Kế hoạch chuyển đổi năng lượng trị giá 40 tỷ USD của Colombia có gì mới?
Colombia giới thiệu một chương trình tài trợ đầy tham vọng nhằm giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ và than đá, đồng thời huy động các khoản đầu tư quốc tế để phát triển một nền kinh tế ít phát thải carbon.
Tổng thống Colombia Gustavo Petro trong phiên họp toàn thể của hội nghị khí hậu thế giới lần thứ 28, tại Dubai. Ảnh RAFIQ MAQBOOL/AP
Colombia cam kết mạnh mẽ thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng bằng cách công bố kế hoạch tài trợ trị giá 40 tỷ USD. Chương trình này, được coi là một trong những chương trình tiên tiến nhất trên thế giới, nhằm mục đích đa dạng hóa nền kinh tế quốc gia và giảm sự phụ thuộc của đất nước vào nhiên liệu hóa thạch như dầu và than đá.
Bộ trưởng Bộ Môi trường Colombia Susana Muhamad nhấn mạnh rằng danh mục đầu tư này đánh dấu một bước chuyển từ lời nói sang hành động cụ thể trong việc khử carbon.
Kế hoạch này bao gồm các dự án lớn tập trung vào du lịch bền vững, các ngành công nghiệp ít carbon và thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là thông qua điện khí hóa giao thông. Mục tiêu là thu hút các nhà đầu tư quốc tế và các đối tác có cam kết bảo vệ môi trường. Tại diễn đàn “nền kinh tế vì sự sống” tổ chức ở Barranquilla, 7 Bộ của Chính phủ Tổng thống Gustavo Petro sẽ trình bày 20 dự án với hy vọng huy động được ít nhất 10 tỷ USD nguồn tài trợ quốc tế.
Đi đầu trong cuộc thảo luận
Theo bà Muhamad, lộ trình này nhằm tạo ra các ngành kinh tế mới giúp đa dạng hóa nền kinh tế Colombia, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ và than đá. Bà cũng nhấn mạnh sự đa dạng sinh học phong phú của Colombia, với các hệ sinh thái như Amazon và Paramos sẽ là trọng tâm của các nỗ lực bảo tồn và phục hồi.
Chính phủ đặt mục tiêu giảm 51% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030, bên cạnh việc thúc đẩy một nền kinh tế ít carbon và có khả năng phục hồi cao. Kế hoạch này sẽ được trình bày tại hội nghị COP16 về đa dạng sinh học ở Cali, nơi Colombia sẽ tìm kiếm nguồn tài trợ toàn cầu cho các sáng kiến của nước này.
Trong chuyến thăm trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, bà Muhamad giải thích rằng kế hoạch này được lấy cảm hứng từ “Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP)”, một cơ chế tài chính nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch ở các nước đang phát triển. Không giống như JETP, kế hoạch của Colombia áp dụng cách tiếp cận đa phương, thu hút nhiều hơn sự tham gia của các ngân hàng phát triển cả về mặt tài chính và kỹ thuật.
Phụ thuộc vào dầu mỏ
Bất chấp những sáng kiến này, Colombia vẫn tiếp tục phụ thuộc nhiều vào ngành dầu khí. Công ty đại chúng Ecopetrol, công ty sử dụng lao động chính của đất nước với 33.000 nhân viên, được Tổng thống Petro khuyến khích chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo. Chính sách này đã vấp phải sự chỉ trích từ phe đối lập bảo thủ và các công đoàn trong ngành, những người ủng hộ quá trình chuyển đổi dần dần để bảo vệ an ninh kinh tế của đất nước.
Ngành dầu khí đóng góp 2,8% GDP của Colombia và là một trong những sản phẩm xuất khẩu chính, với 52,3% tổng kim ngạch xuất khẩu vào năm 2023. Hiệp hội Dầu khí Colombia (ACP) cảnh báo rằng, chiến lược hiện tại có thể ảnh hưởng đến khả năng tự cung cấp năng lượng của Colombia, đòi hỏi nhập khẩu tăng, đặc biệt là từ Venezuela. Ngoài ra, trữ lượng dầu khí của đất nước đang giảm dần, giảm từ 7,5 năm tự cung tự cấp dầu năm 2022 xuống còn 7,1 năm vào năm 2023, và từ 7,2 năm xuống 6,1 năm đối với khí đốt.
Tác động kinh tế
ACP cũng chỉ ra rằng các chính sách của Tổng thống Petro có thể gây thiệt hại kinh tế khoảng 10 tỷ USD từ năm 2027 đến năm 2035. Viễn cảnh này làm dấy lên mối lo ngại về tính khả thi kinh tế lâu dài của quá trình chuyển đổi năng lượng của Colombia, bất chấp các mục tiêu đầy tham vọng về giảm khí thải và bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên.
Triển vọng tương lai
Sự thành công của kế hoạch chuyển đổi năng lượng phần lớn sẽ phụ thuộc vào khả năng của Colombia trong việc thu hút các khoản đầu tư cần thiết và giải quyết các thách thức kinh tế và chính trị nội bộ. Sự hỗ trợ đã được cam kết bởi các quốc gia như Vương quốc Anh, Canada, Đức và Liên minh Châu Âu, cùng với Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ, sẽ rất quan trọng để thực hiện hiệu quả kế hoạch này.
Sự tham gia tích cực của các đối tác quốc tế này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và bền vững hơn, đồng thời đảm bảo ổn định kinh tế cho Colombia.
