HTX Cà phê Bích Thao (Sơn La): Sản xuất càphê chất lượng cao theo hướng hữu cơ

Hợp tác xã (HTX) Cà phê Bích Thao (thành phố Sơn La) đã chủ động liên kết với các doanh nghiệp sản xuất, chế biến cà phê trong và ngoài nước, nghiên cứu và sản xuất, chế biến sản phẩm cà phê “mật ong” (cà phê honey) và trà siro vỏ cà phê có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với các sản phẩm cà phê nhân truyền thống. Năm 2021, sản phẩm cà phê bột nguyên chất Bích Thao đã vượt qua nhiều ứng viên đạt sản phẩm OCOP quốc gia và được cấp Giấy chứng nhận sản phẩm OCOP 5 sao..

Theo Nguyễn Xuân Thao, Giám đốc HTX cà phê Bích Thao, năm 2017, một số hộ liên kết trồng cà phê tại bản Hoàng Văn Thụ. HTX cà phê Bích Thao thành lập với 11 thành viên, quy mô 50 ha cà phê. Cũng trong năm này, HTX cà phê Bích Thao là 1 trong 6 đơn vị được Sở Khoa học và Công nghệ cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cà phê Sơn La. Các sản phẩm được bảo hộ gồm: Cà phê nhân, cà phê hạt rang và cà phê bột. Sau gần 5 năm thành lập, HTX đã có bước phát triển vững chắc. Vụ cà phê 2019-2020, đã xuất bán trên 2.000 tấn cà phê nhân, 12 tấn cà phê bột nguyên chất. Trong đó, 80% sản phẩm xuất khẩu sang các nước: Đức, Pháp, Mỹ. Doanh thu đạt 40 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động địa phương, thu nhập 5-6 triệu đồng/người/tháng”.

Theo phương châm, không chạy theo số lượng, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật nâng cao chất lượng cà phê và khắc phục ô nhiễm môi trường. Đầu năm 2021, HTX đã khởi công xây dựng Nhà máy chế biến cà phê quy mô gần 1.120 m², công suất 20 tấn cà phê nhân/ngày, với tổng vốn đầu tư 16 tỷ đồng, trong đó: UBND Thành phố hỗ trợ 2,1 tỷ đồng còn lại vốn huy động của HTX.

Dây chuyền chế biến theo quy trình khép kín, gồm: Máy sát, sàng kích thước, sàng trọng lượng, máy bắn màu công nghệ của Đức và Mỹ, máy rang, xay cà phê, có kho bảo quản, khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Ngoài ra, HTX cũng đầu tư xây dựng 3 nhà kính trong đó, 2 nhà kính ngay sau Nhà máy với diện tích 700 m²/nhà và 1 nhà kính ở xã Mường Do (Phù Yên) rộng 1.500 m². Đặc biệt, HTX sử dụng phương pháp chế biến ướt, phơi trong nhà kính thân thiện môi trường.

Trà siro vỏ cà phê là sản phẩm mới nhất của HTX được nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm thành công phục vụ xuất khẩu. Ở nước ngoài, trà siro vỏ cà phê được người tiêu dùng biết đến và yêu thích bởi giàu vitamin, vị ngọt tự nhiên, chứa rất ít chất kích thích, có tác dụng làm mát gan, giảm mỡ máu... Đặc biệt, sản xuất trà siro vỏ cà phê còn khai thác triệt để sản phẩm quả; trong quá trình sản xuất, chế biến cà phê không hề sử dụng nước nên vừa tiết kiệm lại vừa không gây ô nhiễm môi trường.

“Trước đây khi chưa thành lập HTX và chưa định hướng được việc phải sản xuất cà-phê chất lượng cao, chúng tôi cũng dễ rơi vào tình trạng được mùa mất giá hoặc được giá mất mùa vì không kiểm soát được sản xuất và tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm của người dân. Khi HTX được thành lập, chúng tôi đã định hướng liên kết chặt chẽ với người dân để đảm bảo có được những hạt cà-phê thực sự chất lượng”, ông Nguyễn Xuân Thao bộc bạch.

Nhờ đó, dù Sơn La chỉ có hơn 30.000 ha diện tích cà-phê Arabica, sản lượng chỉ bằng 5% tổng lượng cà-phê cả nước nhưng diện tích cà-phê Arabica hiện đứng đầu cả nước. Đây là giống cà-phê đặc sản, được thế giới ưa chuộng và được bán với giá cao hơn cà-phê Robusta. Đến nay, HTX đã trồng được 150 ha cà-phê đặc sản.

Cây cà-phê được chăm sóc bằng phân hữu cơ; quy trình thu hái, sơ chế được tuân thủ nghiêm ngặt để giữ được lượng đường tự nhiên và phẩm chất nội tại của hạt cà-phê. Công đoạn tách vỏ không sử dụng nước như phương pháp truyền thống giúp giảm thiểu tác động tới môi trường.

Sở hữu được những hạt cà-phê quý là chưa đủ, điều đặc biệt khiến ông Nguyễn Xuân Thao luôn tìm tòi các giải pháp để nâng tầm hạt cà-phê. Nhận thấy nhu cầu của thị trường thế giới là ưa chuộng các sản phẩm sạch, theo hướng hữu cơ, thay vì sản xuất cà phê theo tập quán thông thường, HTX đã định hướng sản xuất cà-phê chất lượng cao theo hướng hữu cơ, tích cực ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm cà-phê. Đồng thời áp dụng quy trình sản xuất cà-phê hữu cơ theo chuỗi khép kín, đáp ứng tiêu chuẩn VietGAP, UTZ để bảo đảm chất lượng sản phẩm cho người tiêu dùng.

Đông Sơn