượng là 8 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, trong đó thanh toán qua Internet tăng 50%, thanh toán qua thiết bị di động tăng 60% và giao dịch qua mã QR tăng vọt 104%.
Tăng cường bảo mật thông tin của ngân hàng mở
Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng nhà nước Việt Nam cho biết, Ngân hàng nhà nước luôn luôn chú trọng bảo vệ an ninh, bảo mật, bảo vệ dữ liệu người tiêu dùng. Đã có nhiều quy định, văn bản của NHNN về việc mở tài khoản, mở thẻ, ví điện tử… phải được sự đồng ý của người tiêu dùng.
Tất cả các tổ chức cung ứng dịch vụ liên quan đều phải đảm bảo giao dịch được thực hiện bởi chính chủ, góp phần giúp bảo vệ thông tin dữ liệu người dùng. Cũng có quy định về việc người tiêu dùng, chủ nhân dữ liệu mới có quyền chia sẻ dữ liệu với bên thứ 3.
Thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân người dùng; đặc biệt là tuân thủ các quy định vừa có hiệu lực từ ngày 1/10/2024. Người tiêu dùng phải ý thức được việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình, không cung cấp cho các bên không đáng tin cậy để hạn chế tình trạng lừa đảo, gian lận…
Hội thảo đặt ra vấn đề và giải pháp về quản lý đô thị, xây dựng thành phố thông minh.
Phát biểu bế mạc hội thảo, ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong cho rằng, có thể thấy, chúng ta chỉ có một con đường duy nhất để phát triển là đổi mới, không đổi mới sẽ tụt hậu. Tất cả người dân, khách hàng của ngân hàng đều cảm nhận được, ngân hàng là ngành tiên phong nhất, sớm nhất trong chuyển đổi số, mang lại giá trị cho người dân. Sang ngưỡng mới, khi chuyển đổi số đã bão hòa, theo gợi mở của các chuyên gia, bước tiếp theo các ngân hàng phải hướng đến là ngân hàng mở. Xu hướng này mới với chúng ta, nhưng thế giới thì không. Chúng ta đón nhận với tâm lý phấn khởi.
Tại Việt Nam một số ngân hàng đã tiên phong, tích hợp dịch vụ với các đối tác cung ứng dịch vụ. Tuy nhiên, để thúc đẩy sự phát triển của ngân hàng mở, cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng công nghệ và đảm bảo an ninh, bảo mật dữ liệu. Việc nâng cao nhận thức của người dân và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về khách hàng ngân hàng sẽ giúp tạo nên một hệ sinh thái tài chính bền vững và bảo mật hơn.
