IMF hạ triển vọng tăng trưởng toàn cầu khi rủi ro gia tăng áp lực tài chính

IMF dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại vào năm 2023. Hầu hết các nền kinh tế lớn dự kiến tăng trưởng GDP đều giảm tốc.

Rắc rối ngân hàng tạo ra những cơn gió ngược

Trong báo cáo, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2023 xuống còn 2,8%, giảm từ mức 3,4% vào năm ngoái, khi các quốc gia tiếp tục phục hồi sau những sụt giảm do đại dịch và cuộc xung đột ở Ukraine.

Dự báo mới năm 2023 của IMF ít thay đổi - chỉ thấp hơn 0,1 điểm phần trăm so với dự báo trước đó vào tháng 1/2023. Tổ chức tài chính đa phương này cũng dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ tăng tốc lên 3% vào năm tới, báo cáo cho biết, trích dẫn một số dấu hiệu đáng khích lệ.

Việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau thời gian dài đóng cửa vì đại dịch đang truyền sức mạnh vào nền kinh tế châu Á. Tăng trưởng của các nền kinh tế Mỹ và châu Âu được hỗ trợ bởi nhu cầu tiêu dùng ổn định và thị trường việc làm vững mạnh. Các thị trường mới nổi đang phát triển nhanh hơn các nước giàu và các cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng được thấy trong thời kỳ đại dịch và sau cuộc xung đột Nga - Ukraine đang được giải quyết.

Dự báo mới năm 2023 của IMF ít thay đổi, chỉ thấp hơn 0,1 điểm phần trăm so với dự báo trước đó vào tháng 1/2023. Tổ chức tài chính đa phương này cũng dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ tăng tốc lên 3% vào năm tới, báo cáo cho biết, trích dẫn một số dấu hiệu đáng khích lệ.

Tuy nhiên, những rủi ro đối với tăng trưởng đã tăng lên đáng kể, các nhà kinh tế của IMF cho biết, ám chỉ đến tình trạng hỗn loạn của hệ thống ngân hàng nổ ra vào tháng 3 vừa qua. Sự suy giảm niềm tin đột ngột và nguy hiểm vào hệ thống ngân hàng đã dẫn đến sự phá sản của hai ngân hàng hạng trung của Mỹ và việc UBS Group AG buộc phải mua lại Credit Suisse Group AG của Thụy Sĩ.

“Những thách thức tài chính mà một số quốc gia gặp phải đang phủ bóng đen lên triển vọng của chúng tôi” - Pierre-Olivier Gourinchas, kinh tế trưởng của IMF cho biết. “Chúng tôi đang nhìn thấy rất nhiều rủi ro suy giảm trong tương lai”.

Kịch bản bất lợi

Gourinchas nói, một rủi ro lớn khác là lạm phát dai dẳng, có thể buộc các ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất vượt quá mức dự kiến. IMF dự báo lạm phát toàn cầu sẽ hạ nhiệt, với giá tiêu dùng tăng 7% trong năm nay, cao hơn 0,4 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 1, mặc dù giảm so với mức 8,7% vào năm 2022.

Sự suy giảm bắt nguồn từ giá hàng hóa giảm và tác động của việc tăng lãi suất. Đối với hầu hết các quốc gia, tốc độ tăng giá sẽ vẫn cao hơn mục tiêu của các ngân hàng trung ương cho đến năm 2025.

Gourinchas cho biết thêm: “Chúng tôi đã thấy lạm phát dai dẳng hơn, khó khăn hơn kỳ vọng. Ở một mức độ nào đó, việc thắt chặt chính sách tiền tệ nếu nó xảy ra cũng sẽ làm giảm tăng trưởng”.

Ngân hàng Thung lũng Silicon đã thất bại vào tháng trước trong bối cảnh niềm tin vào hệ thống ngân hàng giảm sút.

Tỷ lệ lạm phát dự kiến sẽ thấp hơn ở khoảng 76% quốc gia vào năm 2023 so với năm 2022 và giảm xuống còn 4,9% vào năm 2024. Tuy nhiên, tổ chức này dự báo lạm phát cơ bản sẽ giảm chậm hơn, loại trừ giá lương thực và năng lượng dễ bay hơi.

Do đó, nền kinh tế toàn cầu đang bước vào giai đoạn nguy hiểm khi rủi ro tài chính gia tăng, trong khi lạm phát không được kiềm chế, ngay cả khi tăng trưởng vẫn ở mức thấp so với các tiêu chuẩn lịch sử.

Triển vọng dài hạn của IMF vẫn mờ mịt. Nền kinh tế toàn cầu vẫn bị đè nặng bởi những tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine và sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc.

IMF đã cảnh báo chống lại sự phân mảnh kinh tế, hoặc sự tan rã của hệ thống thương mại thế giới thành các khối đối thủ bao gồm Mỹ và các đồng minh hoặc Trung Quốc, Nga và các đồng minh của họ.

Triển vọng 5 năm tới, IMF dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu là 3% vào năm 2028, mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.

“Điều đó không cho chúng ta nhiều hy vọng về việc đáp ứng nguyện vọng của người dân, đặc biệt là người dân nghèo trên khắp thế giới và quan trọng nhất là người nghèo ở các nước nghèo” - Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cho biết hôm thứ Hai (10/4) khi khởi động các cuộc họp mùa xuân của IMF và Ngân hàng Thế giới.

IMF cắt giảm triển vọng tăng trưởng toàn cầu khi rủi ro gia tăng áp lực tài chính.

Sự suy thoái của kinh tế toàn cầu trong năm nay được dẫn dắt bởi các nền kinh tế phát triển ở châu Âu, theo IMF. Nền kinh tế khu vực đồng Euro được dự báo sẽ chỉ tăng trưởng 0,8% trong năm nay, giảm từ 3,5% vào năm ngoái. Nền kinh tế Anh được dự đoán sẽ giảm 0,3% vào năm 2023 sau khi đã tăng 4% vào năm 2022.

IMF cho biết, nền kinh tế Mỹ dự kiến sẽ tăng trưởng 1,6% trong năm nay, giảm từ mức 2,1% của năm 2022. Trong khi đó, tăng trưởng của Trung Quốc được dự báo tăng tốc lên 5,2% trong năm nay, từ mức 3% của năm ngoái. Tăng trưởng của Nhật Bản đã bị hạ xuống 1,3%, thấp hơn 0,5 điểm phần trăm so với hồi tháng 1, sau một quý IV/2022 đáng thất vọng.

IMF đã cắt giảm kỳ vọng tăng trưởng đối với các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển - vốn có tỷ trọng lớn hơn các quốc gia tiên tiến dựa trên sức mua tương đương - xuống 3,9%, thấp hơn 0,1 điểm phần trăm so với dự báo trước đó.

Mức giảm lớn nhất trong số các nền kinh tế lớn là Nam Phi, chỉ tăng 0,1%, giảm 1,1 điểm phần trăm so với ước tính trước đó.

Mặc dù mức giảm trong dự báo năm 2023 không lớn, nhưng báo cáo cho thấy IMF tỏ ra thận trọng hơn về triển vọng so với hồi tháng 1, khi họ coi năm nay là một “bước ngoặt” đối với nền kinh tế toàn cầu và các rủi ro đã được cân bằng hơn.

Nhưng trong khi IMF đã hạ các dự báo tăng trưởng toàn cầu, Ngân hàng Thế giới lại nâng triển vọng lên 2% từ mức 1,7% trong tháng 1, do sự phục hồi mạnh mẽ hơn của Trung Quốc.

Quỹ dự báo tỷ lệ lạm phát toàn cầu ở mức 7% trong năm nay, cao hơn 0,4 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 1, mặc dù giảm so với mức 8,7% vào năm 2022. Sự suy giảm bắt nguồn từ giá hàng hóa giảm và tác động của việc tăng lãi suất. Đối với hầu hết các quốc gia, tốc độ tăng giá sẽ vẫn cao hơn mục tiêu của ngân hàng trung ương cho đến năm 2025.

Hoàng Lê (theo Bloomberg)