Kêu gọi khép lại vòng luẩn quẩn tấn công - trả đũa giữa Iran - Israel

Máy bay của Không quân Israel chuẩn bị cất cánh để thực hiện các cuộc không kích vào Iran hôm 26-10. Ảnh: Reuters

Rạng sáng 26-10 (theo giờ địa phương), Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thực hiện "Chiến dịch Những Ngày Sám hối" với sự tham gia của hơn 100 máy bay chiến đấu bao gồm cả các chiến đấu cơ tàng hình F-35 tiên tiến. Trên mạng xã hội X, người phát ngôn IDF, Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari cho biết Israel đã huy động toàn bộ năng lực phòng thủ và tấn công để thực hiện "Chiến dịch Những Ngày Sám hối" đáp trả việc liên tiếp bị Iran tấn công. Theo ông Hagari, Iran và các lực lượng thân nước này đã liên tục tấn công Israel kể từ ngày 7-10-2023 trên 7 mặt trận, bao gồm cả các cuộc tấn công trực tiếp từ lãnh thổ Iran. Do đó, Israel, giống như mọi quốc gia có chủ quyền khác trên thế giới, có quyền cũng như nghĩa vụ phải đáp trả các cuộc tấn công của Iran và Israel sẽ làm bất cứ điều gì cần thiết để bảo vệ Nhà nước cũng như người dân Israel.

Các mục tiêu IDF nhằm đến ở các khu vực khác nhau của Iran, bao gồm các khu vực có cơ sở được Iran sử dụng để phóng tên lửa về phía Israel trong năm qua, các hệ thống tên lửa đất đối không và khả năng phòng không của Iran, vốn được thiết kế để hạn chế khả năng hoạt động trên không của Israel tại Iran. Về phần mình, Iran cho biết hệ thống phòng không của họ đã thành công trong việc ngăn chặn cuộc tấn công. Các trang tin Iran đã phát sóng cảnh quay hành khách tại Sân bay Mehrabad ở Tehran, dường như nhằm cho thấy cuộc tấn công không có ảnh hưởng lớn, nhưng một số khu vực đã phải chịu "thiệt hại hạn chế".

Ông Hagari tuyên bố, hoạt động quân sự của IDF đáp trả vụ tấn công tên lửa tối ngày 1-10 của Iran đã kết thúc. "Bây giờ tôi có thể xác nhận rằng, chúng tôi đã kết thúc phản ứng của Israel đối với các cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel. Chúng tôi đã tiến hành các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu quân sự ở Iran để ngăn chặn các mối đe dọa trước mắt đối với Nhà nước Israel.", ông Hagari nói trong một thông điệp video.

Lên tiếng về cuộc không kích của Israel vào lãnh thổ Iran, Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei ngày 27-10 cho biết Israel sai lầm khi tấn công Iran, nhưng cho rằng Tehran cũng không cần "phóng đại" sự việc. Ông Khamenei gọi hành động tấn công của Israel là "tính toán sai lầm". Ông yêu cầu chính phủ Iran tính toán cách phản ứng "thể hiện tốt nhất sức mạnh", song cần cân nhắc "lợi ích cao nhất của nhân dân và đất nước". Đây được coi là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy Iran nhiều khả năng sẽ không đáp trả quyết liệt đòn tập kích của Israel.

Trả lời phỏng vấn Reuters ngày 26-10, ông Beni Sabti, chuyên gia về Iran tại Viện Nghiên cứu An ninh quốc gia Tel Aviv (Israel) cho rằng Israel đã không làm điều gì lớn hơn những gì mà Iran đã làm hôm 1-10 - tấn công các căn cứ quân sự. Một quan chức Israel tiết lộ với hãng tin NBC News rằng Israel không tấn công các cơ sở hạt nhân hay các mỏ dầu của Iran mà chỉ tập trung vào các mục tiêu quân sự. Báo Bưu điện Jerusalem cũng cho biết, IDF tập trung vào các mục tiêu quân sự, tránh xa các cơ sở hạt nhân và dầu mỏ để hạn chế nguy cơ xung đột lan rộng. Điều đó cho thấy Israel muốn chấm dứt vòng luẩn quẩn tấn công-trả đũa, gửi thông điệp đến Iran rằng "sự kiện đã khép lại và chúng tôi không muốn leo thang thêm". Theo chuyên gia Sabti, giờ đây, vấn đề tùy thuộc vào Iran, liệu họ có tiếp nhận và hiểu thông điệp mà phía Israel phát đi hay không hoặc là họ có muốn leo thang thêm hay không.

Ông Sabti cho rằng câu chuyện của Iran hiện giờ mềm mỏng hơn so với dự đoán. Họ chỉ muốn lên án Israel và cố gắng nhờ Liên hợp quốc, thực hiện các bước ngoại giao và dừng lại ở đó. Tuy nhiên, theo chuyên gia Sabti, đây mới chỉ là nhận định đưa ra vài giờ sau cuộc tấn công với giả định rằng tính đến thời điểm hiện tại thì Israel có vẻ như họ cũng muốn kết thúc sự việc này. Nhưng sau 3-4 ngày nữa, nếu Israel có hành động khiêu khích nào khác trong mắt Iran thì Tehran có thể sẽ có phản ứng, thậm chí là phản ứng gay gắt.

Mỹ cho biết các cuộc không kích của Israel vào Iran là hành động tự vệ. Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Sean Savett đã kêu gọi Iran ngừng tấn công Israel để chấm dứt vòng xoáy bạo lực sau khi Israel không kích trả đũa nước Cộng hòa Hồi giáo này. Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng kêu gọi Iran không nên đáp trả loạt vụ không kích của Israel, đồng thời hối thúc tất cả các bên kiềm chế. Phát biểu tại cuộc họp báo ở Samoa, nơi ông đang tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo Khối Thịnh vượng chung, Thủ tướng Starmer nhấn mạnh: "Tôi khẳng định chúng ta cần tránh leo thang căng thẳng trong khu vực và hối thúc tất cả các bên kiềm chế. Iran không nên đáp trả".

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Ai Cập tái khẳng định lập trường của nước này lên án mọi biện pháp đe dọa đến sự ổn định và an ninh của Trung Đông, làm trầm trọng thêm tình hình khu vực cũng như làm gia tăng căng thẳng và xung đột. Tuyên bố cho biết Ai Cập đang làm trung gian cho lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza, nhấn mạnh rằng việc thả tù nhân và con tin là biện pháp duy nhất để giảm leo thang. Bộ Ngoại giao Ai Cập cũng nhắc lại lời kêu gọi cần tôn trọng chủ quyền lãnh thổ của Lebanon và chấm dứt ngay lập tức các hành động thù địch giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hezbollah. Cùng ngày, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken, trong đó ông kêu gọi Israel chấm dứt các hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế và cản trở các nỗ lực cứu trợ. Tại cuộc điện đàm, hai bên đề cập đến nỗ lực trung gian của Ai Cập, Mỹ và Qatar nhằm đạt được thỏa thuận thả các con tin và tù nhân trong xung đột Gaza, cũng như nỗ lực của Cairo nhằm ngăn chặn sự leo thang của Israel ở Lebanon.

AN BÌNH